9 października o godz. 18.00 w Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia w Gdańsku odbędzie się wernisaż wystawy duńskiego duetu Nielsen i Johnsen Dryfując. Podejmuje ona temat Innego wyrzuconego poza granice systemu, człowieka funkcjonującego na marginesie, na granicy ogólnie przyjętych norm i zasad.
21 kwietnia 2006 roku norweski tankowiec wyłowił człowieka dryfującego na prymitywnej tratwie. Rozbitek znaleziony został w duńskiej cieśninie Skagerrak, oddzielającej Danię od Szwecji i Norwegii. Media spekulowały na temat tożsamości „tajemniczego mężczyzny” jednak rozbitek nigdy się do niej nie przyznał jak i nie ujawnił kraju pochodzenia. Nie posiadał żadnych dokumentów i twierdził, że pochodzi z Kalifornii i został dwa lub trzy dni wcześniej porzucony na morzu przez załogę angielskiego statku, którym płynął.
Kraje zachodnie budują coraz szczelniejsze granice, a miliony ludzi wyrusza w podroż do Europy w poszukiwaniu bezpiecznego życia. Nawiązując do wydarzenia z 2006 roku artystki zadają wiele egzystencjalistycznych pytań, które dziś, po prawie 10 latach wydają się być nadzwyczaj aktualne. Historia znalezionego człowieka zwraca uwagę na sytuację osób będących częścią systemu, a jednak na jego obrzeżach, ich uprzedmiotowienia i braku reprezentacji tych, którzy nie mają prawa głosu. Co znaczy tożsamość narodowa i pochodzenie w obliczu przymusu ucieczki?
Hanne Nielsen i Birgit Johnsen zwracają też uwagę na alternatywne sposoby konstruowania historii, metody budowania dyskursu publicznego, to co oficjalne kontra prywatne. Intrygująca jest dla nich wartość newsa, który aktualny może być tylko tu i teraz. Istnieje wyłącznie w teraźniejszości. Składająca się z kilku ekranów instalacja Dryfując jest inscenizacją wydarzenia z 2006 roku. Ujęcia aktora odgrywającego odnalezionego mężczyznę łączą się z wypowiedziami przedstawicieli norweskich i szwedzkich instytucji, które brały czynny udział w ratowaniu rozbitka. Artystki chciały zakłócić linearną, oficjalną wersję przedstawienia historii. Obrazy pojawiające się niechronologicznie, przeplatane kontemplacyjnymi kadrami, ujawniają pewne ślady, lecz do widza należy ułożenie własnej wersji wydarzeń.
Duet Nielsen & Johnsen rozpoczął współpracę w 1993 roku. Artystki należą do prekursorek duńskiej sztuki wideo. W swoich pracach podejmują tematy polityczne często o zabarwieniu genderowym. Ich prace prezentowane są zazwyczaj w formie wideo instalacji, a same autorki balansują na granicy fikcji i dokumentu. Wystawiały w najważniejszych galeriach Danii (AroS Aarhus Kunstmuseum, National Gallery Denmark/Copenhagen), Den Frie, Center of Contemporary ART, Copenhagen, Nikolaj – Copenhagen Contemporary Art Centre) oraz na świecie. Wystawa Dryfując będzie pierwszą prezentacją prac Nielsen i Johnsen w Polsce.
W ramach wystawy zaprezentowane zostaną dodatkowo dwie ważne dla twórczości Hanne Nielsen oraz Birgit Johnsen prace. Camp Kitchen (Kuchnia Polowa), jedna z ostatnich i najbardziej politycznie zaangażowanych realizacji oraz Grinding Onions (Obieranie Cebuli) pochodząca z wcześniejszego okresu ich twórczości.
Wystawa Dryfując
Hanne Nielsen & Birgit Johnsen
Od 9 października do 22 listopada 2015 roku
Wernisaż: 9 października 2015 roku, godz. 18.00
Kuratorka: Aleksandra Księżopolska
CSW Łaźnia
Gdańsk
