To pierwsza wystawa twórczości Maksymiliana Gierymskiego od 1974 r., kiedy przygotowano ekspozycję dzieł artysty w Muzeum Narodowym w Warszawie, prezentowaną później także w Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku oraz w Muzeum Narodowym w Krakowie.
Maksymilian, starszy brat innego wybitnego malarza Aleksandra Gierymskiego (1850-1901), od dziecka przejawiał artystyczną wrażliwość: grał na fortepianie, był wielkim miłośnikiem Chopina i Wagnera. Początkowo kształcił się w naukach ścisłych (Instytucie Politechnicznym Rolnictwa i Leśnictwa w Puławach i na Wydziale Matematyczno-Fizycznym Szkoły Głównej w Warszawie). Brał udział w powstaniu styczniowym. Walczył prawdopodobnie na terenie Lubelszczyzny i Kielecczyzny. To doświadczenie pozostawiło w nim wyraźny ślad, widoczny później w jego sztuce.
Po powrocie do stolicy zapisał się na lekcje do Klasy Rysunkowej prowadzonej przez Wojciecha Gersona, by – po otrzymaniu stypendium rządowego – wyjechać do Monachium, gdzie kształcił się w dziedzinie malarstwa. Na I Międzynarodowej Wystawie Sztuki w Monachium w 1869 roku został dostrzeżony przez krytyków i kolekcjonerów. W tym samym roku wysłany na wystawę do wiedeńskiego Kunstvereinu obraz Rekonesans huzarów austriackich został zakupiony do zbiorów cesarza Franciszka Józefa.To był początek jego sukcesów, zwieńczonych złotym medalem na Wystawie Światowej w Wiedniu w 1873 r. We wrześniu 1874, w uznaniu jego zasług, mianowano go członkiem Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Berlinie. Dwa tygodnie później zmarł.
Wystawie towarzyszy obszerny katalog i przewodnik po wystawie oraz program edukacyjny, obejmujący: wykłady, spotkania, warsztaty, tematyczne oprowadzanie po wystawie, spacery i publikacje. Wspólnie z Działem Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie przygotowaliśmy wydawnictwo przybliżające malarstwo Aleksandra i Maksymiliana Gierymskich, zestawiając reprodukcje dzieł obu braci i opisując najważniejsze wątki tematyczne i stylistyczne pojawiające się w ich twórczości. Przy wejściu na wystawę na zwiedzających czekać będzie również niewielkie wydawnictwo edukacyjne z zadaniami, które pomogą w sposób ciekawy i aktywny poznać lepiej malarstwo Maksymiliana. Na początku lipca zaprosimy do stolicy na zwiedzanie, czynnej od marca br., wystawy Aleksandra Gierymskiego w Muzeum Narodowym w Warszawie i spacer śladami braci po ich rodzinnym mieście. Tematyka wykładów i spotkań oscylować będzie wokół zaginionych podczas II wojny światowej obrazów Gierymskiego, warsztatu malarskiego artysty i specyfiki konserwacji jego dzieł oraz tematyki powstańczej, dziewiętnastowiecznego środowiska monachijskiego i problemu definicji artysty narodowego.
Prezentowane dzieła pochodzą ze zbiorów: Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowego w Poznaniu, Muzeum Śląskiego w Katowicach, Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu, Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Okręgowego w Toruniu, Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, Muzeum Pomorza Środkowegow Słupsku, Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, Muzeum Niepodległości w Warszawie, Muzeum Okręgowego w Rzeszowie, Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu, Oddziału Zbiorów Graficznych i Kartograficznych Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie, Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu, Muzeum Zamkowego w Pszczynie, Kunsthalle w Kilonii, Kunsthalle Hamburg, Braith-Mali-Museum Biberach , Neue Pinakothek w Monachium , Musée d`Orsay w Paryżu, Oblastní galerie v Liberci , Památník národního písemnictví w Pradze, Národní galerie v Praze, Magyar Nemzeti Galéria w Budapeszcie oraz z kolekcji prywatnych.
Kurator wystawy: Aleksandra Krypczyk
Koordynator: Anna Sobesto
Aranżacja plastyczna: Jolanta Barnaś
Projekt Bracia Gierymscy realizowany przez Muzeum Narodowe w Warszawie oraz Muzeum Narodowe w Krakowie. Dodatkowym atutem projektu wystawienniczego jest poszerzenie go o współpracę z Muzeum Narodowym w Warszawie. Zwiedzający ekspozycję krakowską poświęconą Maksowi Gierymskiemu mogą poznać twórczość młodszego brata Maksymiliana, Aleksandra, prezentowaną w terminie od 20 marca do 10 sierpnia 2014 roku w Muzeum Narodowym w Warszawie w ramach wystawy Aleksander Gierymski 1850–1901.
Projekt Twórczość Maksymiliana Gierymskiego a sztuka polskich monachijczyków w latach 1867–1900 – badania interdyscyplinarne jest realizowany w Muzeum Narodowym w Krakowie. Ekspozycja w Muzeum Narodowym w Krakowie stanowi zamknięcie pierwszego etapu interdyscyplinarnego projektu badawczego łączącego prace historyków sztuki, konserwatorów i chemików. Celem zespołu realizującego projekt jest zgromadzenie, uzupełnienie i systematyzacja danych na temat dzieł Maksymiliana Gierymskiego. Prace badawcze z dziedziny konserwacji oraz nauk ścisłych umożliwią określenie techniki i technologii wybranych, reprezentatywnych obrazów Maksymiliana Gierymskiego. Wykonywane są w oparciu o metody nieinwazyjne i nieniszczące. Podstawę stanowią analizy w świetle widzialnym (VIS), świetle ultrafioletowym (UV), w promieniach podczerwonych (IR), w świetle sodowym oraz promieniach rentgenowskich (RTG). Obserwacje w światłach analitycznych wzbogacone zostały badaniami metodą XRF (spektrometria fluorescencji rentgenowskiej XRF).
Maksymilian Gierymski. Dzieła, inspiracje, recepcja
Wystawę można oglądać od 25 kwietnia do 10 sierpnia 2014 roku
Muzeum Narodowe w Krakowie. Gmach Główny
al. 3 Maja 1
Kraków
