Odrębną kategorię obrazów stanowią te, które podejmują dialog z dawnymi dziełami oraz uznanymi twórcami, w tym niemal monochromatyczna Dama z łasiczką i Hommage à Szapocznikow.
Koniecznie trzeba też zwrócić uwagę na najnowsze dzieła: rzeźby i instalacje, szczególnie te odwołujące się do naturalistycznych, organicznych i pierwotnych, biologicznych czy wręcz atawistycznych aspektów egzystencji: Polip, Serce, Lupa, daMa, Ampudeer. Artystka postanowiła przedstawić je tak, jak budzące ciekawość, a jednocześnie obrzydzenie i wstręt [zob. bliżej Kristeva 2007] obiekty eksponowane przed wiekami w gabinetach osobliwości. Dlatego też włączyła do wystawy szyszkę australijskiego drzewa Banksia grandis, znalezioną przez przypadek w berlińskim Ogrodzie Botanicznym. Szyszka o antropomorficznym, obłym, wrzecionowatym kształcie przypomina albo ludzką, zdekapitowaną postać, albo ponacinany penis, poddany tajemniczym, odwiecznym rytuałom inicjacyjnym, przez co doskonale wpisuje się w całość ekspozycji.
Na wystawie ponownie można bowiem doświadczyć zagadkowego, makabryczno-groteskowego klimatu opowieści Wilhelma i Jakuba Grimmów oraz Wielkiego Powrotu – poczuć, jak zapętla się archaiczny, uświęcony czas, zanim go „wyprostowaliśmy”, nadając kształt wektora. Można znów odczuć, a nie analizować świat, nie doszukiwać się związków przyczynowo-skutkowych, lecz indeterminizmu i spontanicznych zdarzeń wymykających się jednoznacznej ocenie. Można odrzucić paradygmat Arystotelesowskiej logiki i spojrzeć na rzeczywistość z perspektywy nieklasycznej, holistycznej, z punktu widzenia światopoglądu tradycyjnego/magicznego, który nie operuje dychotomiami, nie kreśli linii demarkacyjnych i nie tworzy sztucznych, arbitralnych podziałów – przeciwnie, wzywa do prastarej, wszechogarniającej, matriarchalnej Jedni.
Spacerując po ekspozycji, wśród niepokojących i wieloznacznych dzieł Moniki Mausolf spotkamy ponownie Wielką Boginię, hybrydy, chimery, syreny, istoty chtoniczno-wodne i drzewne, a przy tym nasycimy się atmosferą perwersyjnej, brutalnej, choć nadal wyzwalającej, seksualności.
Agata Wesołowska
Monika Mausolf. Dendra
Wernisaż: 6 listopada 2015 roku, godz. 18.00
Wystawa czynna do 29 listopada 2015 roku
Galeria Sztuki Wozownia w Toruniu
