Wystawa poświęcona jest trzem twórcom: Josephowi Beuysowi, Tadeuszowi Kantorowi i Richardowi Demarco. Beuys po raz pierwszy pojawił się w Edynburgu już w 1970 roku, Kantor dwa lata później. Do ich spotkania doszło w 1973 roku na tamtejszym festiwalu. Mimo dzielących ich różnic w twórczości obydwu artystów, dotkniętych dramatem II wojny światowej, można odnaleźć pewne wspólne tendencje, które organizatorzy starają się pokazać na wystawie.
Do najważniejszych z nich należą chęć realizacji idei syntezy sztuk oraz eksplorowanie tematu pamięci, zarówno indywidualnej, jak i zbiorowej. W Galerii Beta zaprezentowane będą materiały – fotografie, filmy, archiwalia – dokumentujące działalność artystyczną Beuysa i Kantora w stolicy Szkocji. W przestrzeni Biblioteki MOCAK-u pokazane zostaną rysunki i akwarele autorstwa Richarda Demarco, dzięki czemu zwiedzający będą mieli okazję poznać osobowość artystyczną demiurga wydarzeń.
Rok 2015 został ogłoszony przez UNESCO Rokiem Tadeusza Kantora. Z okazji 100. rocznicy urodzin artysty organizatorzy pragną przypomnieć jego dokonania w Edynburgu oraz szeroki oddźwięk, który każdorazowo towarzyszył spektaklom twórcy zza żelaznej kurtyny. Kantor samodzielnie projektował i przygotowywał scenografię oraz rekwizyty do przedstawień. Jego fenomen tkwi jednak w tym, że mimo rygorystycznie przeprowadzanych prób towarzyszył on zespołowi Cricot 2 na scenie, pełniąc funkcję aktywnego reżysera, a zarazem stając się najważniejszym aktorem. Gdy Beuys zobaczył w Edynburgu Kurkę wodną, szybko dostrzegł w działaniach Kantora analogię do swoich akcji, które można określić za Zbigniewem Makarewiczem mianem „teatru jednego aktora”.
Zarówno Kantor, jak i Beuys przybyli do Szkocji na zaproszenie Richarda Demarco, który organizował Festiwal Edynburski. Demarco widział w sztuce potencjał umożliwiający uleczenie ran i zlikwidowanie międzynarodowych antagonizmów po II wojnie światowej. Ogromne archiwum, które zgromadził przez lata działalności, jest świadectwem owocnej współpracy z artystami. Aktywność na polu popularyzowania sztuki nie oznaczała jednak rezygnacji z własnej twórczości, ale na równi z miłością do drugiej ojczyzny stanowiła bezpośrednią inspirację dla niej.
Pejzaże Szkocji autorstwa Demarco ukazują w znacznej mierze miejsca, które zwiedzał wspólnie z przyjaciółmi lub z uczestnikami eksperymentalnych akademii letnich. To on pokazał Beuysowi szkockie krajobrazy, przybliżył celtyckie mity, które dla niemieckiego artysty stanowiły bodziec do stworzenia kilkunastu prac. Kantor, choć nie wykonał dzieła bezpośrednio inspirowanego miejscem, odnalazł w edynburskiej publiczności wiernych odbiorców. Szkocja jako miejsce tych historycznych prezentacji jest czwartym „bohaterem” wystawy w MOCAK-u.
Ekspozycji towarzyszyć będzie dwujęzyczna publikacja dotycząca licznych wizyt Josepha Beuysa i Tadeusza Kantora w Edynburgu. Obok archiwalnych fotografii znajdą się w niej kompleksowe kalendaria ich działalności artystycznej w Szkocji, uzupełnione wzmiankami prasowymi oraz wspomnieniami bezpośrednich świadków wydarzeń, w tym samego Richarda Demarco.
Beuys, Kantor & Demarco
Od 16 października do 17 stycznia 2015 roku
Wernisaż: 15 października 2015 roku
Kuratorzy: Józef Chrobak, Martyna Sobczyk
Miejsce: Galeria Beta, Biblioteka MOCAK-u
