Ekspozycja Utamaro. Inne spojrzenie jest pierwszą wystawą drzeworytów artysty w Polsce. To próba nowego spojrzenia na jego twórczość w szerszej niż dotychczas perspektywie badawczej, współczesne ujęcie znanego tematu z uwzględnieniem najnowszego stanu badań. Utamaro to artysta, który świadomie buduje swój wizerunek, kreując strategie artystyczne bliskie dwudziestowiecznym twórcom.
Ekspozycja – po raz pierwszy w Polsce – ukazuje twórczość jednego z największych artystów złotego okresu drzeworytu ukiyo-e, nie tylko mistrza wizerunków pięknych kobiet (bijin-ga), lecz przede wszystkim autora nowego sposobu interpretowania rzeczywistości, uważanego za interpretatora najdrobniejszych spraw natury, który potrafił odkryć życie w jego najzwyklejszych przejawach.
Na wystawie prezentowanych jest ponad osiemdziesiąt drzeworytów oraz trzy książki z kolekcji polskich: Muzeum Narodowego w Krakowie (depozyt w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha), Muzeum Narodowego w Poznaniu, Fundacji Muzeum Wojciecha Weissa w Krakowie, a także z kolekcji prywatnej.
Utamaro Kitagawa (1853–1806) nie pozostawił listów, dziennika, jest najbardziej tajemniczym japońskim artystą, artystą bez biografii. Równocześnie – to artysta japoński bodaj najlepiej znany poza Japonią, rozpoznawalny pomimo różnic kulturowych. Od momentu odkrycia na Zachodzie drzeworytu ukiyo-e w drugiej połowie XIX wieku twórczość Utamara była podziwiana i wysoko ceniona, a stworzony przez niego wizerunek idealnej kobiety (japoński odpowiednik wiecznej kobiecości w kulturze Zachodu) cieszył się w Europie wielką popularnością. Jego dzieła, sposób ukazywania rzeczywistości, utrwalania intymnych aspektów życia rodzinnego, jego czułe oko dostrzegające to, co wydaje się niemożliwe do zarejestrowania przez zachodniego artystę, decydująco wpłynęły na Degasa, Toulouse-Lautreca czy Mary Cassatt.
Artysta wykreował także łatwo rozpoznawalny sposób przedstawiania postaci kobiecej w kimonie o manierycznej płynnej linii, niezwykłych, skomplikowanych fryzurach z mistrzowsko odwzorowywanymi partiami włosów. Powszechnie uważa się, że to on najpełniej wyraził istotę kobiecości w kulturze japońskiej; z jego twórczością wiąże się najczęściej takie określenia jak: ulotne, nieuchwytne, tajemnicze i zmysłowe piękno.
Portrety pięknych kobiet autorstwa Utamara przyczyniły się równocześnie do banalizacji tematu, przekształcając się z czasem w wizerunek słodkiej Japonki w kimonie, do dziś jeden z głównych stereotypów popularnej kultury japońskiej. Artysta jawi nam się jako wnikliwy obserwator Yoshiwary, mitycznego miejsca funkcjonującego według ustalonych przez siebie reguł, portretujący i promujący słynne kurtyzany, ówczesne celebrytki, ukazujący pary samobójczych kochanków czy sceny erotyczne shunga.
Idea, scenariusz i aranżacja: Anna Król
Utamaro. Inne spojrzenie
Wernisaż: 23 kwietnia 2013 roku, godz. 18.00
Wystawa potrwa do 1 września 2013 roku
Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha
ul. M. Konopnickiej 26
Kraków
