Wśród pokazywanych prac znajdzie się m.in. słynny cykl 8 obrazów pt. Zima (1907) – jedno z ważniejszych osiągnięć twórcy, które poprzez zastosowane rozwiązania formalne bywa rozpatrywane w kontekście jego prekursorskiego wkładu w rozwój tendencji abstrakcyjnych. Wystawa akcentować będzie również związek twórczości Čiurlionisa z kulturą rodzimą – poczynając od inspiracji artysty litewskim krajobrazem, mitologią i folklorem, a kończąc na zaangażowaniu twórcy w budowanie litewskiego życia kulturalnego. Litewski kontekst rozwijać będą m.in. prace Rajgród (1907), Litewski cmentarz (1909) czy szkice do nieukończonego dzieła artysty – opery Jurata (1908).
Prezentację dopełnią elementy zaczerpnięte z prywatnego życia artysty – osób i miejsc szczególnie mu bliskich.
Mikalojus Konstantinas Čiurlionis (ur. 22 września 1875 w Oranach, zm. 10 kwietnia 1911 w podwarszawskim sanatorium Pustelniku, dziś Marki). Był uzdolniony muzycznie, uczył się, grając w nadwornej orkiestrze księcia M. Ogińskiego, dzięki którego pomocy finansowej kształcił się w Warszawie w tamtejszym Instytucie Muzycznym m.in. u Antoniego Sygietyńskiego i Zygmunta Noskowskiego. Później kontynuował studia w konserwatorium w Lipsku w klasie Karla Reinecke. W 1902 wrócił do Warszawy i podjął naukę w klasie rysunkowej, a w latach 1904–1906 studia w Warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem m.in. Ferdynanda Ruszczyca i Konrada Krzyżanowskiego. Zaprzyjaźnił się wtedy z Eugeniuszem Morawskim, podobnie jak on kompozytorem i malarzem. W 1907 wyjechał do Wilna. Włączył się w działalność Litewskiego Towarzystwa Artystycznego, zakładając w nim sekcję muzyczną. Zorganizował 2. Wystawę malarstwa litewskiego oraz 1. Konkurs Kompozytorów Litewskich. Rozpoczął naukę języka litewskiego. W 1908 wyjechał do Petersburga, gdzie nawiązał kontakt z grupą malarską Świat Sztuki. Rok później ożenił się z litewską poetką Sofiją Kymantaitė.
Szczególnie upodobał sobie technikę tempery. Jako grafik tworzył fluoroforty, plakaty, ilustracje do książek.
Od ok. 1905 tworzył na pół abstrakcyjne obrazy malowane techniką tempery o muzycznych tytułach (np. dyptyk Preludium i Fuga). Namalował ok. 300 obrazów, z których wiele wystawionych jest w muzeum Čiurlionisa w Kownie. Ulegał wpływom Arnolda Böcklina, A.V. Beardsleya i swego nauczyciela Ferdynanda Ruszczyca.
W abstrakcyjnych układach kompozycji zawierał impresje muzyczne. Trzyczęściowe prace malowane temperą układał w cykle niejednokrotnie wzorowane na cyklach muzycznych. Są więc cykle sonat: Sonata węża, Sonata morza, Sonata piramid, Sonata słońca, Sonata wiosenna, Sonata letnia, Sonata jesienna, dyptyki Preludium i Fuga oraz Symfonia żałobna. (na podstawie danych z Wikipedii)
Krakowska wystawa stanie się okazją do przybliżenia polskiej publiczności dorobku twórcy, którego fenomen wykracza poza lokalny kontekst i zapewnia mu miejsce wśród prekursorów nowych tendencji w sztuce europejskiej początku XX wieku.
Ekspozycja jest przygotowana we współpracy z Narodowym Muzeum Sztuki M.K. Čiurlionisa w Kownie. Wystawa realizowana w ramach projektu Litwa w Krakowie. Sezon kultury 2015.
Mikalojus Konstantinas Čiurlionis. Litewska opowieść
Kuratorzy wystawy: Natalia Żak, Vaiva Laukaitiene (Litwa)
Od 16 października 2015 roku do 31 stycznia 2016 roku
Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie
