POKOLENIE’80 to tytuł wystawy w Gmachu Głównym Muzeum Narodowego w Krakowie prezentującej prace powstałe w tzw. drugim obiegu w latach 1980-1989, tworzone przez artystów, którzy debiutowali w kręgu Kultury Niezależnej. Okazją do zorganizowania tej wystawy jest przypadająca w 2010 roku 30. rocznica powstania NSZZ Solidarność i Niezależnego Zrzeszenia Studentów.
Ruch Kultury Niezależnej był zjawiskiem bez precedensu w historii Polski. W ramach tego alternatywnego obiegu kultury powstawały dzieła plastyczne, literackie, teatralne, muzyczne, których twórcy manifestacyjnie odcięli się od oficjalnej polityki kulturalnej państwa i instytucji ją realizujących. Sztuka prezentowana na wystawie Pokolenie’80 ukazuje proces dojrzewania do wolności, który w pierwszym momencie był najczęściej buntem, odmową, protestem wobec rzeczywistości Stanu Wojennego.
Mimo, że w latach osiemdziesiątych XX wieku pojawiło się wiele ciekawych zjawisk artystycznych, to dotychczas badacze raczej ograniczali się do wąskiego spojrzenia, np. na poszczególne dziedziny sztuki lub jakąś grupę. Wystawa POKOLENIE’80 ma za zadanie ukazać wielowątkową i wielobarwną panoramę całości Kultury Niezależnej.
Trzon ekspozycji tworzy pokaz blisko dwustu prac (obrazy, rzeźby, plakaty, grafiki, fotografie) kilkudziesięciu artystów, którzy konsekwentnie uczestniczyli w drugim obiegu. Można zobaczyć działania słynnych grup artystycznych i kontrkulturowych, takich jak: LuXuS, Gruppa, Koło Klipsa czy Pomarańczowa Alternatywa. Zaprezentowane zostaną obrazy m.in. Grzegorza Bednarskiego, Jacka Sroki, plakaty Piotra Młodożeńca, rzeźby Mirosława Bałki czy Grzegorza Klamana.
Obok prac plastycznych, których podstawę stanowią dzieła z kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie, na wystawie POKOLENIE’80 znajdują się też utwory literackie, twórczość muzyczna, spektakle teatralne i alternatywne działania. Odtworzone filmowe i dźwiękowe nagrania spektakli teatralnych, recytatorskich i koncertów muzycznych (zarówno bardów solidarności, jak i uczestników festiwali w Jarocinie), ulicznych happeningów. W trakcie wystawy można wysłuchać poezji na zrekonstruowanym spotkaniu twórców Na Głos-u, wydrukować plakat techniką sitodruku lub przy użyciu szablonu i wykonać ulotkę na spirytusowym powielaczu.
Wystawę uzupełnia obszerny katalog ukazujący dokonania artystyczne twórców Kultury Niezależnej będący jednocześnie naukowym opracowaniem całości zjawiska.
POKOLENIE’80 -Niezależna twórczość młodych w latach 1980-1989
Gmach Główny Muzeum Narodowego w Krakowie
Wystawa czynna od 1 grudnia do 16 stycznia 2011 r.
Organizatorzy: Muzeum Narodowe w Krakowie, Instytut Pamięci Narodowej – Oddział w Krakowie, Narodowe Centrum Kultury, Stowarzyszenie NZS 1980
Kurator: Tadeusz Boruta
Patronem honorowym wystawy jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Przewodniczący Rady Miasta Krakowa
