Nowa wystawa czasowa w Fabryce Emalia Oskara Schindlera odkrywa przed zwiedzającymi mało znany okres w biografii polskiego rzeźbiarza Xawerego Dunikowskiego, związany z jego czteroipółletnim pobytem w Konzentrationslager Auschwitz.
Losy artysty stanowią odbicie szerszego zjawiska, jakim była prowadzona przez nazistowskie Niemcy polityka wyniszczania polskiej inteligencji, włączona w projekt całkowitej, nieodwracalnej likwidacji państwa polskiego. Dunikowskiemu udało się przeżyć KL Auschwitz, choć wielokrotnie otarł się o śmierć. Zarówno w komentarzach towarzyszących wystawie, jak i w tekście katalogu wykorzystano wspomnienia, fragmenty wywiadów i korespondencji artysty oraz relacje jego współwięźniów. Przeżycia obozowe Dunikowskiego znalazły odzwierciedlenie w cyklu Oświęcim (1948–1955), eksponowanym na wystawie.
Zaprezentowane będą także rysowane przez Dunikowskiego portrety współwięźniów, ludzi, których poznał, polubił, z którymi się zaprzyjaźnił i tych, którzy chronili go w różny sposób, by mógł przeżyć. Prace te stanowią mało znaną część twórczości artysty. Jedno z pomieszczeń ekspozycji będzie poświęcone osobom, których opieka i działania umożliwiły Dunikowskiemu dotrwanie do chwili wyzwolenia obozu.
Dunikowski został przywieziony do obozu 20 czerwca 1940 roku w pierwszym krakowskim transporcie więźniów. Miał wówczas 64 lata. Otrzymał numer 774. Losy artysty, jako jednostkowy przykład, stanowią odbicie szerszego zjawiska, jakim była prowadzona przez nazistowskie Niemcy polityka wyniszczania polskiej inteligencji, włączona w projekt całkowitej, nieodwracalnej likwidacji państwa polskiego. Dunikowskiemu udało się przeżyć KL Auschwitz, choć wielokrotnie otarł się o śmierć. Przetrwał dzięki opiece i pomocy osób z zewnątrz, spoza obozu, a przede wszystkim dzięki współwięźniom, którzy chronili go w różnych sytuacjach. Najwięcej zawdzięczał lekarzom i pielęgniarzom obozowego szpitala, ratującym go przed selekcjami do komór gazowych.
Kuratorka wystawy, Maria Zientara, zarówno w komentarzach towarzyszących wystawie, jak w tekście katalogu posługuje się wspomnieniami, wywiadami i korespondencją Dunikowskiego oraz relacjami współwięźniów, po to by maksymalnie przybliżyć widzowi to, czego artysta doświadczył w obozie.
Program wydarzeń towarzyszący wystawie czasowej Więzień 774. Xawery Dunikowski w KL Auschwitz:
Czerwiec:
- 8 czerwca, godz. 15.00 – szkolenie przewodników, prowadzenie: Maria Zientara – kurator wystawy
- 18 czerwca, 16.00 – oprowadzanie kuratorskie, prowadzenie: Maria Zientara
- 22 czerwca godz. 18.00 – Salon Książki Krakowskiej − promocja katalogu wystawy; Pałac Krzysztofory − sala Baltazara Fontany, wstęp wolny
Lipiec
- 5 lipca, godz. 11.00 − Zapomnieć Auschwitz − o malarstwie Xawerego Dunikowskiego – warsztaty, których tematem przewodnim będzie analiza porównawcza rozliczeń artystycznych z przeżyciami poobozowymi. Zajęcia dla młodzieży od 12 roku życia
- 12 lipiec, godz. 16.00 – Twórczość artystyczna więźniów KL Auschwitz – wykład Agnieszki Sieradzkiej (Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu)
- 16 lipiec,godz. 16.00 – oprowadzanie kuratorskie, prowadzenie: Maria Zientara
Sierpień:
- 6 sierpień, 16.00 – oprowadzanie kuratorskie, prowadzenie: Maria Zientara
Wystawa Więzień 774. Xawery Dunikowski w KL Auschwitz
Kuratorka wystawy – Maria Zientara
Otwarcie wystawy 1 czerwca o godz. 18.00
Wystawa czynna od 2 czerwca do 28 sierpnia 2016
Oddział Muzeum Historycznego Miasta Krakowa
Fabryka Emalia Oskara Schindlera
