Wystawa poświęcona kolekcji Sandretto Re Rebaudengo pozwala spojrzeć z jeszcze innej perspektywy na ową potrzebę kolekcjonowania – poza tworzeniem unikalnego zbioru prac artystycznych, proces kolekcjonowania stanowi próbę odzwierciedlenia pewnego momentu historycznego. Ów moment można nazwać przełomem wieków, można też określić go na wiele innych sposobów – z pewnością jednak odnosi się on do szeregu politycznych, społecznych i ekonomicznych turbulencji, które wstrząsały światem na przestrzeni ostatnich 20 lat.
Jak kolekcja sztuki współczesnej może stać się przedmiotem tematycznej wystawy? W jaki sposób kolekcja może być interpretowana i postrzegana z zewnątrz? Jak może stać się paradygmatem? Każda kolekcja zawiera nieskończoną liczbę wewnętrznych narracji, a odnajdywanie ich i dzielenie się nimi z publicznością może stać się wyzwaniem dla samego kolekcjonera. Z tego powodu toruńskie CSW przez ostatnie 5 lat prezentowało w kolejnych projektach wystawienniczych wybrane, wysoko cenione w świecie sztuki kolekcje. Celem każdej prezentacji było nie tylko przedstawienie dzieł z konkretnych zbiorów, ale także idei i motywacji, jakie kryją się za potrzebą selekcjonowania, gromadzenia i przechowywania dzieł sztuki.
Zapoczątkowana w latach 90-tych, ciągle powiększająca się kolekcja, stała się klarownym odzwierciedleniem tego okresu w historii, z całą jego złożonością i niespójnością. Oddaje ona ducha krytycyzmu i zaangażowania, charakteryzującego współczesne działania artystyczne, ze szczególnym uwzględnieniem dyskursów dotyczących społecznej pozycji kobiet, zagrożenia środowiska i efektów procesu globalizacji i trans-kulturowości.
Kolekcja, licząca ponad dwa tysiące dzieł autorstwa czołowych współczesnych artystów, może być postrzegana jako wzorzec doskonałości, a także jako przykład kulturalnego i społecznego zaangażowania, które realizuje się w wystawienniczej i edukacyjnej działalności Fondazione Sandretto Re Rebaudengo mieszczącej się w Turynie i Guarene.
Historia kolekcji i jej zasięg wyznaczają punkt wyjścia podróży, w którą zabierze publiczność wystawa w toruńskim CSW: podróży poprzez mnogość kulturowych kontekstów i przekształceń, jakim podlegały w czasie ostatnich dwóch dekad. To właśnie ten okres głębokich politycznych przemian i społecznych przełomów starali się uchwycić artyści, często odnosząc się doń krytycznie i ze zniechęceniem, ale zawsze z zamiarem przebudzenia świadomości w widzach, wytrącenia ich ze stanu anestezji i otępienia. Tak więc wystawa, jako podróż poprzez rozmaite wizualne opowieści, skomponowane przez wiodących artystów z całego świata, oferuje kalejdoskopowy obraz współczesnego uniwersum: świata owładniętego kulturowymi zderzeniami, świata, w którym zagładzie ulega środowiska naturalne, a jednostki czują coraz większą bezradność i niemoc.
Temat kulturowych konfliktów podejmowany jest z wielu perspektyw w pracach takich artystów jak Hans-Peter Feldmann (Niemcy), Thomas Hirschhorn (Szwajcaria), Paul Chan (Chiny/USA), Wael Shawky (Egipt), Shirin Neshat (Iran) czy William Kentridge (RPA), natomiast entropia i erozja, rozumiane zarówno jako procesy kulturowe, jak i naturalne, stanowią przedmiot prac Doug Aitken’a (USA) czy Paula McCarthy (USA). To refleksja nad teraźniejszością stanowi rdzeń dzieł artystów – jednak w dzisiejszym hipermedialnym świecie zarówno teraźniejszość, jak i przeszłość noszą znamię doku-fikcji, jak zdają się wskazywać prace Roberta Kuśmirowskiego (Polska), czy Thomasa Demanda (Niemcy).
Wystawa ma więc za zadanie nie tylko zaprezentować pewną niezwykłą kolekcję sztuki najnowszej, ale cały wachlarz punktów widzenia artystów, których charakteryzuje społeczne zaangażowanie i krytyczna postawa. Ten rodzaj postawy uwieczniony został w sztuce wielokrotnie od czasu Romantyzmu aż do dziś, jak przypominają nam profetyczne Demony Goyi. W sztuce dzisiejszej tkwi niepokój i zdumienie, ale także poczucie humoru i pewna nadzieja, którą także stara się podkreślić wystawa, kreśląc portret dzisiejszego świata nie tylko jako miejsca zdominowanego przez konflikty i strach, ale także jako miejsca pozytywnych wizji, które tworzy sztuka. Tak więc publiczność wystawy prezentującej arcydzieła sztuki współczesnej, należące do Kolekcji Sandretto Re Rebaudengo, podejmie prawdziwą podróż przez śniący umysł…
Patrizia Sandretto Re Rebaudengo nie jest tylko kolekcjonerką – jest przyjaciółką artystów, promotorką ich działań i aktywną członkinią środowiska artystycznego. Początek jej działalności kolekcjonerskiej sięga lat 80-tych, kiedy zaczęła kolekcjonować prace fotograficzne, następnie rozszerzając pole zainteresowań na sztukę artystek aktywnie działających na rzecz emancypacji kobiet. Jest zaangażowana w działania wspierające artystów zarówno jako właścicielka kolekcji, jak i założycielka jednej z najważniejszych włoskich instytucji dedykowanych sztuce współczesnej, czyli Fondazione Sandretto Re Rebaudengo. Zbiory fundacji obejmują listę przeszło 2 000 prac – niektóre z nich to prawdziwe współczesne arcydzieła, stworzone przez najbardziej uznanych twórców z całego świata. Należą do nich także artyści polscy, którzy zdobyli sławę na międzynarodowej scenie sztuki współczesnej – tacy jak Robert Kuśmirowski, Artur Żmijewski, Paulina Ołowska, Aleksandra Mir i wielu innych.
Artyści: Doug Aetkin, Janet Cardiff and George Bures Miller, Paul Chan, Maurizio Cattelan, Hans-Peter Feldman, Liz Glynn, Thomas Hirshorn, Piotr Janas, William Kentridge, Robert Kushmirowski, Yong-Baek Lee, Sherry Levine, Sharon Lockhart, Sarah Lucas, Paul McCarthy, Aleksandra Mir, Shirin Neshat, Paulina Olowska, Sergey Sapozhnikov and Wael Shawky
Kurator: Dobrila Denegri
Wystawie towarzyszyć będzie katalog zawierający eseje o artystach oraz teksty poświęcone zjawisku kolekcjonowania autorstwa Patrizi Sandretto Re Rebaudengo oraz członków zespołu kuratorskiego Fundacji.
Gdy rozum śni. Skarby kolekcji sztuki współczesnej Sandretto re Rebaudengo
Wernisaż: 5 kwietnia 2013 roku, godz. 19.00
Wystawa potrwa do 19 maja 2013 roku
Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu
ul. Wały gen. Sikorskiego 13
Toruń
