Wystawa w Muzeum Historycznym wpisuje się w cykl wystaw Ludzie z listy Schindlera, opowiadających o poszczególnych osobach i ich rodzinach, które przeżyły okres wojny i zagłady dzięki pracy w Niemieckiej Fabryce Wyrobów Emaliowanych, prowadzonej przez Schindlera. Poświęcona będzie losom Józefa Bau podczas II wojny światowej oraz losom jego rodziny z uwzględnieniem powojennej historii. Ma ona na celu przybliżenie biografii i dorobku tego wybitnego artysty.
Józef Bau rozpoczął studia w krakowskim Państwowym Instytucie Sztuk Plastycznych w 1938 roku. Przerwał edukację w grudniu 1939 roku, kiedy gubernator dystryktu krakowskiego nakazał usunąć uczniów i studentów żydowskich ze szkół publicznych. W 1940 roku uniknął wysiedleń, przebywając wraz z młodszym bratem Marcelem na terenie Olszy. Po utworzeniu getta nielegalnie przedostali się na jego teren i dołączyli do reszty rodziny. Zamieszkali w budynku naprzeciw apteki przy placu Zgody 1. Przebywanie w getcie bez dokumentów oznaczało dla nich nie tylko brak przydziałów żywności, ale także pozbawiało ich możliwości zatrudnienia i groziło wywózką do obozu zagłady w Bełżcu.
Po kilku nieudanych próbach nielegalnego zarobku, Józef postanowił wykorzystać swoje umiejętności zawodowe i zająć się rysowaniem wizytówek. W tym czasie policja żydowska poszukiwała rysownika dla potrzeb urzędów niemieckich. Umiejętności zawodowe ocaliły mu życie. Zaczął pracować jako kreślarz, rysując i pisząc gotykiem wizytówki, szyldy dla urzędów, opisy akt, teczek biurowych. Wykorzystując możliwość dostępu do legalnych materiałów, przygotowywał fałszywe pieczątki i inne dokumenty dla członków Żydowskiej Organizacji Bojowej. Na polecenie SS-Hauptscharführera Wilhelma Kunde sporządził plan getta.
Wraz z innymi mieszkańcami getta został wysiedlony do obozu w Płaszowie. W obozie pracował jako kreślarz planów w biurze budowy obozu. Tam też poznał i poślubił współwięźniarkę Rebekę. Przeżył wojnę uratowany przez Oskara Schindlera. Matka artysty Cyla Bau została zamordowana w obozie w Bergen-Belsen w 1945 roku, ojciec Abraham zginął w KL Płaszów w 1943, brat Ignaś został zamordowany w getcie w Krakowie w roku 1942.
Po wojnie Józef Bau ukończył Wyższą Szkołę Sztuk Plastycznych w Krakowie. Pracował jako grafik i ilustrator w prasie krakowskiej. W 1950 roku wraz z żoną Rebeką i trzyletnią córką wyjechał do Izraela. W 1956 roku otworzył własne studio w Tel Awiwie. Jest autorem projektantów wielu tytułów filmów izraelskich z lat 60. i 70. Zapoczątkował produkcję filmów animowanych w Izraelu. Zbudował małe kino przy ul. Berdyczewski 9, w którym pokazywał swoje filmy. W jego studio obecnie znajduje się muzeum.
Był członkiem Stowarzyszenia Izraelskich Malarzy i Rzeźbiarzy, Stowarzyszenia Reżyserów Filmowych i Telewizyjnych oraz Stowarzyszenia Pisarzy Izraelskich.
Książki, które Józef Bau napisał, zilustrował i wydał to m.in.:
- Cień przechodnia – 1949 r. (wydana po polsku w Krakowie)
- Zimne pozdrowienie – 1971 r. (po hebrajsku)
- Okrągły trójkąt – 1976 r. (po hebrajsku)
- Czas zbezczeszczenia – 1982 r. (wydana po polsku w Izraelu)
- Przymierze słów – 1987 r. (po hebrajsku)
W jego studio, w którym pracował przez 40 lat, znajduje się obecnie muzeum. Wszystkie urządzenia potrzebne do animacji filmów Bau wykonał sam. Zbudował również małe kino, w którym pokazywał swoje filmy.
Wystawa składać się będzie z trzech części. W pierwszej części wystawy, dzięki odtworzeniu pracowni, pokoju, w którym w okresie istnienia getta pracował Józef Bau, zwiedzający będzie miał możliwość poznania historii artysty. Początków jego życia jako artysty, inspiracji oraz warunków z jakimi musiał się zmagać w trakcie okupacji. Historia prezentowana w tej części ekspozycji będzie także dotyczyć holokaustu w Krakowie, postawy Oskara Schindlera, dzięki której Józef Bau przeżył okres II wojny światowej.
W drugiej części wystawy, pokazana zostanie powojenna historia Józefa Bau, w oparciu o pamiątki, wspomnienia i powojenne prace autora. Szczególnymi zagadnieniami prezentowanymi w tej części wystawy są: próba odnalezienia się w powojennej rzeczywistości Krakowa, przeprowadzka do Izraela, działalność w rożnego rodzaju stowarzyszeniach między innymi w Związku Autorów Piszących Po Polsku w Izraelu.
W trzeciej części, zaprezentowana zostanie twórczość Józefa Bau. W części przeznaczonej na małą widownią kinową wyświetlane będą kreskówki oraz krótki dokument opowiadający o twórczości artysty, a także jego wspomnienia z okresu holokaustu.
Ekspozycji towarzyszy katalog, który jest swego rodzaju dopełnieniem wystawy w formie biografii wzbogaconej o fotografie oraz reprodukcje prac autora. Postać Józefa Baua jest doskonałym przykładem tego, że za imionami i nazwiskami osób z listy Schindlera kryją się pełne życia światy ludzi, którym udało się przetrwać piekło i zachować swoje człowieczeństwo.
Ludzie z listy Schindlera – Józef Bau, od 16 maja do 16 października 2012 r.
Fabryka Emalia Oskara Schindlera
Kraków
