Bez awangardy nie ma żywej kultury. Bez twórców oryginalnych, nadających ton formalnym poszukiwaniom, odświeżających zużyte środki wyrazu i eksplorujących nowe obszary, kultura więdnie w akademizmie i komercji. Ha!art nie obawia się ryzyka i po raz kolejny chce wesprzeć takich twórców w przekonaniu, że tylko z odważnego przekraczania granic, przełamywania schematów i eksplorowania nieoczywistych obszarów rodzi się nowa jakość.
Międzynarodowy Festiwal Literacki Ha!wangarda, organizowany przez Korporację Ha!art, zawładnie Krakowem w dniach od 3 do 5 października i zaprezentuje twórczy potencjał nowej literatury.
Międzynarodowy Festiwal Literacki Ha!wangarda wpisuje się w wieloletnią działalność Korporacji Ha!art w zakresie tworzenia i krytycznego opisywania oraz promocji i edukacji na polu literatury nowych mediów. Festiwal jest wydarzeniem innowacyjnym i awangardowym. Prezentuje projekty niekomercyjne, niskobudżetowe, niemedialne, które konsekwentnie zmieniają obraz najnowszej literatury.
Podczas Festiwalu zostaną zaprezentowane najbardziej znaczące nazwiska światowej i polskiej awangardy we współczesnej literaturze (przez Korporację konsekwentnie nazywanej ha!wangardą), a także pisarzy mniej znanych, którzy opublikowali swoje utwory w specjalnym, radykalnym, 40. numerze magazynu Ha!art.
Wśród zaproszonych gości znajdą się m.in.:
- pisarze angielscy i amerykańscy: legendarny Michael Joyce, zwany ojcem hipertekstu, i jego żona, artystka wizualna Carolyn Guyer; Peter Waugh, poeta wizualny i sonoryczny, eksperymentujący na granicach słowa, muzyki i obrazu;
- pisarze azjatyccy: Shinsuke Takasaki z Japonii; przedstawiona zostanie również znaleziona na Rozstajach poezja ready-made polsko-tajwańskiej poetki Wei Yun Lin-Góreckiej i jej polskie przekłady ostrych wierszy innej znakomitej tajwańskiej poetki, Hsia Yü;
- pisarki i pisarze słowaccy, rosyjscy i słoweńscy – z prezentacją cyfrowej literatury Europy Środkowo-Wschodniej: Zuzana Husarova, Lubomir Panak i Natalia Fedorova oraz z twórczością bliską poetyce liberatury: Bojan Meserko, zwany słoweńskim Beckettem.
Wśród polskich gości i wydarzeń festiwalu znajdą się m.in.:
- twórcy liberatury: Zenon Fajfer z prezentacją najnowszego tomu poezji Powieki, rozgrywającego się w przestrzeni papierowej książki i wirtualnym labiryncie elektronicznego tekstu; Dariusz Orszulewski z premierą liberackiego thrillera psychologicznego Jezus nigdy nie był aż tak blady;
- autorzy hipertekstów: Radosław Nowakowski, twórca multimedialnej Liberlandii, i Robert Szczerbowski z premierą Antologii – serii utworów przechodzących od drukowanej księgi do wirtualnej przestrzeni elektronicznego hipertekstu;
- twórcy poezji cybernetycznej ze Skanowaniem balu – wydarzeniem rozgrywającym się w sferze audio i wideo, prezentującym dialog między postcyfrową muzyką duetu Porcje Rosołowe i poezją cybernetyczną Łukasza Podgórniego, recytowaną przez syntezatory mowy;
- opowieści graficzne Antonisza (Juliana Antoniszczaka) – unikatowe historie obrazkowe najbardziej totalnego artysty w historii polskiego kina;
- Bałwochwał – internetowa gra paragrafowa autorstwa Mariusza Pisarskiego, zrealizowana na podstawie opowiadań Brunona Schulza;
Oraz wiele innych, w tym premiera literackiej gry Złe słowa Piotra Puldziana Płucienniczaka; publikacja anglojęzycznych, darmowych, elektronicznych chapbooków; Krajobrazy znaczenia, czyli polimedialna instalacja Leszka Onaka i hipertekstowe kolaże Ewy Michalskiej.
Podczas Festiwalu premierę będzie miała nowa publikacja Wydawnictwa Ha!art – Opowieści graficzne Juliana Antoniszczaka.
Rok 2013 należy do Antonisza. Monumentalna, retrospektywna wystawa dzieł tego klasyka animacji w warszawskiej Zachęcie i krakowskim Muzeum Narodowym zbiega się w czasie z wydaniem nieznanych dotąd opowieści graficznych. Antonisz był bezsprzecznie najbardziej totalnym artystą w dziejach polskiego kina: reżyserem, scenarzystą, autorem oprawy plastycznej, kompozytorem, a także wynalazcą i konstruktorem aparatury, za pomocą której realizował swe filmy. Publikacja Korporacji Ha!art pokaże go także jako niezwykle oryginalnego twórcę opowieści graficznych i komiksów. Unikatowe historie obrazkowe, stworzone przez Antonisza na przestrzeni czterdziestu lat w różnych momentach jego życia, stanowią bezcenne uzupełnienie twórczości artysty. Książka odzwierciedla różnorodność tematów i technik narracyjno-graficznych stosowanych przez autora – poczynając od młodzieńczej, 64-stronicowej próby Przygody Hitlera z 1954 roku, przez obszerny scenopis obrazkowy do niezrealizowanego filmu Pierony (lata 70.), aż po liczący dwadzieścia dwie strony fotokomiks Jak powstało Muzeum Filmu Non-Camera (1984 r.). Wszystkie wymienione realizacje stanowią świadectwo nieprzeciętnej wyobraźni, znakomitego zmysłu obserwacji i surrealistycznego poczucia humoru, wspartych inwencją formalną, widoczną w wykorzystaniu przez artystę szerokiego arsenału środków plastycznych.
Realizacja filmów eksperymentalnych metodami grafiki artystycznej poprzez odbijanie grafik bezpośrednio na taśmie filmowej z pominięciem kamery filmowej jest szansą na stworzenie filmu będącego autentycznym dziełem sztuki – pisał artysta w swoim Manifeście artystycznym grupy twórczej Non-Camera z 1977 roku.
W wyniku interwencji autora film – jako unikatowy obiekt – zyskuje rangę obiektu sztuki, a sama taśma filmowa nabiera cech hipergęstej sekwencji grafik, w której rozbity na fazy ruch budzi skojarzenia z narracją komiksową. Tego rodzaju podejście do materii filmowej pozwala wpisać Antonisza nie tyle do grona filmowców, co raczej intermedialnych, awangardowych artystów, traktujących swoje kinematograficzne realizacje jako część większego, interdyscyplinarnego (lub postdyscyplinarnego) projektu. Należy więc umieścić krakowskiego animatora w gronie artystów-filmowców takich jak Stefan i Franciszka Themersonowie, Andrzej Pawłowski, Jan Lenica, Zbigniew Rybczyński, a współcześnie – Wojciech Bąkowski, Agnieszka Polska czy Norman Leto. Niejednokrotnie w twórczości tego rodzaju autorów scaleniu ulegają środki przynależne różnym dziedzinom artystycznym – animacja często stanowi łącznik pomiędzy działaniami z obszaru grafiki, ilustracji, plakatu, komiksu i fotografii. Komiks zajmuje w tym zestawieniu – co podkreśla się dość rzadko – miejsce szczególne.
Sabina Antoniszczak o Opowieściach graficznych:
Przygody Hitlera – komiks narysowany przez Juliana Antoniszczaka w czasach szkolnych. Antonisz umieścił na nim datę: 1954 rok, co oznacza, że stworzył go w wieku 12–13 lat. Komiks powstał przede wszystkim z myślą o młodszym bracie Juliana, Ryszardzie Antoniszczaku, który pamięta, że obaj pasjonowali się wtedy m.in. pieskiem Pifem oraz przygodami Placida i Muso z francuskiego czasopisma Vaillant. Inspiracje te są widoczne w stylu rysunkowym Przygód Hitlera.
Pierony (ok. 1975 r.) – historia dwóch górników ze Śląska, którzy w czynie społecznym w ramach wykonania 15000% normy, pobili rekord w ręcznym drążeniu szybu i używając jedynie kilofów, przekopali się na drugą stronę kuli ziemskiej aż do Australii. Szyb mógłby być wspaniałym kanałem komunikacyjnym między Wschodem i Zachodem, jednak z powodu Zimnej Wojny został zamknięty i zaplombowany po paru incydentach, jak wrzucanie przez tamtych z NATO stonki ziemniaczanej i zdjęć pornograficznych…
