W naszych czasach nie można trzymać się z dala od polityki. Te słowa George’a Orwella pozostają ciągle aktualne i prawdziwe, zwłaszcza w kontekście dwóch ostatnich dekad. Począwszy od obalenia muru berlińskiego, poprzez zamach na World Trade Center, aż po globalny kryzys finansowy, życie w skali całej planety staje się coraz bardziej podporządkowane wpływowi polityki. Sztuka zarówno prowadzi do tych przewrotów, jak i je dokumentuje. Dokładnie na tych przesłankach oparta jest Arena – projekt, który funkcjonować ma nie tylko jako wystawa, ale też dynamiczny program pokazów wideo – medium, które w sposób najbardziej masowy rozpowszechnia i kanalizuje dziś przekaz artystyczny. To również platforma wykładów, spotkań i dyskusji z udziałem międzynarodowych kuratorów oraz uczestniczących w projekcie artystów, a także gościnnych wykładowców z Polski.
Punktem wyjścia projektu wystawienniczego Arena jest twórczość i artystyczna sylwetka Josepha Beuysa. Będąc personifikacją artysty-demiurga, nauczyciela, aktywisty, jak również pracownika socjalnego – w najszerszym tego słowa znaczeniu – Beuys stanowi istotny punkt odniesienia, jest postacią, której dziedzictwo wciąż ma duże znaczenie, gdy podnoszone są kwestie politycznego i społecznego zaangażowania sztuki. Tytuł wystawy nawiązuje do pracy Arena (gdzie bym dotarł, gdybym był inteligentny!), która stanowi punkt zwrotny w jego działalności jako artysty i aktywisty. Prezentowana ona będzie jako reedycja materiałów dokumentacyjnych, którą znana niemiecka artystka i fotograficzka Katharina Sieverding stworzyła specjalnie na potrzeby tej ekspozycji. Wychodząc od Areny Beuysa i jej nieodłącznego (nie)dokumentacyjnego i niejednoznacznego charakteru, wystawa będzie się rozwijać poprzez swój dyskursywny i zmienny format, przedstawiając twórczość współczesnych artystów, którzy odnoszą się do kwestii miejsca sztuki (artysty) na szerszym społecznym i politycznym forum.
W tym sensie Arena wyznacza tematyczną ramę, którą przyjmuje wystawa, będąc punktem wyjścia do postawienia następujących pytań: w jaki sposób sztuka funkcjonuje w warunkach społecznych i radzi sobie z aktualnymi politycznymi konfliktami oraz jak odzwierciedla momenty kryzysów. W powszechnym rozumieniu arena jest archetypem nawiązującym do spektakularnego wymiaru przemocy i teatralizacji konfliktu, pojęciem, które przeniesione do naszych czasów wywołuje refleksję na temat rzeczywistości hipermedialnej i sposobu, w jaki mass-media kreują / prezentują historię poprzez obrazy. Praca Hansa-Petera Feldmanna 9 / 11 Okładki – składająca się ze zbioru ponad stu stron tytułowych gazet z całego świata informujących o ataku na World Trade Center – może być więc postrzegana jako refleksja nad tym, w jaki sposób pewne obrazy natychmiastowo stają się ikonami, jak wpływają na nasze postrzeganie teraźniejszości i wydarzeń historycznych oraz jak je zmieniają. Jako uzupełnienie tego zagadnienia, praca MASS MEDIA: dziś i wczoraj Gustava Metzgera, bezpośrednio zaangażuje publiczność do działania, aby pobudzić refleksję na temat mediów i wpływu, jaki mają na nasze postrzeganie społeczeństwa.
Przyjmując formę wystawy w wystawie, w ramach przestrzeni zaprojektowanej specjalnie przez Uglycute, prezentowane będą cztery programy filmowe, których kuratorami są: Antonia Alampi (Włochy / Egipt), Jude Anogwih (Nigeria), Sergio Edelsztein (Izrael) i Katerina Gregos (Grecja / Belgia). Są one tematycznie powiązane z kwestią zaangażowania sztuki / poprzez sztukę oraz jej możliwościami radzenia sobie ze sprawami historii, pamięci, tożsamości, pojawiającymi się w momentach i miejscach, w których zderzają się ze sobą przekonania ideologiczne i religijne bądź interesy ekonomiczne i polityczne. Historia najnowsza naznaczona jest wieloma realnymi i symbolicznymi punktami kolizji, które – przywołując słowa Beuysa – zostawiają ranę w tkance ludzkości. Arena została powołana do tego, by badać, jak sztuka odnosi się do delikatnej społecznej materii współczesnego świata wraz z całą jego złożonością i sprzecznościami.
Jej celem jest przyjrzenie się sposobom, w jakie sztuka może otwierać kanały komunikacji / reprezentacji – alternatywnym w stosunku do tych, które znamy z mediów głównego nurtu – oraz jak może opowiadać o osobistym wymiarze wydarzeń, które naznaczone są historycznymi i kulturowymi rozłamami, jak również czy i jak zdolna jest uaktywniać nie tylko mechanizmy krytycznego myślenia i społecznej świadomości, ale także procesy sublimacji. W tym właśnie wymiarze, gdzie to, co indywidualne, zmienia się w uniwersalne, a to, co bieżące – w ponadczasowe, można postrzegać twórczość znanej izraelskiej artystki Michal Rovner, która zaprezentuje instalację wideo Pęknięcia w czasie, stworzoną specjalnie na tę okazję. Ten monumentalny cyfrowy fresk przywołuje obrazy związane z migracją, przemieszczaniem się, przymusowym wykorzenieniem, którymi zdaje się być przesiąknięta Historia w ogóle, jak i poszczególne historie różnych narodów. Jako pozostająca w związku z tą wizualnie wciągającą metaforą zbiorowej historii postrzegana może być również nowa praca słynnego polskiego artysty Mirosława Bałki – również przygotowana specjalnie na tę wystawę. Knocking to rzeźba / interwencja w przestrzeń, która koncentruje się na przestrzeni mentalnej, na wewnętrznym wymiarze jednostki (lub artysty) i na osobistej narracji, która może przenosić się w obszary bardziej uniwersalne.
