Wystawa jest / nie ma składa się z prac zrealizowanych w różnym czasie – począwszy od prac Anny Kutery z roku 1978 aż po prace Wojciecha Pukocza i Toma Swobody, które powstały w ciągu ostatnich dwóch–trzech lat. Zebrane dzieła charakteryzuje zróżnicowanie formalne, odmienność strategii zawłaszczania przestrzeni i uwagi widza, a także racja zaistnienia. Eksponując je we wnętrzach Muzeum Współczesnego Wrocław, organizatorzy proponują namysł nad prowadzonymi w różnym tempie indywidualnymi narracjami, nad pytaniami na temat (nie)przewidywalności, własnego życia, inicjowanych procesów oraz skonfrontowanie się z próbami uchwycenia, przyłapania na gorącym uczynku obecności lub nieobecności opisanej w tradycji judeochrześcijańskiej siły sprawczej świata.
Akcentując wielogłos tej kolekcji, organizatorzy akcentują jej zwrócenie ku sobie. Pytają o istotę kolekcjonowania, kupowania sztuki, o przebieg procesów, które uruchamia decyzja o zakupie i włączeniu do kolekcji określonej grupy prac. Zaistnienie w tym samym miejscu i czasie wybranych dzieł to rezultat pracy gremiów i komisji Dolnośląskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych. Ten wyraźnie oczywisty, jak najbardziej niezbędny, cicho szumiący w tle mechanizm włączania, pozyskiwania kolejnych elementów zbioru stał się dla kuratorów wystawy interesującym przyczynkiem do nakreślonego delikatną kreską studium na temat idei muzeum, mechanizmu organizującego wyobrażenia o tym, czym jest sztuka.
Michał Grzegorzek, Iwona Kałuża, Tu się to dzieje [JEST/NIE MA] (fragment artykułu z Jednodniówki Muzeum Współczesnego Wrocław towarzyszącej wystawie jest / nie ma):
Klepsydra
W 2009 roku, na dwa tygodnie przed śmiercią i dwa lata przed otwarciem Muzeum Współczesnego Wrocław, Stanisław Dróżdż za sprawą swojego monumentalnego muralu zamienił poniemiecki schron przeciwlotniczy w dzieło sztuki. Integralność pracy i obiektu architektonicznego, nierozerwalność artefaktu i miejsca, w którym jest ono prezentowane, w symboliczny sposób oddaje rolę, jaką MWW pełni. Instytucja, poza działalnością wystawienniczą, edukacyjną i wydawniczą, od początku swojego istnienia zajmuje się również tworzeniem kolekcji sztuki współczesnej Dolnośląskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych. Finansowanie, promowanie i upowszechnianie – konsekwentne budowanie kolekcji i prezentowanie widzom tego, co było – jest i będzie najcenniejsze we współczesnej sztuce.
Kolekcja DTZSP składa się z dzieł wykonanych różną techniką: malarstwo, rzeźba, nowe media czy instalacje przestrzenne. Ta różnorodność w świadomy sposób pokazuje najbardziej aktualne zjawiska oraz idee współczesności, które oscylują pomiędzy nałożonymi granicami czasowymi, czyli latami 60. XX wieku, a dziełami najnowszymi.
Jest / Nie ma
Na przestrzeni ostatnich lat kolekcja Dolnośląskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych powiększyła swoje zbiory o prace znaczącej liczby polskich artystów. Jak pisze Przemek Pintal w tekście anonsującym program wystawy, rozległość zainteresowań członków komisji artystycznej i zakupowej DTZSP oraz wymienność składu tych gremiów skutkuje tworzeniem kolekcji niezwykle bogatej, wielopostaciowej, ale przy tym niejednolitej:
[…] akcentując wielogłos tej kolekcji, podkreślamy jej zwrócenie ku sobie. Pytamy o istotę kolekcjonowania, kupowania sztuki, o przebieg procesów, które uruchamia decyzja o zakupie i włączeniu do kolekcji określonej grupy prac. Zafunkcjonowanie w tym samym miejscu i czasie wybranych dzieł to rezultat pracy gremiów i komisji Dolnośląskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych. Ten wyraźnie oczywisty, jak najbardziej niezbędny, cicho szumiący w tle mechanizm włączania, pozyskiwania kolejnych elementów zbioru stał się dla kuratorów wystawy interesującym przyczynkiem do nakreślonego delikatną kreską studium na temat idei muzeum, mechanizmu organizującego nasze wyobrażenia o tym, czym jest sztuka i czym są kolekcje oraz muzea dzisiaj.
Prezentacja wszystkich dzieł na zbliżającej się wystawie byłaby oczywiście przedsięwzięciem karkołomnym i, czego jesteśmy pewni, skazałaby wymowę poszczególnych prac na niezrozumienie. Wystawa pt. jest / nie ma, która stanowi podsumowanie ostatniego cyklu zakupów z lat 2014 i 2015, prezentuje więc wybór prac zrealizowanych w różnym czasie ‒ począwszy od prac Anny Kutery z roku 1978 aż po prace Wojciecha Pukocza i Toma Swobody, które powstały w ciągu ostatnich trzech lat. Eksponując je w wnętrzach Muzeum Współczesnego Wrocław, proponujemy namysł nad prowadzonymi w różnym tempie, indywidualnymi narracjami i ich wzajemnym współistnieniem w ramach kolekcji.
Interesujące dla kuratorów stało się, iż fakt zaistnienia określonej pracy, zarówno w wymiarze idei, jak i fizycznej realizacji, zdradza przede wszystkim poczucie braku. To, co „jest” ujawnia to, czego „nie ma”. Zarówno prywatne, jak i zbiorowe doświadczenie staje się płaszczyzną do dyskusji o niemożliwości i niespełnieniu. Prace obnażają kruchość współczesnej kondycji człowieka, umowność moralnych granic, zacinające się strategie. Język zdaje się być systemem pustych znaków, nieudolnie wysyłanych wiadomości. Miasto/państwo/świat wypełnione jest płonnymi obietnicami, a nowoczesne technologie to smycz.
To nie pesymizm lub malkontenctwo. Prace artystów to kod, który w symboliczny sposób pojawia się w miejscu braku. Próbuje wypełnić lukę, opowiadając o niej, naśmiewając się z niej, wytykając palcem.
Proponowane przez nas odczytanie poszczególnych prac i całego zamysłu wystawy jest tylko jednym z wielu wariantów. Być może odnajdą Państwo w niej coś radośniejszego, coś, co mimo wszystko daje nadzieję. To, co się tu dzieje, jest przecież impulsem do ważnego działania artystycznego.
Kuratorzy wystawy: Przemek Pintal, Michał Grzegorzek
Współpraca: Iwona Kałuża
Scenografia wystawy: Hubert Kielan
Artyści: Wojtek Doroszuk, Anna Kutera, Katarzyna Kmita, Leszek Knaflewski, Wojciech Pukocz, Janek Simon, Tom Swoboda, Urszula Wilk
jest / nie ma
Od 27 listopada 2015 roku do 4 stycznia 2016 roku
Muzeum Współczesne Wrocław
