Od muzyki źródeł i folku, po przesycony etnicznymi motywami jazz i elektronikę – world music stanowi najbardziej zróżnicowany i dynamicznie zmieniający się sektor muzyki. Wśród jej mistrzów są zarówno niszowi artyści reprezentujący najdalsze części globu i supergwiazdy, wydające płyty w wielomilionowych nakładach. Wielu z reprezentantów właśnie tej kategorii wystąpi podczas tegorocznego Festiwalu Skrzyżowanie Kultury, który rozpocznie się w Warszawie 25 września.
Tegoroczna edycja Skrzyżowania Kultur potrwa do 29 września i pokaże różnorodność Wysp Świata. Zabrzmi muzyka z dziesięciu wysp i czterech kontynentów – od gardłowego śpiewu Ameryki Północnej po maoryskie rytmy Nowej Zelandii. Nowe wydarzenie festiwalu to Sounds Like Poland – dzień poświęcony polskiej i światowej muzyce etnicznej.
Sounds Like Poland rozpocznie festiwal w środę, 25 września. W programie dnia jest konferencja z udziałem zagranicznych gości, m.in.: dyrektorów festiwali muzyki świata z Holandii, Portugalii, Węgier i Czech, a także promotorów, wydawców i dziennikarzy z USA, Wielkiej Brytanii, Rosji czy Pakistanu. Pierwszy wieczór w namiocie festiwalowym przed PKIN wypełnią koncerty gwiazd polskiego folku. Zagrają: Atom String Quartet, Vołosi, Joanna Słowińska, Kwadrofonik, Karolina Cicha i Orkiestra Św. Mikołaja. Wydarzenia Sounds like Poland są otwarte i bezpłatne dla publiczności.
W czwartek, 26 września koncerty zagranicznych gwiazd zainaugurują Strażnicy Tradycji. Wystąpi kwartet wokalny Tenores di Bitti Mialinu Pira – znakomici wykonawcy polifonicznego śpiewu Sardynii sprzed 3 tysięcy lat. Tradycje rdzennych mieszkańców Reunionu, wyspy położonej na Oceanie Indyjskim, przybliży Danyel Waro – legendarny wokalista, poeta i buntownik. To on wskrzesił maloya – powolny, oceaniczny blues dawnych niewolników. Waro zaśpiewa w języku kreolskim o polityce i rasizmie, a także o kulturze, która pozwala zachować wolność.
W piątek, 27 września scenę festiwalu opanują Mistrzowie i Szamani. Podczas Koncertu Mistrzów wystąpią instrumentaliści i wokaliści kilku krajów: specjalistki od śpiewu gardłowego z Kanady, maoryscy tancerze haka z Nowej Zelandii, suficki wokalista z Dżerby, flecista z Sycylii i irlandzki bębniarz. Wcześniej poprowadzą tygodniowe warsztaty, a na scenie – tylko raz w tak niezwykłym składzie – będą improwizować i łączyć etniczne brzmienia. Koncert Mistrzów to kulminacja kilkudniowego spotkania osobistości muzycznych z różnych stron świata. To koncert niepowtarzalny i pozbawiony scenariusza – kwintesencja ulotności muzyki, ale także jej globalnego bogactwa. Tego samego wieczoru taneczną i funkową wersję maloya zagra ośmioosobowa grupa Lindigo z Reunionu, która doprawia tradycyjne brzmienie Reunionu brazylijską sambą i afrykańskim rytmem.
Zajęcia warsztatowe z mistrzami potrwają tydzień – od 22 do 29 września. Będą podzielone na sześć klas: inuickiego śpiewu gardłowego, śpiewu arabskiego, maoryskiego tańca haka, gry na bębnach: celtyckim bodhránie i marokańskim bendirze oraz sycylijskim flecie pasterskim. Mistrzowskie warsztaty to już tradycja WFSK. Od dziewięciu lat przybliżają publiczności dalekie kultury, oswajają z tym co odmienne i obce. Dotychczas można było uczyć się m.in.: jodłowania, śpiewu indyjskiego, ekspresji scenicznej z Madagaskaru. Były zajęcia poświęcone grze na didgeridoo – najstarszym instrumencie dętym świata oraz lekcje tarantelli – włoskiego tańca, który według wierzeń ludowych jest świetnym antidotum na ukąszenia tarantuli. Nauce i odkrywaniu odległych muzycznych światów sprzyja bezpośredni kontakt z mistrzami. To często przedstawiciele ginących kultur, a muzyczna zabawa stanowi znakomity pretekst do lepszego poznania ich dziedzictwa.
W społeczeństwach tradycyjnych panuje przekonanie, że tożsamość jest głęboko wpisana w kulturę. A sama kultura jest niezbędna dla postępu cywilizacyjnego. Dlatego wciąż żywa jest tam potrzeba codziennego uczestniczenia w muzyce, śpiewie i tańcu. W Polsce nieformalna edukacja muzyczna nie istnieje, zaś ta szkolna przez lata skupiała się na kształceniu wykonawców, a nie słuchaczy. Coraz więcej osób odczuwa ten brak, dlatego przychodzą na festiwalowe warsztaty. Większości Polaków brakuje wyczucia rytmiki, wrażliwości na dźwięk, mamy spięte ciała, jesteśmy nieco ogłuszeni i odrętwiali. Ale drzemią w nas duże zdolności i warsztaty dowodzą, że wystarczyłoby kilka dni ćwiczeń, żeby całą Polskę rozruszać – mówi Maria Pomianowska, dyrektor artystyczna Warszawskiego Festiwalu Skrzyżowanie Kultur.
W sobotę, 28 września, zaśpiewają Królowie Rytmu. Wielka diwa muzyki karaibskiej – Calypso Rose to 73-latka o niespożytej energii i scenicznej charyzmie. Nagrała już 800 piosenek, wydała 20 płyt, występowała na jednej scenie z Marleyem, Jacksonem i Makebą. Publiczności w Warszawie pokaże żywiołowe calypso. Od lat 70. jest niedoścignioną gwiazdą i światową ambasadorką tego tanecznego gatunku. Po niej wystąpi Moana Maniapoto, jedna z najbardziej wyrazistych wokalistek Nowej Zelandii, która od 10 lat występuje z grupą muzyków i tancerzy jako Moana & The Tribe. Ich utwory to starannie wyważona mieszanka dawnych maoryskich brzmień ze współczesnym soulem, reggae, hip-hopem i muzyką klasyczną.
W niedzielę, 29 września, na finał zaprezentowany zostanie Głos Czarnych Karaibów. Będzie to wspólny koncert Aurelio Martineza, znakomitego perkusisty, kompozytora i wokalisty z Hondurasu oraz zespołu The Garifuna Collective wywodzącego się z Belize. Wspólnie popularyzują bogatą kulturę Garifunów, czyli Czarnych Karaibów, którzy wywodzą się z Afryki i tworzą dziś społeczność złożoną z 600 tys. osób rozproszonych w kilku krajach.
Mamy przed sobą wyjątkowo bogatą edycję. Festiwal rozwija się z myślą o publiczności. Chcemy też, by wspierał współpracę muzyczną. Przyjadą międzynarodowi eksperci, by właśnie w Warszawie dyskutować o przyszłości rynku world music i posłuchać młodej polskiej muzyki etnicznej. Konferencja Sounds Like Poland to nowe forum wymiany i promocji naszych artystów – mówi Andrzej Matusiak, dyrektor Stołecznej Estrady, organizator imprezy.
Warszawski Festiwal Skrzyżowanie Kultur – poświęcony prezentacji wielokulturowości i różnorodności świata, odbywa się od 2005 roku. W wydarzeniu wzięło dotąd 170 artystów z 54 krajów. Jego gwiazdami byli m.in.: Youssou N’Dour, Jivan Gasparyan, Alim Qasimov, Salif Keita, Lady Smith Black Mambazo. Festiwal jest wydarzeniem o randze międzynarodowej, rekomendowanym przez prestiżowy magazyn Songlines jako jedno z 25 najciekawszych wydarzeń muzyki świata. Program tworzy Rada Programowa w składzie: Maria Pomianowska – Dyrektor Artystyczna, Maciej Szajkowski, Marta Dobosz. Organizatorem wydarzenia jest Stołeczna Estrada. Festiwal powstaje dzięki finansowemu wsparciu Urzędu m. st. Warszawy.
Warszawski Festiwal Skrzyżowanie Kultur:
od 25 do 29 września 2013 roku
Warszawa
