W 2006 roku w Miejskiej Galerii Sztuki otwarto wystawę Muzeum Zdzisława Beksińskiego, na którą złożyły się obrazy oraz rysunki z kolekcji Anny i Piotra Dmochowskich. Odtąd wystawa Beksińskiego stała się ważną propozycją kulturalną Częstochowy i celem odwiedzin, który przez pełne dziesięć lat wzbudzał zainteresowanie zwiedzających. Właśnie decennium – dziesięciolecie istnienia Muzeum Zdzisława Beksińskiego w częstochowskiej galerii – jest najwłaściwszą okolicznością do podsumowania jego dotychczasowej działalności oraz zapowiedzą jego nowej odsłony.
Na wystawę Beksiński. Decennium złożą się dzieła – obrazy i duże rysunki – wypełniające wnętrze Muzeum Zdzisława Beksińskiego. Pokazanych zostanie również 87 mniejszych rysunków oraz blisko sto fotografii z kolekcji Dmochowskich. W tak pełnej wersji dzieła przekazane do Miejskiej Galerii Sztuki w Częstochowie można było oglądać podczas inauguracji Muzeum Zdzisława Beksińskiego. Następnie rysunki i fotografie przeznaczone były tylko – jako wystawy wędrujące – do prezentacji w innych ośrodkach sztuki w Polsce. Tym razem pokazany zostanie cały zbiór dzieł Beksińskiego.
W Muzeum oglądać można 50 obrazów oraz cześć przekazanych w depozyt rysunków Zdzisława Beksińskiego. Obrazy pochodzą głównie z lat 1983–1995. To przełomowy okres w twórczości artysty. Pomiędzy połową lat 60. a końcem lat 80. tworzył dzieła czysto fantastyczne, przepełnione zróżnicowaną kolorystyką, charakterystycznym światłocieniem oraz rozbudowanym drugim planem. Prace te uzupełniała jednocześnie nuta persyflażu i humoru. Później malarstwo Beksińskiego ewoluowało w stronę mniejszej wybujałości, zniknął z niego drugi plan oraz perspektywa. Zamiast tego tło stało się płaskie i sprawiało wrażenie subtelnie utkanego. Malowane z reguły w przygaszonych barwach z ogromną troską o formę, którą artysta określił mianem gotyckiej. W przeciwieństwie do poprzedniej, którą nazywał formą barokową, zbliżała jego obrazy stworzone pod koniec życia do rysunków z czasów młodości, które wiele czerpały z abstrakcji.
Kolekcja rysunków obejmuje przede wszystkim najwcześniejsze dzieła artysty z lat. 50. Jednak znajdują się w niej także prace z lat 60. i 70. Artysta posługiwał się rozmaitymi technikami rysunku. Często były to rysunki ołówkiem, piórem, kredką czy węglem. Wykonywał monotypie, heliografie, ale oprócz tego poszukiwał własnych metod twórczych. Rysunki stanowią symboliczne „unaocznienie”, „zmaterializowanie” obrazów zaczerpniętych z podświadomości artysty. Ponure introwertyczne wizje Beksińskiego wyrażają jego lęki oraz osobiste przeżycia – wewnętrzne demony, jakie drzemią w głębi duszy ludzkiej, a które każda kultura przetwarza za pomocą mitów i symboli. Rysunki Beksińskiego trudno poddają się interpretacji. Sam artysta unikał przypisywania swoim dziełom jakichkolwiek znaczeń. W najlepszym wypadku odbiorca może zanurzyć się w jego wizjach, odkrywając piękno pod warstwą brzydoty.
Z kolei fotografie Zdzisława Beksińskiego to prace wyróżniające się nowatorskim podejściem do medium, doskonałą techniką wykonania i nieskrępowaną wyobraźnią. Artysta zaliczany jest współcześnie do grona najwybitniejszych fotografików, którzy debiutowali w latach 50. Zdjęcia wykonane w tej dekadzie odznaczają się nietypowym podejściem do figury ludzkiej, na wiele sposobów zniekształcanej i przetwarzanej. Można w nich zauważyć poszukiwania czysto estetyczne, zmierzające w kierunku abstrakcji, co Beksiński rozwinął w swojej późniejszej twórczości. Jego eksperymenty unaoczniają, że był jednym z prekursorów fotografii kreacyjnej. Ponadto tylko w niej postrzegał przyszłość fotografii w ogóle.
Na początku lat 60. Beksiński uznał, że fotografia nie pozwala na pełne oddanie jego wizji estetycznych. Porzucił ją na zawsze oraz zajął się rysunkiem. Jego dorobek fotograficzny znajduje się w zbiorach muzealnych i kolekcjach prywatnych, w tym w kolekcji Anny i Piotra Dmochowskich.
Beksiński. Decennium
Od 23 stycznia do 28 lutego 2016 roku
Wernisaż: 22 stycznia 2016 roku, godzina 18.00
Miejska Galeria Sztuki w Częstochowie
Częstochowa
