Wystawa Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm jest spotkaniem dwóch niezwykłych kolekcji sztuki dwudziestowiecznej. To ogromne przedsięwzięcie wystawiennicze ma szczególne znaczenie dla Muzeum Sztuki w Łodzi i jest ściśle związane z jego historią. Zbiory Muzeum zostaną zestawione z dziełami ze znanej szwajcarskiej kolekcji – Kunstmuseum Bern i pokazane w ramach jednej, nietypowej wystawy.
Wybitne dzieła, wielkie nazwiska i synergiczne połączenie dwóch, korespondujących ze sobą kolekcji. Zbliża się największe w Polsce przedsięwzięcie wystawiennicze roku. Od 14 grudnia w ms2 w Łodzi można oglądać prace najważniejszych artystów XX wieku. Na trzech piętrach Muzeum wystawionych jest około 400 dzieł, z których ponad 100 będzie można zobaczyć w tej części Europy po raz pierwszy.
Ekspozycja Korespondencje to panorama sztuki nowoczesnej i współczesnej. Pośród 400 prac w ms² w Łodzi można obejrzeć dzieła takich artystów jak: Pablo Picasso, Wassily Kandinsky, Paul Klee, Marina Abramović, Louise Bourgeois, Piet Mondrian, Donald Judd, Lucio Fontana, Meret Oppenheim, Claes Oldenburg, Bill Viola, James Lee Byars, Hans Arp, Max Bill, Ali Kazma. Wśród prac należących do Muzeum Sztuki na wystawie można obejrzeć rysunek Pabla Picassa Głowa palacza czy słynną Marylin Monroe Andy‘ego Warhola z 1964 roku. Wystawione są też dzieła pokazywane ostatnio bardzo dawno temu (np. portret Lenina autorstwa Wojciecha Fangora) oraz takie, które zostały niedawno kupione przez Muzeum, m.in. dwie prace Aleksandry Ska. Ze Szwajcarii przyjechały natomiast inne obrazy Picassa, w tym Głowa młodej dziewczyny i Głowa mężczyzny, a także prace Wassily’ego Kandinskiego, Fernanda Legéra, Paula Klee, Georgesa Braque’a i wielu innych spośród najważniejszych artystów sztuki XX i XXI wieku.
Ideą wystawy jest synergiczne połączenie tych dwóch niezwykle symetrycznych, ale też korespondujących ze sobą kolekcji. Mimo że powstawały całkiem niezależnie od siebie: z innych pobudek, w innym miejscu, są do siebie uderzająco podobne, zawierają nawet dzieła tych samych artystów. Kolekcję łódzką zainicjowali w 1929 roku polscy artyści – Władysław Strzemiński, Katarzyna Kobro, Henryk Stażewski, Jan Brzękowski i Julian Przyboś działający jako grupa a.r. w Łodzi i w Paryżu. Udało im się pozyskać w darze dzieła od czołowych twórców europejskiej awangardy, m.in. Pabla Picasso, Sonii Delaunay i Hansa Arpa. Od samego początku zakładali ich publiczną prezentację.
Historia szwajcarskich zbiorów jest o ponad dekadę dłuższa. Stworzył ją Herman Rupf (1880-1962), bogaty mieszczanin, filantrop i biznesmen. Kupował dzieła sztuki na prywatne potrzeby i z osobistej pasji. Zapisał się na kartach historii jako pierwszy kolekcjoner sztuki abstrakcyjnej i współczesnej w Szwajcarii. Pierwsze prace kupił już na początku XX w., ostatnie pod koniec lat 50. tego samego stulecia. Rupf, tak jak artyści z grupy a.r. pozyskiwał prace w Paryżu, ówczesnym epicentrum życia artystycznego. Kolekcja biznesmena była przede wszystkim ozdobą dla jego domu. Dopiero w latach 50. Rupf zdeponował ją w berneńskim Kunstmuseum i założył fundację – Rupf Stiftung.
W tym spotkaniu dwóch zbiorów korespondują ze sobą nie tylko pojedyncze dzieła, ale też historie powstawania obu kolekcji i stojące za nimi wizje dotyczące sztuki. To zainspirowało kuratorów Muzeum Sztuki do zadania pytania o uniwersalizm sztuki. Oprócz samych dzieł, na wystawie można zobaczyć szeroki wybór materiałów archiwalnych poświęconych sztuce tego okresu: zdjęcia przedstawiające wizerunki najwybitniejszych europejskich artystów, listy i dokumenty. Archiwalia pomogą naszkicować kontekst historyczny towarzyszący powstawaniu obu zbiorów.
Wystawa jest podzielona na dwanaście części, tzw. pasaży, odpowiadających kluczowym doświadczeniom historycznym XX i XXI wieku i nawiązujących do lektury Waltera Benjamina – Pasaże. Ekspozycja w ms2 – tak jak zbiór luźno pisanych notatek Benjamina – dzieli się na pozornie niepowiązane ze sobą części, poprzez które jednak kuratorzy próbują na nowo zinterpretować sztukę ostatniego stulecia. Każdemu z pasaży nadana została specyficzna forma architektoniczna, stanowiąca jego przestrzenną interpretację, opracowana przez Krzysztofa Skoczylasa. Poprzez kolejne pasaże (zatytułowane m.in. Niesamowite zamieszkiwanie, Polityka marzenia, Praca dowcipu) prowadzą widzów słowno-obrazowe interwencje artysty Tomasza Kozaka, korespondującego w ten sposób z ideą kuratorów. Obok informacji o koncepcji danego pasażu, pojawi się też czarna skrzynka, z której odsłuchać można opowieści o nieskończonej i jednocześnie niespełnionej katastrofie nowoczesności. Głos ten jest przeciwny ujęciom proponowanym przez kuratorów.
Wystawie towarzyszy także ponad 900-stronicowy katalog Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm, zawierający teksty poświęcone kolekcjom oraz reprodukcje prezentowanych prac. Album będzie swego rodzaju uniwersalnym kompendium wiedzy na temat sztuki XX i XXI w.
Ekspozycja Korespondencje została przygotowana przez Muzeum Sztuki w Łodzi we współpracy z Rupf Stiftung oraz Kunstmuseum w Bern.
Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm
Wernisaż: 14 grudnia 2012 roku
Wystawa potrwa do 30 czerwca 2013 roku
Muzeum Sztuki ms2
ul. Ogrodowa 19
Łódź
