W tym roku, w roli głównej Grolsch ArtBoom Festivalu wystąpi Podgórze – jedna z najpiękniejszych krakowskich dzielnic, przeżywająca obecnie renesans. Pod hasłem przewodnim Wielki Kraków swoje prace zaprezentują m.in.: Katarzyna Krakowiak, Bogna Burska, Łukasz Skąpski, Krzysztof Żwirblis, Janek Simon z Jakubem de Barbaro oraz zaproszeni do Krakowa: Boris Oicherman, Julia Vogl, czy Vova Vorotniov.
Zaplanowano także dwudniową debatę Dobra przemoc. O festiwalach sztuki w przestrzeni publicznej moderowaną przez Bognę Świątkowską.
Setna rocznica połączenia Krakowa z Podgórzem stanowi doskonałą okazję, żeby przyjrzeć się tej dzielnicy i zadać pytanie, co pozostało w Podgórzu typowego i czy można mówić o tak wyrazistej tożsamości tej dzielnicy, jak ma to miejsce w przypadku Kazimierza, Woli Justowskiej czy Nowej Huty […] Podgórze, co bardzo widoczne, jest jedną z prężniej rozwijających się dzielnic Krakowa, ale – co szczególnie cenne – nie zatraca przy tym swojego wyjątkowego charakteru. Dzielnica ta, mimo swojej wyraźniejszej obecności na przestrzeni kulturalnej miasta, wciąż pozostaje jednak dzikim terenem atrakcyjnym bardziej dla mieszkańców niż turystów
– mówi Izabela Helbin, dyrektor Krakowskiego Biura Festiwalowego
Wielki Kraków – hasło przewodnie tegorocznej edycji festiwalu – nawiązuje do pierwszego w dziejach polskiej urbanistyki planu zagospodarowania przestrzennego nowych dzielnic miasta przyłączonych do Krakowa w latach 1910–1915, a także do wielkiego konkursu, którego głównym celem było przedstawienie koncepcji zagospodarowania nowych obszarów miasta.
Koncentrujemy się na Podgórzu, niegdyś odrębnym mieście, obecnie dzielnicy Krakowa, jako temacie i zarazem miejscu realizacji […] Przeniesienie działań realizowanych w ramach Grolsch ArtBoom Festivalu na ten teren jest również okazją, aby zapytać o mechanizmy i logikę rozwoju dzielnic okalających krakowską starówkę i Kazimierz. Pozwala zadać pytania o sposób, w jaki centrum miasta dokonuje ekspansji na swoje peryferie. Według jakich strategii chce je oswajać i włączać w rytm, którym żyje? Te procesy mają miejsce na wielu poziomach, ale w kontekście festiwalu interesujący jest przede wszystkim kontekst sztuk wizualnych i działań poprzez kulturę. Przenosząc działania festiwalu na Podgórze będzie można niejako na bieżąco obserwować, jak dotychczasowy rozwój kulturalny tej dzielnicy wiąże się z procesami gentryfikacyjnymi.
podkreśla Małgorzata Gołębiewska, dyrektor programowa Festiwalu
Zacieśniamy więzi, budujemy współpracę
Krakowski Grolsch ArtBoom Festival zacieśnia więzi z innymi miastami. Kontynuuje współpracę z sopockim ARTLOOPem, a wspólnie z Instytucją Kultury Katowice – Miasto Ogrodów zaprezentuje krakowską edycję projektu Klopsztanga – trzepak reaktywacja. Efekt? Na kładce Bernatka zawiśnie księżyc, a na Plantach im. Floriana Nowackiego w Podgórzu pojawi się kilka nietypowych dzieł sztuki – klopsztanga.
Festiwale Grolsch ArtBoom Festival i ARTLOOP wiele łączy. Anektują dla sztuki przestrzeń miejską i poddają ją artystycznej transformacji, wychodzą poza formułę instytucjonalnych pokazów i prezentacji, angażują w kontakt ze sztuką nie tylko wytrawnych znawców, ale także często przypadkowych przechodniów. Obydwa wydarzenia prezentują prace nie tylko uznanych twórców, ale także otwierają się na artystów młodego pokolenia, nie boją się prezentować także prac debiutantów. W tym roku, w ramach współpracy pomiędzy miastami i festiwalami zrealizowany zostanie projekt kuratorski i artystyczny odnoszący się do funkcjonowania sztuki w przestrzeni publicznej. Zaproszenie kuratorek Leny Duli i Emilii Orzechowskiej przyjęli Anna i Adam Witkowscy, którzy zrealizują instalację świetlną Second Moon Syndrom. Na kładce Bernatka zawiśnie księżyc. To zabieg pozwalający wykreować kontrmiejsce, tożsame z istniejącym, ale odmienne w swej aurze, tworzące iluzję. Poprzez drugi księżyc Anna i Adam próbują idealizować przestrzeń, poszerzając ją o oniryczne doświadczenie patrzącego. Poczucie swojskiego bezkresu ma być inspirujące, ma zatopić ducha w świetle księżyca.
Z kolei Klopsztanga – trzepak reaktywacja (autorzy: Wojciech Eksner, Przemo Łukasik, Łukasz Zagała; współpraca autorska: Konrad Basan, Joanna Sowula, Łukasz Stopczyński, Ewelina Czajka) to instalacja mająca w sposób realny rehabilitować przedmiot, nadawać mu nowych znaczeń i zastosowań. Projekt oparty jest o proces przywracania do przestrzeni publicznej urządzenia, którego podstawową funkcją było trzepanie dywanów. Standardowy element wyposażenia osiedla nie tylko poprzez formę, ale przede wszystkim przez zastosowanie, wywołuje akcję między ludźmi i prowokuje do działań. Cztery zespawane rury, prosta forma litery H, z górną poprzeczką lekko wystającą poza pionowe słupki. Na pierwszy rzut oka pospolita rzecz, zwykłe stalowe urządzenie – zielone, czerwone, zardzewiałe często występujące w tandemie ze śmietnikiem. Utylitarna forma – trzepak, bramka, huśtawka, plac zabaw, miejsce spotkań i rozmów… przestrzeń publiczna sprzed 30 lat. Stawiane często w pobliżu placyków gospodarczych klopsztangi pełniły rolę zdecydowanie bardziej odpowiedzialnych urządzeń. Były kreatywnym polem działań dziecięcej wyobraźni, alternatywą dla ławki, boiska czy placu zabaw. Dziś wycinane, demontowane lub zapomniane, sterczą bezużyteczne na naszych podwórkach, wyparte przez myjąco-piorące odkurzacze i plastikowe place zabaw. Niegdyś inspirujące, motywujące do działań miejsca zawierania pierwszych znajomości znikają bezpowrotnie wyparte przez portale społecznościowe. Projekt Klopsztanga to po części także rehabilitacja słowotwórcza. Słowa gwary śląskiej giną wraz z odchodzącymi przedmiotami zabierając ze sobą część kultury, za którą odpowiadamy przed nowym pokoleniem. Współcześnie zapomniana, wypchnięta przez odkurzacz i plastikowy plac zabaw klopsztanga staje się słabo jeszcze rozpoznawanym i bagatelizowanym symbolem, a z niemiecka brzmiąca nazwa, drażnić może brakiem politycznej poprawności.
Projektanci chcą przywrócić choć na chwilę na nowo świetność temu dziwacznemu zjawisku. Instalacja ma animować, inspirować i kształtować naszą przestrzeń rzeczywistą. Nie portalowo-facebookową, ale tą prawdziwą, miejską. Podobnie jak kiedyś trzepak to przedmiot uniwersalny, nieokiełznany, rozbudzający wyobraźnię. To stale najprostsza alternatywa ławki, huśtawki, bramki. Obok wskrzeszenia samego zjawiska klopsztangi projekt promuje nowe formy jej wykorzystania lub wprowadza różnorodne ulepszenia, które urozmaicają formę urządzenia podkreślając jednocześnie społeczną funkcję elementu, a tym samym projektu. Przykładem jest owinięcie trzepaka skórzaną owijką (na wzór kierownicy kolarzówki) zbliżającą trzepak charakterem do sprzętów sportowych czy nawet przewrotnie nawiązując do miękkiego skórzanego fotela. Inna propozycja do zamocowanie paska parcianego w połowie wysokości urządzenia jako dodatkowego oparcia.
Projekt Klopsztanga ruszył razem z otwarciem OFF Festivalu 2011. Na terenie Doliny Trzech Stawów w Katowicach postawionych zostało kilkanaście klopsztang. Reakcję odbiorców utrwaliła dokumentacja fotograficzna. Młodzi, czasem nawet dzieci, starsi, wszyscy kręcili się na nich, siadali, stali, po prostu byli ze sobą w interakcji. Projektowi towarzyszy strona internetowa www.klopsztanga.pl będącą równocześnie formą bloga i forum, gdzie każdy może dodać swoje zdjęcie klopsztangi i podzielić się historią związaną z trzepakiem, ale też zaproponować nowe miejsce czy też sposób ich wykorzystania. Akcja objęła już swoim zasięgiem miasta takie jak Katowice i Bytom, gdzie kolejne, pojawiające się w wybranych miejscach klopsztangowe grupy zaczynają oddziaływać na przestrzeń publiczną, aby docelowo stać się miejscem spotkań, a sam przedmiot – inspiracją do aktywnej animacji jego samego.
Grolsch ArtBoom Festival to największe i najważniejsze wydarzenie prezentujące w Krakowie sztukę współczesną, zarówno polską, jak i zagraniczną. Spośród innych festiwali poświęconych sztuce wyróżnia go to, że dzieła przygotowane na festiwal są prezentowane w przestrzeni publicznej miasta, dzięki czemu może zobaczyć je każdy – nie tylko osoby związane ze środowiskiem sztuki. Dzieła wchodzą w interakcję z otoczeniem i pobudzają przechodniów do refleksji nad rzeczywistością. Co roku w czerwcu, w Krakowie swoje projekty prezentują najwybitniejsi i najciekawsi współcześni twórcy. Dotychczas byli wśród nich m.in. Jenny Holzer, David Černý, Pavel Büchler, Marcin Maciejowski, Pipilotti Rist, Joanna Rajkowska, Paweł Althamer, Mirosław Bałka, Grzegorz Sztwiertnia, Grupa Twożywo, Guy Ben-Ner, Robert Kuśmirowski i Grzegorz Drozd. Dyrektorem artystycznym festiwalu jest Małgorzata Gołębiewska, a organizuje go Krakowskie Biuro Festiwalowe.
Grolsch ArtBoom Festival
7-21 czerwca 2013 r.
Kraków
