Relacja nauczyciel-uczeń, czy jak można to inaczej ująć, wzór-awatar musi zdaniem Knaflewskiego w pierwszej kolejności zostać uwolniona spod rygoru instytucjonalnego autorytetu, czy też raczej autorytet instytucjonalny musi stać się autentyczny. W filmie Stoisz na moim miejscu (2010) Knaf proponuje widzom, by stanęli na jego miejscu, stali się jego awatarami w dziele samokształtowania.
Chodzi zatem o kształtowanie. (…) W latach 90. Knaf kształtował (hodując korzenie, pozwalając im wzrosnąć w symboliczne formy) życie, dla którego korzenie były awatarami. Po narodzinach sobowtóra [Knaf] artysta koncentruje się na kształtowaniu siebie samego, ale ma to ścisłe powiązanie z pracą nauczyciela i wychowawcy artystów. Co jest znamienne i fascynujące w aktywności Knaflewskiego, to ścisłe połączenie pracy artystycznej z pedagogiczną. Być może moment tego połączenia nastąpił, gdy artysta poddał analizie i krytyce pewne modele przywództwa charakterystyczne dla kultury i społeczeństwa polskiego.
Również Knaf/lewski na mocy instytucjonalnego autorytetu znajduje się w pozycji mistrza, czyli w pozycji podmiotu, o którym przypuszcza się, że wie, a co więcej oczekuje się, że będzie funkcjonował jakby wiedział (nauczał, robił korekty i oceniał). Knaf bez wahania odrzuca ten rodzaj autorytetu, obnaża siebie jako podmiot poddany temu, co nieświadome – jego impulsom i popędom, jego wiedzy, która jest absolutną niewiedzą. A zatem obnaża siebie jako podmiot, który nie wie (Zna go ch… i tylko ch.. wie, jaki on jest – a zatem nikt).
Jak działa urządzenie współczesnej pedagogii? Knaflewski odrzuca kształtowanie człowieka do ślepego i bezkrytycznego posłuszeństwa wobec autorytetu, o niemalże wyłącznie instytucjonalnym charakterze i pozbawionego weryfikacji. Knaf może być wzorem, a studenci mogą być awatarami dla tego wzorca z dwóch powodów: po pierwsze ze względu na to, że Knaf obwieszcza i uznaje swoją równość z nimi w niewiedzy, a po drugie dlatego, że dysponuje praktyką, którą może się z nimi podzielić.
Z tekstu Jarosława Lubiaka
Prace na wystawie: Full Screen (obiekt / wideo, 2011), Preface (wideo, 2011), Stoisz na moim miejscu (wideo, 2010), Cement (obiekt / wideo, 2008), Sit Down and Fight (obiekt / wideo, 2013)
Leszek Knaflewski (ur. 1960) tworzy instalacje, obiekty, fotografie, rysunki, pracuje z wideo i audioperformansem. Profesor Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu. Kierownik Pracowni Audiosfery Katedry Intermediów Wydziału Komunikacji Multimedialnej. W latach 1980—85 studiował malarstwo w PSWWP w Poznaniu. Współtworzył grupę Koło Klipsa (1983—1990). Współpracował z formacjami muzycznymi: Rasa, Sten, Socrealizm, Art Sound Project, Drum Machina, KOT.
Knaf, bo takim pseudonimem posługuje się od historycznej / legendarnej wystawy Galerie lat 80. w warszawskiej Zachęcie w 1990 roku, bardzo często wykorzystuje w swoich kompozycjach przedmioty gotowe, rzeczy codziennego użytku, jak stare szafy, walizki, kołdry, prześcieradła, ręcznie robione koronki oraz elementy przyrody (korzenie, torf, wodę). Naturalne, organiczne materiały w połączeniu z przedmiotami zapożyczonymi z obszaru kultury materialnej niosą ze sobą ładunek o ogromnej sile ekspresji i ukrytych, niejasnych znaczeniach. Prace Knafa mają wielowymiarową wymowę, są otwarte na skojarzenia, silnie oddziałując na wyobraźnię.
Prace artystyczne prezentował na kilkudziesięciu wystawach indywidualnych, m.in. w Galerie Kubus w Hannoverze, Galerie Atelier 340 w Brukseli, Galerie X Art Space w Atenach, czy rodzimych: Galerii Miejskiej Arsenał w Poznaniu, Galerii Wschodniej w Łodzi, Galerii BWA w Słupsku, CSW Zamku Ujazdowskim w Warszawie. Brał udział w wystawach zbiorowych w Polsce, Grecji, Belgii, Niemczech, Hiszpanii, USA, Japonii. Mieszka i pracuje w Poznaniu.
Leszek Knaflewski, Stoisz na moim miejscu
obiekty / instalacje / wideo
Wernisaż: 26 lutego 2013 roku, godz. 18.00
Wystawa potrwa do 5 kwietnia 2013 roku
Centrum Sztuki WRO
ul. Widok 7
Wrocław
