S.T.R.H. (Stones That Rest Heavily) to wystawa indywidualna Konrada Smoleńskiego, prezentowana w największej sali wystawienniczej Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia w Gdańsku. Przygotowana przez artystę instalacja wypełnia przestrzeń całkowicie, pozbawiając odbiorcę bezpiecznego dystansu i wciągając go do swego wnętrza.
Elementem wizualnym instalacji są wykonane w dużej skali trójwymiarowe statyczne obiekty, które generują w pewnych odstępach czasu dźwięk o niskich częstotliwościach. Dźwięk ten rozwija się od niemal niesłyszalnych ciśnień akustycznych po silne wibracje całej przestrzeni, zarówno ścian budynku, jak i ciała widza, a następnie opada aż do całkowitego zaniku. Kontakt z dziełem sztuki staje się więc totalnym doznaniem zmysłowym, angażującym nie tylko wzrok i słuch, ale całe ciało odbiorcy; jest wręcz fizycznym doświadczeniem. Praca, niepozbawiona aspektu wizualnego, działa więc przede wszystkim dźwiękiem, który jednak, generowany w specyficzny sposób, powoduje wrażenie wszechogarniającego doświadczenia, synestezji zmysłów łączącej doznania płynące zarówno z receptorów przestrzennych (oczy i uszy), jak i receptorów bezpośrednich (skóra i mięśnie).
Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia w Gdańsku znajduje się w budynku, który nie powstał z myślą o prezentacji sztuki. Łaźnia miejska, pochodząca z początku XX wieku, została zaadaptowana dla tych potrzeb dopiero w latach 90. minionego stulecia; w największej sali ekspozycyjnej Centrum mieściła się pierwotnie sala gimnastyczna. Akustyka tego pomieszczenia jest żywiołem, nad którym trudno byłoby zapanować. Ale nie takie jest istotnie zamierzenie artysty, który – generując fale akustyczne i związaną z nimi energię – chce raczej pobudzić przestrzeń i usłyszeć jej dźwięk. Stworzona przezeń zamknięta kompozycja powstała na podstawie ścieżki dźwiękowej uzyskanej z generatora częstotliwości. Smoleński, który płynącą z głośników w sposób jednostajny i niedający wytchnienia falę dźwięku nazywa bezlitosną, wymienia działające podobnie siły natury: huragan, wodospad, trzęsienie ziemi…
S.T.R.H. Konrada Smoleńskiego jest próbą stworzenia odczuć narastania napięcia, zagrożenia, przeczucia istnienia w pobliżu potężnej siły, która może za chwilę się ujawnić. Czy rzeczywiście coś nam zagraża? Żyjemy przecież spokojnie w poukładanym, nieco nudnym świecie. Na dodatek znajdujemy się w instytucji sztuki… Czy możemy tu doświadczyć bezpośrednich emocji odczuwanych na przykład w kontakcie z wykonywaną na żywo muzyką? Smoleński jest artystą, w którego twórczości muzyka lub, szerzej, akustyczne eksperymenty odgrywają ogromnie ważną rolę. Używa dźwięku, zarówno realizując swoje prace, jak i będąc członkiem zespołów muzycznych; w ostatnim z nich, BNNT, współtworzonym z perkusistą Danielem Szwedem, gra na własnoręcznie stworzonym barytonowym pocisku. Być może to właśnie z tych muzycznych doświadczeń bierze się jego artystyczne zainteresowanie prądem: kontrastami natężenia, związanymi z rosnącym napięciem momentami oczekiwania, potencjałem energii, która po przetworzeniu może zostać ujawniona i odczuta fizycznie.
19 sierpnia, dzień po zamknięciu wystawy organizatorzy zapraszają demontaż, spotkanie z artystą i promocję książki S.T.R.H. Zamknięciu wystawy towarzyszył będzie również dwudniowy uliczny sound bombing zespołu BNNT łączącego w swych działaniach muzykę i sztuki wizualne. Wywodząca się z poznańskiej alternatywnej sceny muzycznej Pink Punk grupa uznawana jest za jej najciekawsze wcielenie. W jej skład obok Konrada Smoleńskiego grającego na instrumencie zwanym barytonowym pociskiem, który w rzeczywistości wygląda jak zaopatrzony w struny pocisk w pomniejszonej skali, wchodzi grający na perkusji Daniel Szwed. Zamaskowani artyści grają nie tylko w miejscach związanych ze sztuką, czasem atakują na ulicy, występując wprost z samochodu. Koncerty BNNT, podczas których muzyce towarzyszy specjalna scenograficzna/wizualna oprawa, przypominają wciągający rytuał tajemniczego kultu, którego głównymi wyznacznikami są czysta energia i niczym nieskrępowana siła dźwięku.
Kamila Wielebska
Konrad Smoleński (1977) wykorzystuje w swej praktyce artystycznej różnorodne media, fotografię, wideo, instalację, performens. Jest absolwentem Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu, członkiem artystycznej grupy Penerstwo, w 2011 roku został laureatem prestiżowej nagrody Spojrzenia, konkursy współorganizowanego przez Zachętę Narodową Galerię Sztuki i Fundację Deutsche Bank.
Tytuł Stones That Rest Heavily został zaczerpnięty z albumu Colina Stetsona i Matsa Gustafssona Stones (2012).
Kuratorka: Kamila Wielebska
Konrad Smoleński, S.T.R.H.
Wernisaż: 21 czerwca 2013 roku, godz. 18.00
Finisaż i demontaż: 19 sierpnia 2013 roku, godz. 18.00
CSW Łaźnia
Dolne Miasto, ul. Jaskółcza 1
Gdańsk
