Każdy muzyk i każdy meloman wie, jakie znaczenie posiada pauza. Jej rola jest niezastąpiona, żaden dźwięk nie może wypełnić czasu, który poświęcić trzeba ciszy. Co jednak powiedzieć o sytuacji, w której pauza rozciąga się do nieskończoności, gdy staje się pauzą generalną, której granica – w perspektywie ludzkiego życia – właściwie nie istnieje? Takie pytanie nasuwa się w kontekście doświadczeń osób niesłyszących. Znaczenie tego zmysłu wykracza daleko poza przyziemnie kojarzącą się umiejętność odnajdywania się i funkcjonowania w otaczającej człowieka rzeczywistości. Słuch bywa przecież źródłem niezwykłych przeżyć i emocji wynikających ze słuchania odgłosów świata, objawiających jego różnorodność i urodę. Jednym ze zjawisk dostarczających takich emocji jest bez wątpienia muzyka. Bogactwo przeżyć wynikających z jej słuchania, nierzadko wykraczające poza sferę estetyczną, jest darem dla tych, którzy mogą słuchać.
Trudno sprzeczać się ze stwierdzeniem, iż muzyka zyskuje swą najdoskonalszą formę w momencie jej realizacji, podczas koncertu, lub w domowym zaciszu, podczas odtwarzania nagrań. Wydaje się jednak, że istnieje wiele zjawisk związanych z muzyką, które w pewien sposób pozwalają zbliżyć się do tej dziedziny sztuki. Zgodnie z tym przekonaniem projekt 5 zmysłów. Pauza adresowany jest do osób niesłyszących, które jednak mogą zapoznać się z wybranymi aspektami kultury muzycznej i wziąć udział w szeregu wydarzeń związanych z poznawaniem muzyki w sposób adekwatny do ich potrzeb i możliwości.
Głównym celem projektu 5 zmysłów. Pauza jest przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu z powodu niepełnosprawności. Celem projektu jest także aktywizacja środowiska osób z dysfunkcją słuchu i promowanie postawy zaangażowanego uczestnictwa w życiu kulturalnym kraju. Podkreślić trzeba też dążenie do utrwalania wzorca dobrych praktyk postępowania w instytucjach i placówkach związanych z upowszechnianiem kultury, zwłaszcza w kontekście obecności osób niepełnosprawnych. Celem tego projektu jest również przeciwdziałanie tendencji do elitaryzacji kultury, w myśl przeświadczenia, że korzystanie z jej dorobku jest prawem każdego.
Rezultatem projektu 5 zmysłów. Pauza będzie dotarcie do jak największej grupy osób niesłyszących i borykających się z problemami słuchu, a także rozbudzenie potrzeby aktywnego uczestnictwa w życiu kulturalnym osób, które dotąd stanowiły marginalizowaną grupę potencjalnych odbiorców. Bogata oferta wydarzeń związanych z muzyką ma szansę zaowocować rozbudzeniem zainteresowania tą sztuką lub pewnymi jej aspektami a także stać się może inspiracją do podobnych działań adresowanych do szerokiej publiczności.
Projekt 5 zmysłów. Pauza ma charakter wydarzenia edukacyjnego i zarazem kulturalnego. Jego realizacja zakłada przeprowadzenie wielu wydarzeń związanych z muzyką – jej teorią i praktyką. Wśród planowanych wydarzeń podkreślić należy warsztaty muzyczne, skierowane do społeczności osób niesłyszących, prowadzone z udziałem muzyków i muzykologów oraz specjalistów języka migowego. Warsztaty te przybierać będą formę spotkań, podczas których rozważane będą pewne aspekty teorii muzyki, a zatem łączyć będą w sobie elementy wykładu z ćwiczeniami samodzielnej gry na instrumencie. Obok warsztatów dotyczących teorii muzyki, odbywać będą się także spotkania, podczas których muzycy prezentować będą wybrane instrumenty. Informacje na temat budowy instrumentów, sposobu wydobywania z nich dźwięku, a także możliwość dotknięcia drżącej powierzchni pudła rezonansowego mogą sprawią, że dźwięk przestanie być pojęciem abstrakcyjnym, a stanie się zjawiskiem odczuwalnym i zdefiniowanym dzięki innemu zmysłowi.
Jednym z najważniejszych wydarzeń związanym z realizacją projektu 5 zmysłów. Pauza są warsztaty muzyczne, polegające na przeprowadzeniu prób, podczas których Orkiestra Kameralna Polskiego Radia Amadeus pod dyrygenturą Agnieszki Duczmal wraz z grupą osób niesłyszących, przygotowywać będą utwór, wykonany na koncercie finałowym, podsumowującym projekt. Koncert ten odbędzie się 14 listopada 2012 roku w Auli Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, podczas którego wystąpią osoby biorące udział w warsztatach.
Bogata oferta edukacyjna to także warsztaty wokalne z Jackiem Sykulskim, dyrektorem Poznańskiego Chóru Chłopięcego, spotkanie z instrumentami etnicznymi, warsztaty, które pozwolą na odkrycie twórczego potencjału twórczego u najmłodszych uczestników czy też seminaria naukowe dotyczące dźwięku w otaczającej nas rzeczywistości.
Projekt 5 zmysłów. Pauza adresowany jest przede wszystkim do osób niesłyszących, jednak jego celem jest wzbudzenie zainteresowania tymi niekonwencjonalnymi sposobami edukacji również wśród osób słyszących. Być może spotkania w ramach projektu staną się pretekstem do ciekawych rozmów o muzyce, o wyobrażeniach dotyczących muzyki, a także o własnych muzycznych fascynacjach? Wartością, której nie sposób przecenić, będzie z pewnością możliwość spotkania z osobami na co dzień funkcjonującymi bez zmysłu słuchu. Dostrzeganie różnic, które nie muszą dzielić, jest przecież lekcją, jakiej odebrania życzymy wszystkim osobom, niezależnie od tego, czy słyszą, czy też nie.
Harmonogram projektu:
- 26 września – warsztaty Kształt ciszy, prowadzący: Paweł Kaszczyński oraz Paweł Postaremczak
- 26 września – Hamlet w Teatrze Polskim dla niesłyszących
- 28 września – seminarium Galmelan w kulturze muzycznej Jawy Środkowej, prowadzący: Dawid Martin
- 29 września – warsztaty języka migowego i pantomimy dla dzieci i młodzieży, prowadzenie: kadra Towarzystwa Osób Niesłyszących
- 1 października – warsztaty instrumentalne z Amadeusem, prowadzenie: Orkiestra Kameralna Polskiego Radia pod dyrygenturą Agnieszki Duczmal
- 1 października – warsztaty języka migowego dla dorosłych, prowadzenie: kadra Towarzystwa Osób Niesłyszących
- 2 października – warsztaty instrumentalne z Amadeusem, prowadzenie: Orkiestra Kameralna Polskiego Radia pod dyrygenturą Agnieszki Duczmal
- 3 października – warsztaty instrumentalne z Amadeusem, prowadzenie: Orkiestra Kameralna Polskiego Radia pod dyrygenturą Agnieszki Duczmal
- 4 października – warsztaty instrumentalne z Amadeusem, prowadzenie: Orkiestra Kameralna Polskiego Radia pod dyrygenturą Agnieszki Duczmal
- 5 października – seminarium Instrumenty – dźwięki ukryte w przedmiotach, prowadząca: Ewa Schreiber
- 6 października – warsztaty języka migowego i pantomimy dla dzieci i młodzieży, prowadzenie: kadra Towarzystwa Osób Niesłyszących
- 8 października – warsztaty języka migowego dla dorosłych, prowadzenie: kadra Towarzystwa Osób Niesłyszących
- 9 października – warsztaty Między ciszą a barwą, prowadzący: Paweł Kaszczyński oraz Paweł Postaremczak
- 10 października – warsztaty muzyczno-perkusyjne, prowadzący: Beata Polak i Maciej Przybylski
- 12 października – seminarium O związkach sztuki współczesnej i muzyki popularnej, prowadzący: Filip Lipiński
- 13 października – warsztaty języka migowego i pantomimy dla dzieci i młodzieży, prowadzenie: kadra Towarzystwa Osób Niesłyszących
- 15 października – warsztaty wokalne Zobaczyć, poczuć i przekazać dźwięk, prowadzenie: Jacek Sykulski
- 15 października – warsztaty języka migowego dla dorosłych, prowadzenie: kadra Towarzystwa Osób Niesłyszących
- 16 października – warsztaty wokalne Zobaczyć, poczuć i przekazać dźwięk, prowadzenie: Jacek Sykulski
- 17 października – warsztaty wokalne Zobaczyć, poczuć i przekazać dźwięk, prowadzenie: Jacek Sykulski
- 19 października – seminarium Augenmusik, czyli muzyka dla oczu, prowadzący: Patryk Frankowski
- 20 października – warsztaty języka migowego i pantomimy dla dzieci i młodzieży, prowadzenie: kadra Towarzystwa Osób Niesłyszących
- 22 października – warsztaty gry na bębnach etnicznych, prowadzący: Ernest Drelich
- 22 października – warsztaty języka migowego dla dorosłych, prowadzenie: kadra Towarzystwa Osób Niesłyszących
- 23 października – warsztaty gry na bębnach etnicznych, prowadzący: Ernest Drelich
- 24 października – warsztaty gry na bębnach etnicznych, prowadzący: Ernest Drelich
- 25 października – warsztaty gry na bębnach etnicznych, prowadzący: Ernest Drelich
- 27 października – warsztaty języka migowego i pantomimy dla dzieci i młodzieży, prowadzenie: kadra Towarzystwa Osób Niesłyszących
- 29 października – warsztaty Rakieta instrumentów w kosmosie, prowadzący: Luiza Niedźwiecka – Kowalonek oraz Beata Polak
- 29 października – warsztaty języka migowego dla dorosłych, prowadzenie: kadra Towarzystwa Osób Niesłyszących
- 30 października – tajemnice pracowni lutniczej, prowadzenie: Justyna Kroschel
- 3 listopada – warsztaty języka migowego i pantomimy dla dzieci i młodzieży, prowadzenie: kadra Towarzystwa Osób Niesłyszących
- 5 listopada – warsztaty języka migowego dla dorosłych, prowadzenie: kadra Towarzystwa Osób Niesłyszących
- 7 listopada – warsztaty instrumentalne z Amadeusem, prowadzenie: Orkiestra Kameralna Polskiego Radia pod dyrygenturą Agnieszki Duczmal
- 8 listopada – warsztaty instrumentalne z Amadeusem, prowadzenie: Orkiestra Kameralna Polskiego Radia pod dyrygenturą Agnieszki Duczmal
- 9 listopada – warsztaty instrumentalne z Amadeusem, prowadzenie: Orkiestra Kameralna Polskiego Radia pod dyrygenturą Agnieszki Duczmal
- 10 listopada – warsztaty języka migowego i pantomimy dla dzieci i młodzieży, prowadzenie: kadra Towarzystwa Osób Niesłyszących
- 12 listopada – warsztaty instrumentalne z Amadeusem, prowadzenie: Orkiestra Kameralna Polskiego Radia pod dyrygenturą Agnieszki Duczmal
- 12 listopada – warsztaty Dźwięki są widzialne, prowadzący: Paweł Kaszczyński i Paweł Postaremczak
- 12 listopada – warsztaty języka migowego dla dorosłych, prowadzenie: kadra Towarzystwa Osób Niesłyszących
- 13 listopada – warsztaty instrumentalne z Amadeusem, prowadzenie: Orkiestra Kameralna Polskiego Radia pod dyrygenturą Agnieszki Duczmal
- 14 listopada – warsztaty instrumentalne z Amadeusem, prowadzenie: Orkiestra Kameralna Polskiego Radia pod dyrygenturą Agnieszki Duczmal
- 15 listopada – warsztaty Dotyk dźwięku, prowadząca: Grażyna Wydrowska
- 17 listopada – warsztaty języka migowego i pantomimy dla dzieci i młodzieży
- 19 listopada – warsztaty języka migowego dla dorosłych
- 24 listopada – warsztaty języka migowego i pantomimy dla dzieci i młodzieży
- 26 listopada – warsztaty języka migowego dla dorosłych
Organizatorami projektu są Stowarzyszenie Edukacyjne MCA, More Than One Production, Orkiestra Kameralna Polskiego Radia Amadeus, Fundacja Pomocy Osobom Niesłyszącym TON oraz Towarzystwo Osób Niesłyszących TON.
Projekt 5 zmysłów. Pauza
Od 15 września do 26 listopada 2012 roku
Poznań