Wystawa Za ścianą stworzona została w oparciu o prace pochodzące ze zbiorów CSW Znaki Czasu. Większość z nich to realizacje, które nigdy wcześniej nie były prezentowane toruńskiej publiczności, oraz najnowsze nabytki, pozyskane do kolekcji w ostatnim roku. Główną osią ekspozycji są filmy i prace wideo trzech artystek: Karoliny Breguły, Zuzanny Janin i Sharon Balaban. Uzupełniają je obrazy, instalacje, obiekty i fotografie spójne z nimi pod kątem tematyki.
Mimo że zgromadzone na wystawie prace z pozoru są różnorodne i utrzymane w zupełnie odmiennych poetykach, łączy je kameralny wymiar. Z jednej strony wiąże się on z aspektem przestrzeni – domowej lub studyjnej, często zamkniętej i niedostępnej dla osób postronnych – z drugiej objawia się w operowaniu banalnym przedmiotem codziennego użytku, wykorzystanym w bardzo osobisty i indywidualny sposób. Ekspozycja kładzie także akcent na eksperymenty oraz niestandardowe środki wyrazu, znamionujące różne metody pracy z medium.
W grupie prac „kinematograficznych” mamy bowiem zarówno rozgrywającą się wokół stołu filmową opowieść, zrealizowaną profesjonalnie, z udziałem aktorów odgrywających rozpisane w scenariuszu role (Zupa Karoliny Breguły), jak i efemeryczny zapis doświadczeń związanych z eksploracją przestrzeni mieszkalnej przy użyciu „oka” kamery (Dom jako urządzenie optyczne Zuzanny Janin). Domowa topografia pojawia się także jako istotny element innej pracy Janin, gdzie artystka tanecznym krokiem przemierza tę znaną sobie przestrzeń. W równie kameralnych warunkach kręci swoje króciutkie impresje (określane często przewrotnie jako home video) izraelska artystka Sharon Balaban. Z reguły wykorzystuje w nich fragmenty ciała i/lub zwykłe przedmioty, pojawiające się w abstrakcyjnej, niedookreślonej scenerii.
Wystawa Za ścianą gra motywem wnętrza i zewnętrza, stawiając tym samym pytanie o widzenie/niewidzenie – zarówno w sensie dosłownym, jak i metaforycznym. Zbudowana została w taki sposób, by koncentrować uwagę widza nie tylko na tym, co rejestruje kamera, ale także, a może przede wszystkim, na aspektach, które z reguły ignorujemy i pomijamy, bo sytuują się gdzieś „za plecami” operatora. Celem ekspozycji jest więc wskazanie, że w przestrzeniach, w których się na co dzień poruszamy, czy wśród przedmiotów nas otaczających potrafią kryć się rzeczy niezwykłe, choć często nie zwracamy na nie uwagi. Zebrane prace przekonują, że mikroświat, w jakim funkcjonujemy, żyje swoim własnym, pełnym dynamiki życiem, wpływa na nasze zachowania i stanowi źródło niezwykłych doznań estetycznych. Wystawa skłonić ma zatem do odkrywania osobliwości czających się w naszym najbliższym sąsiedztwie i czerpania z doświadczeń, które na pierwszy rzut oka wydają się dość trywialne.
Warto podkreślić, że podmiotowy charakter działań artystów, których prace znalazły się na wystawie, odzwierciedlony został także w aranżacji ekspozycji, stanowiącej swoistą „scenografię codzienności”, imitację przestrzeni gotowej do zamieszkania.
Wystawę Za ścianą i zebrane na niej prace interpretować można także w dużo szerszym kontekście jako wypowiedź odnoszącą się do zagadnień związanych m.in. z pozycją i rolą współczesnych artystów wizualnych, pytaniami o postawy, jakie mogą oni przyjmować, kwestią ich społecznego wycofania lub zaangażowania, a także warunków tworzenia.
Artyści: Ewa Axelrad, Sharon Balaban, Cezary Bodzianowski, Karolina Breguła, Marcelina Gunia, Elżbieta Jabłońska, Zuzanna Janin, Zbysław M. Maciejewski
Kurator: Natalia Cieślak
Za ścianą
Wernisaż: 11 grudnia 2015 roku, godz. 19.00
Wystawa czynna do 17 stycznia 2016 roku
Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu w Toruniu
