Wystawa Byliśmy łącząca prace współczesnych artystów i materiały historyczne, poświęcona jest żydowskim mieszkańcom przedwojennego Tarnowa i okolicznych miasteczek. Ekspozycja znajduje się w siedzibie BWA – neogotyckim Pałacyku Strzeleckim otoczonym starym parkiem oraz w opustoszałej przed remontem, XVI-wiecznej kamienicy Muzeum Okręgowego na Rynku.
Niektóre realizacje oparte są na lokalnych archiwaliach – fotografiach, nagraniach i powstały specjalnie na wystawę, inne mają charakter bardziej uniwersalny. Wszystkie, na różne sposoby i przez rożne media, próbują odnaleźć miejsca, relacje i przede wszystkim ludzi, którzy byli integralną częścią tego miasta i świata sprzed wojny. Tworzą się tu historie fikcyjne, półprawdziwe, przypominane są te autentyczne. Kiedyś byliśmy tu razem.
W pokojach muzeum zainstalowali się m.in: Marek Chlanda, który na podstawie znalezionego zdjęcia legitymacyjnego Chaji German z 1941 r. w całej serii prac stworzył własną opowieść o tej młodej żydowskiej kobiecie. Tarnowianin Wilhelm Sasnal, nawiązując do przedwojennej fotografii z panoramą miasta, w kilkumetrowym, futurystycznym komiksie opowiadającym o codziennym życiu fikcyjnej tarnowskiej rodziny żydowskiej w latach 1927–2028 przedstawił alternatywną wizję wspólnej historii i przyszłości. Ireneusz Socha sięgnął do nagrań rozmów, które przeprowadził w latach 90. z Abrahamem Ladnerem, i skomponował instalację dźwiękową o tym ostatnim tarnowskim Żydzie.
W pokoju ozdobionym XVI-wieczną polichromią przedstawiającą kobierzec z ornamentalnym deseniem pokazujemy pracę Ulrike Grossarth – płaszcz uszyty z materiału wyprodukowanego w oparciu o wzory i ornamenty przedwojennych żydowskich tkanin z fabryk tekstylnych we wschodniej Polsce. Te instalacje uzupełnione są dokumentami filmowymi i fotograficznymi, wśród których szczególne miejsce zajmuje galeria portretów kilkudziesięciu Żydów pochodzących z tych terenów.
W części wystawy zlokalizowanej w BWA znajduje się Umarła klasa Tadeusza Kantora – obiekt ze słynnego przedstawienia pod tym samym tytułem, który ma swoje źródło właśnie w Tarnowie przełomu lat 20. i 30., kiedy autor wraz z żydowskimi kolegami uczęszczał tu do liceum i mieszkał niedaleko Parku Strzeleckiego, w którym mieści się galeria.
Lokalny wymiar i intymny charakter wszystkich pokazywanych na wystawie prac, dopełnia dzieło wybitnego południowoafrykańskiego artysty Williama Kentridge’a pt. Oddychać, Rozpuszczać się, Powracać, prezentowane w głównej sali BWA. Jest to animowany tryptyk filmowy o uniwersalnej wymowie, dotyczący kondycji człowieka obciążonego przeszłością i zniewolonego przez mechanizmy systemów polityczno-społecznych.
(ze wstępu Anny Bujnowskiej)
Ekspozycji towarzyszy dwujęzyczne wydawnictwo z tekstami: Adama Bartosza, Havivy Pedayi, Andy Rottenberg, Marty Kufel, Grzegorza Niziołka, Agnieszki Sabor oraz autorskimi wypowiedziami artystów. Pod redakcją Anny Bujnowskiej, projekt graficzny (oraz oprawa graficzna wystawy) – Magdalena Burdzyńska
Byliśmy to ostatnia z cyklu czterech międzynarodowych wystaw sztuki współczesnej związanych z Tarnowem w kontekście jego historii i dziedzictwa kultury zrealizowanych przez tarnowskie Biuro Wystaw Artystycznych, w ramach cyklu Czego oczy nie widzą, tego sercu nie żal.
Kuratorki: Dorota Krakowska, Anna Bujnowska
Oprawa graficzna: Magdalena Burdzyńska
Artyści: Kinga Bielec, Marek Chlanda, Ulrike Grossarth, Assaf Gruber, Stefania Gurdowa, Tadeusz Kantor, William Kentridge, Wilhelm Sasnal, Ireneusz Socha, Wiola Sowa & Dorota Krakowska, Wojciech Wilczyk
Byliśmy
Wernisaż: 10 czerwca 2014 roku, godz. 19.00 (Muzeum Okręgowe) i 20.00 (BWA)
Wystawa potrwa do 24 sierpnia 2014 roku
Muzeum Okręgowe w Tarnowie, Rynek 20-21
Biuro Wystaw Artystycznych w Tarnowie, ul. Słowackiego 1
