Historia każdego miasta to próba ukazania jego fizjologii oraz fizjonomii, gdyż postrzeganie miasta jako ciało czy też wpisanie w jego przestrzeń wizerunku człowieka jest pociągającym, lecz równocześnie stałym motywem w sztuce. Taki porządek odwołuje się do klasycznego procesu tworzenia, do czasu gdy hierarchię miasta i losu ustanawia nieprzenikniona cisza, gdy jego rdzeniem staje się tajemnicza baśniowa epifania, a wszystkie myśli kierują się ku tajemnicy mitu, otwierającemu nieskończoną przestrzeń metafizyczną.
Katowice to miasto, które powstało nie w przestrzeniach iluzji czasu, lecz w momencie gdy czas się zatrzymał w wyniku zderzenia kamienia i metalu, w przeraźliwym huku i zgrzycie, ogłaszającym powstanie miasta z wyroku i woli pieniądza. To on stworzył rytm nowo powstającego miasta, wyznaczył jego horyzonty i panoramę fasad, nakreślał rytm powstających i zarazem znikających ulic, jednocześnie nadał mu barwę nieprzeniknionej szarości wymieszanej z czerwienią wypalonej cegły.
Proces rozrastania się miasta i jego amorficzności to równocześnie proces przypisania miastu nowych, lecz ciągle zmieniających się funkcji społecznych i kulturalnych, zgodnie z dyrektywami, które niosły następujące błyskawicznie po sobie lata oraz dekady. Nie jesteśmy w stanie precyzyjnie odmierzyć i naszkicować przebiegu wielopoziomowej i zmiennej skali czasu w mieście oraz wynikających z tego konsekwencji, gdyż Katowice to również, być może nade wszystko, miasto podziemne, w którym wiele cennych i ważnych zdarzeń tętniło skrywanych gdzieś poza widzialną panoramą. Prawda wyłania się ze szczelin, rys i pęknięć, z narodzin i śmierci.
Galeria Sztuki Współczesnej BWA to pełen tajemnicy, czekający na odczytanie kamienny katalog, usytuowany na przecięciu nie tylko przestrzeni, lecz również czasów. Od początku swego istnienia, poprzez precyzyjnie zdefiniowaną funkcję, jest miejscem nakładania się ściśle określonych warstw, jednakże pełnych różnorakich wątków i motywów, przekształcając się równocześnie powoli w labirynt, w którym błądzenie i poszukiwanie stało się dominującą ścieżką. Główni bohaterowie tej wędrówki, wielokrotnie uzyskiwali potwierdzenie i pochwały za swój styl poszukiwań, często uznawany za wyraz społecznej jednomyślności. Jednakże wielokrotnie był on sprowadzany do działania o charakterze indywidualnym, co w konsekwencji stawało się podstawą do zarzutu o afirmację wolności, do działań o charakterze pozorowanym, alegorycznym i symbolicznym.
Każdy artysta, przekraczając próg galerii, wnosił w nią własną tajemnicę, stanowiła ona punkt oparcia i inspiracji, była tchnieniem, które ożywia i przeobraża umysł, otwierając go na poznanie przestrzeni pomiędzy efemerycznością rzeczywistości a nieskończonością wieczności. Błądzący i błąkający się pomiędzy labiryntem ulic miasta, poprzecinanym stalowymi liniami torów, słupów ogłoszeniowych i lamp ulicznych, dymu i węgla oraz tajemniczych obrazów pociągających swym złudzeniem doskonałości. Jak tajemnicze i niedookreślone formy z płaskorzeźb opinające budynek, które niczym antyczne prządki, istniejące jakby poza świadomością krążących wokół ludzi, czekają na przebudzenie, posiadając pragnienie wyjścia z mglistego istnienia i uzyskania form, które zaczną twardo stąpać po ziemi. Jednocześnie uświadamiają nam, iż tajemnica jest formą wspomnienia, przypomnienia i snu, gdzie odnajdujemy wskazówki, jak artyści w zakamarkach swych prac ukazywali przypadkowy łańcuch zdarzeń, który otaczał i oplatał nasze życie, tylko w niewielu przypadkach pozwalając nam ujrzeć nici, z których zrobione są ogniwa oplatające nasz los.
Tekst: Marek Zieliński
Obrazy Miasta to wystawa prac artystów, którzy w swej twórczości zajmowali się Katowicami, podejmując temat miasta i jego zmieniającego się oblicza od końca XIX wieku (prace prekursorów fotografii industrialnej na Śląsku) do chwili obecnej (malarstwo i rysunek współczesnych artystów). Projekt realizowany jest w ramach obchodów 150-lecia Miasta Katowice.
Artyści: Maciej Bieniasz, Atelier Germania, Antoni Halor, Waldemar Jama, Bronisław Linke, Maciej Nawrot, Zofia Rydet, Max Steckel, Erwin Sówka, Andrzej Tobis, Karol Wieczorek
Obrazy Miasta
Od 11 września do 18 października 2015 roku
Wernisaż: 11 września 2015 roku, godzina 18.00
Kurator: Marek Zieliński
Współorganizacja: Instytucja Kultury Katowice – Miasto Ogrodów
Galeria Sztuki Współczesnej BWA w Katowicach
