W piątek, 14 sierpnia, w Narodowej Galerii Sztuki Zachęta w Warszawie odbędzie się wernisaż wystawy Ogrody. Jej geneza związana jest z koncepcją działań edukacyjnych Zachęty, która otwiera się dla osób mających utrudniony kontakt ze sztuką zarówno ze względów natury społecznej, jak i różnego rodzaju dysfunkcji, np. wzroku czy słuchu. To był impuls do myślenia o tym, w jaki sposób sztuka może oddziaływać na odbiorcę. Wystawa jest adresowana do wszystkich miłośników sztuki, gotowych do porzucenia tradycyjnych sposobów zwiedzania. Wchodząc na nią, można zamknąć oczy, a otworzyć uszy. Wystawa będzie czynna do 4 października.
Myśląc o wystawie, która może być percypowana niezależnie od zaburzonych zmysłów, warto zastanowić się, co to znaczy „zobaczyć” dzieło sztuki. Jaka jest rola poszczególnych zmysłów w postrzeganiu rzeczywistości, również tej kreowanej przez artystów? Wzrok od zawsze miał uprzywilejowaną pozycję w procesie poznawania. Zobaczyć znaczyło tyle co poznać, ale też zrozumieć i uwierzyć. Wzrok nadal w znacznej mierze odgrywa główną rolę w sztuce — dotyczy to w szczególności sztuki Współczesnej, w XXI wieku zdominowanej przez media cyfrowe. Niezależnie od tego, jak bardzo chcielibyśmy poddać się innemu rodzajowi doznań, nie sposób pomniejszyć jego roli. Warto jednak zastanowić się, na ile to nas ogranicza w kontakcie z dziełem sztuki.
Wystawa znosi zasadę „nie dotykać”, zmniejsza też dystans fizyczny między widzem a dziełem sztuki. Dla odbioru prezentowanych na niej obrazów, instalacji, obiektów wzrok jest ważny w takim samym stopniu jak słuch, węch, dotyk, smak oraz doznania ruchu. Istotą prac jest materialność i sensualność. Zwiedzający są zachęcani do dotykania zarówno dłonią, jak i wzrokiem, wąchania, nasłuchiwania, stąpania po dziele sztuki i wchodzenia w nie — oczywiście zgodnie z „instrukcją obsługi” przygotowaną przez artystów. A ci używają materiałów jednoznacznie kojarzonych z naturą: piasek, kamienie, torf, pszczeli wosk, trawa, wiklina, żywe rośliny, gałęzie, grzyby. Prezentowane obiekty mają swoją skalę, ciężar, objętość, generują dźwięki i wydzielają zapachy. Wystawa w pewnym sensie nawiązuje do doświadczenia ogrodów sensorycznych, projektowanych tak, aby w sposób celowy pobudzać wszystkie zmysły. Jest niczym zaproszenie do tajemniczego ogrodu — z ukrytymi tajemnicami, meandrami wspomnień i zachwytów, labiryntem pomiędzy realnym i metaforą, ogrodu zawieszonego pomiędzy światem emocji i rozumu.
Artyści: Paweł Matyszewski, Mirosław Maszlanka, Marzanna Morozewicz, Małgorzata Niedzielko, Anna Panek, Igor Przybylski, Iza Tarasewicz, Krzysztof Topolski, Zenek (Iłarion Daniluk).
Ogrody
Od 15 sierpnia do 4 października 2015 roku
Wernisaż: 14 sierpnia 2015 roku, godz. 19.00
Kuratorka: Magdalena Godlewska-Siwerska
Narodowa Galeria Sztuki – Zachęta
Warszawa
