Kuśmirowski Robert / Makieta projektu rozbiórki
Makieta projektu rozbiórki to makieta, której nikt nie wykonuje, ponieważ tworzy się przede wszystkim makiety tego, co ma powstać, a nie makiety tego, co ma zostać zburzone. Rzeczywista budowla (lub budynek), która ma zostać unicestwiona – pomalowana na biało, razem ze wszystkimi składającymi się na nią elementami i znajdującymi się w niej obiektami, z zaznaczonymi na niej miejscami, w które uderzyć miałaby burząca kula lub w których założone mogłyby być ładunki wybuchowe – przekształcona zostaje w makietę projektu rozbiórki samej siebie. Dekonstrukcja makiety pociąga za sobą dekonstrukcję rzeczywistego obiektu – w ten sposób artysta, nawiązując do swojego projektu Fasada, który zrealizował w Blankenberge we Flandrii (Belgia) w 2009 roku, po raz kolejny zadaje pytanie o rolę i miejsce sztuki współczesnej w przestrzeni publicznej, o jej znaczenie i sens, a przede wszystkim, być może, o los powstających w niej, i nie tylko w niej, lecz również w galeriach i muzeach, prac.
Kurator projektu: Marek Goździewski, Marcin Gołębiewski
Koba Laksa / LikeKonik – Cracow Fetish Tour 2010
Kobas Laksa odświeżył znaczenie jednego z najbardziej znanych symboli Krakowa – Lajkonika, który obecnie służy głównie turystom jako element barwnego lokalnego folkloru. Celem artysty jest przypomnienie historii powstania tej ludowej zabawy poprzez odnalezienie dla niej współczesnego odpowiednika. Projekt wpisując się w ciągłość wielowiekowej tradycji przebierania się w strój konia i jeźdźca zwraca uwagę, jak bardzo zwyczaj ten przestał mieć cokolwiek wspólnego z historią, a więc czy wciąż jest czytelny i czy w ogóle potrzebny?
Kobas Laksa studiując historię tego symbolu zauważył, że zabawa pomimo powszechnej aprobaty, była tak niebezpieczna dla mieszkańców, że została zakazana przez urzędników. Obecnie wydaje się niegroźnie zabawna. Po zaprojektowaniu stroju przez Stanisława Wyspiańskiego zwyczaj ten na nowo zagościł na rynku krakowskim, ale pozbawiony już wcześniejszych brutalnych skojarzeń. Laksa mierzy się więc nie tylko z tradycją, ale też z krakowskim artystą projektując uwspółcześnioną wersję stroju dla lajkonika.
Ruchomy obiekt zatytułowany LikeKonik jest rodzajem mobilnej rzeźby. Podcza trwania Festiwalu można zobaczyć go w weekendy na Rynku Głównym oraz w tygodniu w Pawilonie Wyspiańskiego przy Placu Wszystkich Świętych 2.
Kurator projektu: Marcin Krasny
Metzger Gustav / Project Stockholm, June, (Phase 1)
Fascynująca historia powstania Project Stockholm, June, (Phase 1) sięga 1970 roku. Wtedy to, w Londynie, powstał niezależny projekt Mobbile – polegający na połączeniu wydechu małego samochodu z plastikowym boksem, umieszczonym na jego dachu. Samochód jeździł w pobliżu prestiżowej Hayward Galery, gdzie trwała wtedy wystawa sztuki kinetycznej. W boksie znalazły się kawałki mięsa, warzyw i kwiatów atakowane przez gromadzące się spaliny. W 1972 roku Metzger rozwinął koncepcję londyńskiej akcji – zaproszony przez Haralda Szemanna do uczestnictwa w V Documenta w Kassel przygotował pracę Karba. Tym razem, skala się zwiększyła i składały się na nią cztery samochody, których rury wydechowe podłączono do ustawionego obok plastikowego pawilonu. Niestety, nieszczęśliwy zbieg okoliczności sprawił, że projekt ten, mimo, że znalazł się w katalogu wystawy, nie został zrealizowany.
Jednocześnie Metzger pracował nad podobnym, choć znacznie bardziej spektakularnym, projektem na Konferencję Narodów Zjednoczonych na temat Środowiska Człowieka, jaka odbywała się w 1972 roku w Sztokholmie. Był to właśnie Project Stockholm, June, (Phase 1). Zakładał on wykorzystanie 120 samochodów, których spaliny miały zbierać się w specjalnie stworzonej przestrzeni architektonicznej. Projekt znów pozostał tylko w fazie koncepcyjnej, aż do roku 2008 roku, kiedy zrealizowano go podczas Sharjah Biennale w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, gdzie spaliny ze 100 samochodów zebrały się w specjalnie zbudowanym pomieszczeniu.
Druga, niezrealizowana faza projektu zakładała zgromadzenie tych samych aut w tymże wypełnionym spalinami miejscu, czego zamierzonym efektem miała być autodestrukcja poprzez samospalenie samochodów podczas procesu podobnego do działania bomby. Artysta już na przełomie lat 60. i 70. prekursorsko poruszył kwestię zanieczyszczenia, przewidując nasze przyszłe zmagania się z efektami ekologicznymi galopującego rozwoju technologii i mechanizacji. Jednocześnie Project Stockholm, June, (Phase 1) może być odczytywany w kontekście Zagłady, która tak mocno wpłynęła na życie artysty. Jego praca, mimo prawie 40. lat, jakie dzieli pojawienie się jej koncepcji do dnia dzisiejszego, jest ciągle aktualna. Pokazuje niezwykłą konsekwencję twórczą artysty, a także ujawnia antagonizmy tak często pojawiające się w jego projektach.
Kurator projektu: Joanna Walewska
LEM Monument / Raumlaborberlin
Instalacja LEM Monument powstała poprzez transformację zebranych materiałów znalezionych w zakresie przestrzennym, wizualnym i fenomenologicznym podczas badań artystów w mieście. Jako główny materiał budulcowy użyte zostały drzwi z bloków z wielkiej płyty, pochodzących z czasów socjalizmu i poddanych działaniu kuli do wyburzania budynków. Drzwi te zostały uratowane i ponownie przystosowane do użytku. Stanowią one fragmenty utopijnej wizji powojennego modernistycznego miasta. Są częścią historii kurczenia się miasta i dekonstrukcji tego typu budynków. Z jednej strony drzwi reprezentują marnotrawstwo i upadek XX-wiecznych walk ideologicznych, z drugiej przedstawiają ślady po mieszkańcach i przywołują pamięć o ich losach z okresu zmian politycznych i społecznych.
W przestrzeni miejskiej Krakowa instalacja działa na różne sposoby. Przede wszystkim stanowi tymczasowy punkt orientacyjny, dostępny powszechnie charakterystyczny obiekt upamiętniający wielkiego pisarza, Stanisława Lema (który zmarł w 2006 r.). Znajduje się przed Zamkiem Królewskim na Wawelu, na początku ulicy Grodzkiej, która jest głównym wejściem do wiekowego centrum i prowadzi na Rynek Główny. Poprzez pozycję w przestrzeni miejskiej i abstrakcyjną bryłę, która jawi się jako kompaktowy obiekt, odzwierciedla relację pomiędzy warstwami historycznymi a współczesnym społeczeństwem. Trzy różnokształtne części bryły o różnych właściwościach przestrzennych połączone są w jedno poprzez układ przestrzenny, grę pomiędzy tym co wewnątrz, a tym co na zewnątrz, pomiędzy zakrywaniem a odkrywaniem, dostępem a wykluczeniem. Wejścia zapraszają mieszkańców Krakowa do odkrywania obiektu, podejścia do niego dla chwili refleksji, medytacji, w celu przeprowadzenia dyskusji czy organizacji spotkania.
Kurator projektu: Marta Raczek
Seiler Kerim / Hypnos (Situationist Space Program)
Instalacja Kerima Seilera jest częścią projektu Situationist Space Program 2010. Będzie się ona składać ze szklanego pawilonu oraz znajdującej się na górze struktury związku chemicznego (molekuły). Ma mieć kilka metrów wysokości po to, aby oglądający/przechodnie mogli wejść do wnętrza i stać się na chwilę częścią projektu zyskując tym samym nową tożsamość. Konstrukcja ma odzwierciedlać wzajemne przenikanie się i analogię między mikro- i makrokosmosem oraz fascynację artysty naturą, strukturami chemicznymi oraz abstrakcją. Instalacja ma wydobywać nowy aspekt rzeczywistości w rozumieniu sytuacjonistycznym. Znaczenie mają barwa, przestrzeń i sama struktura. Seiler jest zainspirowany teorią koloru Paula Loose. Interesują go też znajdujące się w ludzkim mózgu neuroprzekaźniki (ich budowa oraz działanie). Nie bez znaczenia będzie również gra świateł i lokalizacja. Pozostając niezwykle atrakcyjną wizualnie ze względu na intensywność kolorów i świateł, instalacja będzie miała też swą głęboką ideową podstawę, której artysta na razie nie chce do końca ujawnić…
Kurator projektu: Paulina Włodarczyk, Magda Bińczycka
Shabohin Sergey / Store
W czasie trwania Art Boom Tauron Festivalu, w centrum Krakowa, w miejscach o znaczeniu historycznym, zainstalowane zostały szklane witryny – boksy różnych rozmiarów stworzone przez Sergey’a Shabohina specjalnie dla określonych punktów w mieście. Artysta szczegółowo zapoznał się z ich historią i wypełnił witryny najróżniejszymi obiektami, tekstami, obrazami. Nawiązują one do faktów i wydarzeń związanych z wybranymi miejscami, ale także do doświadczeń przypadkowo napotkanych w ich okolicy przechodniów. Wewnątrz witryn znajdują się: reprodukcje, grafiki, rzeźby, współczesne przedmioty, fotografie, mapy oraz prospekty, ale także, wykonane wcześniej przez artystę, fotograficzne wizerunki współczesnych turystów, które zostaną zestawione z dokumentami historycznymi, reprodukcjami dzieł sztuki, współczesnymi obiektami oraz przedstawieniami światowych katastrof i tragedii. Obiekty Shabohina mają, w założeniu artysty, stanowić syntezę publicznego z prywatnym, przeszłości i teraźniejszości, faktów z kłamstwem, niepospolitego z banalnym. Szklane boksy mogą stać się dla przechodniów nową atrakcją, rozrywkową witryną, rodzajem informacyjnych kiosków czy pseudo muzealnych eksponatów, a dla licznie przybywających do Krakowa turystów swoistą pułapką.
Kurator projektu: Hanna Liubakova
Bzik Tropikalny / Simon Janek / Spektakl multimedialny na podstawie dramatu Witkacego
Od jakiegoś czasu interesuje mnie kwestia wypartej czy też wymazanej polskiej kolonialności. Przed wojną rząd planował zdobycie dla Polski kolonii między innymi na Madagaskarze, w Togo, próbował zakładać plantacje w Brazylii i podpisywał tajne umowy z rządem Liberii. W Warszawie można było oglądać zamknietych w klatkach przedstawicieli egzotycznych ludów, pigmejów i Nubijczyków, a sprowadzona z Polinezji gwiazda wodewilowa śpiewała piosenkę o wymownym tytule Dla ciebie stanę się biała. Po roku 1945 problem pozornie zniknął.
Obecnie nasza ograniczona kulturowo i historycznie tożsamość staje przed wyzwaniem umiejscowienia się w szerszych ramach – takich jak Europa czy Zachód i problem nieprzepracowanej kwestii kolonialnej powraca. Projekt Metafizyka Dwugłowego Cielęcia zakłada refleksję nad poruszonym wyżej tematem przez pryzmat utworów Witkacego. Szczególnie dramat, z którego zaczerpnięty zostal tytuł projektu, w nowatorski sposób dotyka problemów relacji Zachodu z tym, co poza nim. Realizacja przyjmie formę mechaniczno-mulitmedialnego spektaklu dziejącego się w czasie rzeczywistym. Zmechanizowane sceny tworzyć będą obrazy i dźwięki. Obraz będzie przetwarzany, miksowany, poddawany obróbce i zniekształceniom. Będzie buchał dym i płonął ogień. Obiekty w skali modelarskiej przemieszane będą z tymi z naszego świata, a postaci żywe z martwymi. Janek Simon
Kurator projektu: Marta Raczek