Dionizos – ślad mitu

W dionizyjskiej ekstazie bóg i człowiek przeżywali swoją przemianę. Dionizos mógł się objawić się ludziom w różnych, często sprzecznych formach. „ Jego skłonność do metamorfozy czyni go boskim artystą iluzji par excellence.” Cielesne metamorfozy przechodzą również figury Horsta Antesa, który w latach sześćdziesiątych dla swoich „głowonogów” wykreował własny mityczny świat. Głowonóg jest figurą przypominającą człowieka niemalże bez korpusu, którego głowa wydaje się łączyć z nogami. Poprzez tę figurę artysta, jakby ukryty za maską, wyraża uczucia: smutek i radość, wstyd, złość , zakłopotanie i miłość. (…)

Mirek Sikorski, „Tatuaż, skrzydło, płomień”, 1996 (źródło: materiały prasowe organizatora)

Obraz Marion Fink z 2013 jest egzemplifikacją przemiany psychologicznej. Przedstawia młodą kobietę unoszącą się jak embrion w nieokreślonej zielonkawej przestrzeni przypominającej wody płodowe. Jil jest zupełnie naga i ssie kciuk. Jej dorosłe ciało nosi ciągle znamiona dziecięcości, co pozostaje w sprzeczności z jej wiekiem i sprawia wrażenie okaleczonego. Przekraczanie granicy miedzy dziecięcością a dorosłością umieszcza cielesność Jil w stanie zawieszenia i stawia pytania o tożsamość i emocje. (…)

Entuzjastycznie, żarliwie, w zachwycie. Markus Lüpertz przez wiele lat określał swoje obrazy jako „dytyrambicznie”, odnosząc się w ten sposób do „dytyrambów”, antycznych pieśni pochwalnych ku czci Dionizosa.(…) W 1966 roku napisał swój Manifest Dytyrambiczny, a dwa lata później napisał tekst zatytułowany nieskromnie Urok XX wieku objawił się przez dytyramb wymyślony przeze mnie.

Markus Lüpertz powoływał się świadomie na rozważania Nietzschego dotyczące sztuki i filozofii, chciał widzieć sztukę jako przeżycie wielkiego „ apollińskiego upojenia” połączenie reguł oświeconej duchowości Apolla z instynktowną żywiołowością Dionizosa. W 1989 roku napisał wiersz Piosenka dla Apolla zaczynający się następującymi wersami „Dytyramb – Dionizos/ ja potomek filozofa”.

Dionizos, syn Gromowładnego – twórca abstrakcji.

Być może stary bóg jest w dzisiejszej sztuce bardziej współczesny niż się zdaje.

Tekst kuratorski: Heike Frommer