Wierzono, że mogą zmienić człowieka i jego życie. Trwale wpłynąć na krajobraz architektoniczny i zapoczątkować nowy sposób myślenia o budowie mieszkań. Były wyrazem przekonania, że w nowoczesnym, demokratycznym świecie możliwe jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych ludności, a tym samym stworzenie nowego, świadomego swych wyborów społeczeństwa.
![Dom nr 31, dom hotelowy dla osób samotnych i małżeństw bezdzietnych, widok od ogrodu, proj. Hans Scharoun © „Die Form” 1929, s. 463 (źródło: materiały prasowe organizatora) Dom nr 31, dom hotelowy dla osób samotnych i małżeństw bezdzietnych, widok od ogrodu, proj. Hans Scharoun © „Die Form” 1929, s. 463 (źródło: materiały prasowe organizatora)](https://ownetic.com/wydarzenia/wp-content/uploads/2016/03/osiedla-werkbundu-wroclaw-13-muzeum-architektury-wroclaw-2016-03-23-576x341.jpg)
Weissenhof, Nový Dům, WuWA, Neubühl, Lainz, Baba – eksperymentalne osiedla Werkbundu zbudowane w Europie w latach 1927–1932 w znaczącym stopniu wpłynęły na rozwój architektury światowej. Jest ich zaledwie sześć – w Niemczech, Polsce, Czechach, Szwajcarii i Austrii – i to właśnie one symbolizują „architektoniczno-urbanistyczną rewolucję” pierwszej połowy XX wieku. Są dziedzictwem kulturowym nadzwyczajnej rangi, odzwierciedleniem historii ruchów polityczno-społecznych w Europie, świadectwem rozpowszechniania architektury modernizmu, a dzisiaj i w przyszłości ambitnym wyzwaniem w dziedzinie ochrony zabytków.
Wystawa Droga ku nowoczesności po raz pierwszy przedstawia wszystkie wzorcowe osiedla w jednym miejscu. Ekspozycja jest jednym z najważniejszych wydarzeń realizowanych w ramach programu architektonicznego Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016. Dzięki współpracy sześciu miast i związanych z nimi instytucji, można zobaczyć historyczne plany, projekty architektoniczne i dokumenty, makiety wszystkich osiedli i pojedynczych domów, a także archiwalną i współczesną dokumentację fotograficzną, oryginalne meble, elementy wystroju wnętrz i sprzęty domowe.
![Aneks jadalny w budynku typu N, fot. Grete Hubacher ©gta Archives/ETH Zurich (holding Haefeli, Moser, Steiger) (źródło: materiały prasowe organizatora) Aneks jadalny w budynku typu N, fot. Grete Hubacher ©gta Archives/ETH Zurich (holding Haefeli, Moser, Steiger) (źródło: materiały prasowe organizatora)](https://ownetic.com/wydarzenia/wp-content/uploads/2016/03/osiedla-werkbundu-zurich-08-muzeum-architektury-wroclaw-2016-03-23-576x382.jpg)
To niepowtarzalna okazja, by pokazać pierwotny wystrój kuchni, pokoju jadalnego i dziennego z osiedla Neubühl w Zurychu, wyposażenie sypialni z osiedli w Brnie i Stuttgarcie, czy lampy, naczynia i zabawki z osiedla Baba w Pradze. Specjalnie na potrzeby ekspozycji, przygotowane zostały także prezentacje ukazujące dzisiejszy stan zachowania osiedli Werkbundu. Wystawie towarzyszy obszerny katalog zawierający teksty ekspertów w dziedzinie architektury modernizmu oraz życiorysy wszystkich autorów wzorcowych osiedli, wydany w polskiej, angielskiej, niemieckiej i czeskiej wersji językowej. Zaplanowany jest również program spotkań, prelekcji i działań edukacyjnych.
![fragment tarasu w budynku projektu Le Corbusiera na osiedlu Weissenhof © Stadtarchiv Stuttgart Heike van der Horst (źródło: materiały prasowe organizatora) fragment tarasu w budynku projektu Le Corbusiera na osiedlu Weissenhof © Stadtarchiv Stuttgart Heike van der Horst (źródło: materiały prasowe organizatora)](https://ownetic.com/wydarzenia/wp-content/uploads/2016/03/osiedla-werkbundu-stuttgart-03-muzeum-architektury-wroclaw-2016-03-23-576x427.jpg)
Jak to się zaczęło?
We wrześniu 2011 roku pomiędzy Wrocławiem a Stuttgartem powstał zaczątek sieci wymiany doświadczeń dotyczących ochrony osiedli Werkbundu. Rok później w Stuttgarcie pokazano wystawę poświęconą wrocławskiemu osiedlu WuWA, a we Wrocławiu wystawę o stuttgarckim osiedlu Weissenhof. Już wtedy uznano, iż celem sieci współpracy powinna być nie tylko wymiana doświadczeń w kręgach bezpośrednio zainteresowanych tą tematyką, ale również dbałość o uznanie roli osiedli w kontekście osiągnięć kultury europejskiej. Jako jedno z zadań sformułowano wspólne podjęcie starań o przyznanie osiedlom Europejskiego Znaku Dziedzictwa.
![Dom Juliusa Glücklicha, architekt: Josef Gočár, 1934 © Osiedle Baba. Plany i modele, Tomáš Šenberger, Vladimír Šlapeta, Petr Urlich, Muzeum Architektury we Wrocławiu, 2002, s. 128 (źródło: materiały prasowe organizatora) Dom Juliusa Glücklicha, architekt: Josef Gočár, 1934 © Osiedle Baba. Plany i modele, Tomáš Šenberger, Vladimír Šlapeta, Petr Urlich, Muzeum Architektury we Wrocławiu, 2002, s. 128 (źródło: materiały prasowe organizatora)](https://ownetic.com/wydarzenia/wp-content/uploads/2016/03/osiedla-werkbundu-praga-02-muzeum-architektury-wroclaw-2016-03-23-576x423.jpg)
W listopadzie 2013 roku w Stuttgarcie po raz pierwszy w historii odbyło się spotkanie przedstawicieli wszystkich sześciu osiedli. Powstała wtedy sieć współpracy sześciu europejskich miast. Wyrażono wolę, aby w 2016 roku we Wrocławiu – Europejskiej Stolicy Kultury, zaprezentować wspólnie wszystkie osiedla i pokazać ich znaczenie w kontekście europejskiego dziedzictwa kulturowego.
![Osiedle Neubühl, budynki wielorodzinne typ PQ, widok z tarasu sąsiedniego budynku, architekci: Paul Artaria, Max Ernst Haefeli, Carl Hubacher, Werner Moser, Emil Roth, Hans Schmidt, Rudolf Steiger, fot. Emil Roth ©gta Archives/ETH Zurich (holding Emil Roth) (źródło: materiały prasowe organizatora) Osiedle Neubühl, budynki wielorodzinne typ PQ, widok z tarasu sąsiedniego budynku, architekci: Paul Artaria, Max Ernst Haefeli, Carl Hubacher, Werner Moser, Emil Roth, Hans Schmidt, Rudolf Steiger, fot. Emil Roth ©gta Archives/ETH Zurich (holding Emil Roth) (źródło: materiały prasowe organizatora)](https://ownetic.com/wydarzenia/wp-content/uploads/2016/03/osiedla-werkbundu-zurich-04-muzeum-architektury-wroclaw-2016-03-23-576x399.jpg)