W lipcu została zainaugurowana letnia edycja Międzynarodowego Programu Rezydencji Artystycznych. Do Poznania przyjechali Veronika Tzekowa z Bułgarii i Patrik Kovačovský ze Słowacji. Artyści zaaklimatyzowali się już w Poznaniu. W ramach projektu w sierpniu i we wrześniu odbędą się m.in. spotkania autorskie, warsztaty, wystawy, działania w przestrzeni miejskiej, panele dyskusyjne i wiele innych. Program ma na celu zintensyfikowanie dialogu, wymiany doświadczeń, umiejętności i idei pomiędzy artystami oraz pracownikami sektora kultury z Polski i z zagranicy.
MPRA jest okazją do powstania nowych projektów zainspirowanych również pobytem w Poznaniu. W ramach letniej edycji MPRA odbędą się m. in.:
- Wyzwania gier – podróż do źródeł i z powrotem (The challenges of Games – from the reality and back)
Spotkanie z Agnieszką Stempin, kuratorką wystawy Magia Gry – sztuka rywalizacji w Muzeum Archeologicznym w Poznaniu oraz Veroniką Tzekovą. Moderatorem dyskusji będzie Anna Poczobutt, doktorantka Wydziału Historycznego UAM. Podczas spotkania kuratorka, artystka i historyczka sztuki rozmawiać będą miedzy innymi o grach jako reprezentacji i symulacji rzeczywistości, o historycznych uwarunkowaniach i funkcjach użytkowych różnych zabaw oraz o współczesnych grach zaangażowanych społecznie – takich, które pełnią funkcję dzieł sztuki. Podjęty zostanie również temat geometrii zabawy – schematów i reguł obecnych w tradycyjnych grach lub modyfikowanych w interwencjach przestrzennych Veroniki Tzekovej.
Gry towarzyszą ludziom od wieków. Nie mają jednej ojczyzny. Nie można umieścić ich początków w żadnym konkretnym miejscu, ani czasie. Mają jednak zadziwiająco zbliżone formy. Były częścią rytuałów i obrzędów religijnych. Traktowano je z ogromną powagą, choć równocześnie dostarczały wielu emocji. Rzuty kośćmi informowały o woli bogów, piłka była odwzorowaniem wędrówki Słońca, wygrana w tabula stawała się probierzem lojalności wobec władcy. Gry były w różnych społecznościach uważane za wielkie dobro lub z kretesem potępiane, nigdy jednak nasi przodkowie nie wykazywali wobec nich obojętności.
Myślą przewodnią wystawy Magia gry – sztuka rywalizacji, przygotowanej przez Muzeum Archeologiczne w Poznaniu, jest nakreślenie idei, jakie towarzyszyły powstawaniu gier i przedstawienie stosunku człowieka do różnych form rywalizacji, a także zmian, jakie w tej materii możemy obserwować na przestrzeni wieków.
Zgromadzone na ekspozycji przedmioty – rekwizyty służące do gier, to w znakomitej większości zabytki archeologiczne pochodzące z badań prowadzonych na terenie Polski. Najstarsze z nich swą metryką sięgają czasów rzymskich.
Agnieszka Stempin, kuratorka wystawy Magia gry – sztuka rywalizacji
- Patrik Kovačovský, Recalling and Forgetting. Przywołując i zapominając.
Będzie to efekt kolejnych warsztatów, które Patrik Kovačovský przeprowadził podczas pobytu w Poznaniu w ramach MPRA. Projekt Recalling and Forgetting Kovačovskiego, powstał we współpracy kuratorskiej dwójki absolwentów poznańskiego kulturoznawstwa – Mariusza Urbana i Agaty Walas.
Praca przy projekcie ma charakter warsztatowy, zakłada aktywne zaangażowanie w wizualną i teoretyczną stronę prezentacji, stwarza również przestrzeń do profesjonalnej współpracy. Wystawa rozwija pomysł dotyczący zagadnień związanych z pamięcią miejsc i osób z tymi miejscami związanymi. Podejmuje temat przechowywania wspomnień i ich odpamiętywnia, przywoływania w pamięci.
Wystawa składa się ze starych czarno-białych fotografii portretowych, zmodyfikowanych przez artystę, a także dwóch animacji prezentowanych na iPadach. Artysta bazując na materiale znalezionym ingeruje w obraz, dodając elementy obce; narusza w pewien sposób autonomiczność obrazu zarejestrowanego przez aparat fotograficzny.
Fotografia jest tu traktowana jako początek tworzenia obrazu, czynnik przywołujący go z pamięci, który w efekcie końcowym dla każdego z nas może być różny, ale też zmienny pod wpływem upływającego czasu. Obraz fotograficzny jako rodzaj pamięci zewnętrznej jest trwały, bardziej niezawodny od obrazu powstającego w naszym umyśle, ponieważ nie podlega procesom prowadzącym do ubytków lub odwrotnie – uzupełnień treści obrazu. Istotną kwestią jest także sposób ekspozycji, podczas której następuje zderzenie mediów nowych ze starymi: klasycznej fotografii na papierze z animacją wyświetlaną na iPadach. Prace zaprezentowane podczas wystawy to tylko część projektu związanego z pamięcią, będzie on rozwijany w dalszych realizacjach artysty.
Rezydenci letniej edycji MPRA:
Veronika Tzekova pochodzi z Bułgarii. Artystka zajmuje się takimi dziedzinami sztuki, jak rzeźba, instalacja, fotografia, performance i street art. Swoje prace wystawiała między innymi we Włoszech, Francji, Szwajcarii, Austrii i Niemczech. W swojej pracy artystycznej Tzekova inspiruje się tematem środowiska miejskiego i jego rozwoju wynikającym z intensywnych przemian gospodarczych i społecznych. Jej działalność artystyczna i badania prowadzone na obszarach takich miast, jak: Sofia, Dessau, Berlin czy Giverny, dotykają współczesnych procesów urbanistycznych i ich wizualnej ekspresji. Znamienny dla jej twórczości jest fakt, iż artystka odnajduje ślady procesów urbanistycznych w najprostszych i wręcz niezauważalnych zjawiskach codziennego życia.
Jej obserwacje i badania doprowadziły m.in. do powstania projektu EuroMosque, rozwijanego od 2005 roku, który stanowi konceptualną ramę dla jej prac: Space NRZers czy Space Appropriators. Projekty te są serią działań w przestrzeni miejskiej, zaś ich celem jest poddanie refleksji owej przestrzeni pod kątem jej użytkowania i zachowania się społeczeństwa w jej obszarze. Artystka wykorzystuje wybrane przedmioty i fragmenty przestrzeni miejskiej, przetwarzając je w niewielkim stopniu, dodając komentarz lub nowe elementy, które w efekcie zmieniają znaczenie danego przedmiotu czy miejsca (przykładowe prace zobaczyć można np. w najnowszym katalogu artystki dostępnym na www.blurb.com/books/1617590). Większość projektów realizowana była w formie gier, za pomocą tak prostych środków, jak kreda, szablony czy naklejki. Przykładowo, w projekcie Space Appropriator Junior Pro-Ball w Sofii, wykorzystane zostały słupki parkingowe znajdujące się na chodniku, z których artystka uczyniła bramki w narysowanym kredą boisku futbolowym.
Podczas rezydencji w Poznaniu Veronika Tzekova będzie realizowała projekt Challenged Games, który nawiązuje do wcześniejszych działań i należy do serii prac dotyczących przestrzeni miejskiej. Projekt opierać się będzie na istniejących grach, które artystka będzie rozwijała i testowała we współpracy z lokalną społecznością.
