Świat zwierząt leśnych, będący głównym tematem twórczości Anny Bujak, to miejsce mroczne, w którym relacje człowiek-zwierzę pozostawiają wiele do życzenia. Prace prezentowane w Wozowni to obiekty z ostatnich kilku lat, jak i najnowsze realizacje – rzeźby, rysunki oraz fotomontaże przygotowane z myślą o projekcie w Galerii Wozownia.
Zwierzę jest istotnym motywem mojej sztuki. Pozbawione indywidualnych cech, poddane opresyjnej sytuacji. Zwierzę, które można interpretować wieloznacznie: symbolicznie lub po prostu jako podmiot. Na pewnym poziomie istnienia, byt zwierzęcy staje się tym samym, czym byt ludzki. Ciało celowo poddane cierpieniu, samo życie/nagie życie wystawione na ból, bez możliwości refleksji, pozbawione filozoficznego, moralnego zabarwienia, to obraz bólu, który trwa w niekończącym się tu i teraz. To zło, które zawsze będzie ekstremalne.
Tytuł wystawy został wzięty z formuły autorstwa Hannah Arendt, która pisała, że oderwanie od rzeczywistości i wielka bezmyślność mogą spowodować większe spustoszenie niż wszystkie złe instynkty razem wzięte, a przyrodzone być może człowiekowi. Hannah Arendt pisząc głośną książkę Eichmann w Jerozolimie. Rzecz o banalności zła odkryła jego prawdziwą naturę. W książce Arendt odnaleźć można surową i nieprzyjemną prawdę – że prawdziwe zło wcale nie jest właściwe ludziom o złym sercu. Pisze o bohaterze swojej książki, jako o człowieku, który po prostu nie wiedział, co robi, odkrywa, że zło dokonuje się dzięki całkowitemu brakowi wyobraźni, którego nie należy utożsamiać z głupotą.
Projekt prezentowany w Galerii Wozownia posiada swoją wymowę społeczną, ale jego zadaniem nie jest przekonywanie w sposób bezwarunkowy i arogancki do obranego punktu widzenia, ma on umożliwić stworzenie płaszczyzny, w której odbiorca może sam sobie odpowiedzieć na pytania, które mam nadzieję zostaną sprowokowane i ustosunkować się do tego zgodnie z własnymi odczuciami.
Banalność zła wpisuje się w moje rozważania artystyczne na temat kondycji zwierzęcia we współczesnym świecie. Jest również sposobem na zwrócenie uwagi na fakt, że zwierzę jest istotą bliską człowiekowi, nie tylko ze względu na sieć rozmaitych powiązań takich jak: obciążenie historyczne i kulturowe, skomplikowane relacje o wymiarze symbolicznym w jakie jest uwikłane zwierzę, ale przede wszystkim, że zwierzę tak jak człowiek jest bytem odczuwającym ból, bezbronnym wobec zachłanności ludzkiej.
(Anna Bujak)
Anna Bujak (ur. 1979). Absolwentka wrocławskiej Akademii Sztuk Pięknych. Dyplom z rzeźby z wyróżnieniem w 2011 roku. Od 2012 roku studia doktoranckie w macierzystej uczelni. Zajmuje się obiektem, rysunkiem, instalacją.
Anna Bujak. Banalność zła
Od 9 stycznia do 1 lutego 2015 roku
Galeria Wozownia w Toruniu
