Księga Przemian mówi: „Wielki Absolut stwarza dwie podstawowe siły, te zaś stwarzają cztery obrazy”. Właśnie na czterech obrazach, czy też postaciach tuszu skupia się wystawa malarstwa, która została zainaugurowana 5 września w krakowskim Muzeum Manggha. Ekspozycja prezentuje prace piętnastu znanych artystów z Chin oraz Polski, którzy poprzez swoje malowane techniką tuszu dzieła na nowo interpretują zawarte w Księdze Przemian filozoficzne pojęcie pierwiastków yin i yang.
Wystawę zorganizowała firma Juechen Wenhua oraz Muzeum Manggha, przy wsparciu Towarzystwa Przyjaźni Dzielnicy Yangpu Miasta Szanghaj, szanghajskiej Fundacji Mengxiang Chengzhen oraz Polsko-Chińskiego Centrum Biznesu i Kultury. Będzie to pierwsza taka prezentacja współczesnego chińskiego malarstwa tuszem.
Zdaniem kuratora wystawy Peng Fenga (zastępcy dziekana Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Pekińskiego) różnice między Chinami a Zachodem w dziedzinie myśli i kultury sprowadzić można do innego podejścia do kwestii dualizmu. W filozofii chińskiej pojęcie dualizmu osadzone jest w teorii przeciwstawnych lecz komplementarnych pierwiastków yin i yang (manifestujących się w świecie fizycznym jako pary przeciwieństw, np. żeńskość/męskość, ciemność/jasność, kurczenie się/rozrastanie): oba pierwiastki wynikają z siebie nawzajem i podlegają przemianie z jednego w drugi – to właśnie ta stała przemiana umożliwia osiągnięcie doskonałej pełni. Malarstwo tuszem, opierające się na szybkim, „bezpośrednim” akcie twórczym, stanowi idealny wyraz tego zagadnienia.
Tytuł Cztery postaci tuszu zainspirowany został przytoczonym na początku fragmentem Księgi Przemian. Nawiązuje do różnorodności, zmienności i żywotności chińskiej kultury, a jednocześnie do czterech głównych części wystawy: malarstwa realistycznego, ekspresywnego, abstrakcyjnego oraz do sztuki kaligrafii. „Tusz” jest tu więc tożsamy z pojęciem „Wielkiego Absolutu” (Taiji), stanowiącego jądro, które daje początek czterem – tak różnym pod względem wyrazu artystycznego – podgatunkom malarstwa tuszem.
Wśród potwierdzonych jak dotąd twórców, którzy wezmą udział w wystawie, znaleźli się wielcy współcześni mistrzowie chińskiej kaligrafii – Xu Bing, Qi Xiaochun oraz Shao Yan, a także wiodący twórcy nurtu ekspresywnego – Liu Qinghe, Wu Yi, Lei Ziren oraz Mi Dongying, nurtu realistycznego – Zhao Xu, Li Guanguan oraz Xu Qingfeng, oraz nurtu abstrakcjonistycznego – Zhang Yu, Zhang Hao, Qin Feng oraz Yi Xuan. Do udziału w wystawie zaproszono też wschodzącą gwiazdę – pochodzącego z Polski Wiesława Borkowskiego, którego twórczość cieszy się wśród chińskich kręgów artystycznych dużym zainteresowaniem.
Wystawa w Krakowie stanowić będzie element wielkiej cyklicznej wystawy sztuki malarstwa tuszem MoYun Ink Art Expo, również realizowanej przez firmę Juechen Wenhua i prezentowanej w dwóch formatach: jako wielka wystawa ogólna oraz jako mniejsze wystawy tematyczne. Wystawy ogólne mają się odbywać co pięć lat podczas światowych wystaw EXPO, wystawy tematyczne natomiast prezentowane będą raz lub dwa razy do roku w różnych miejscach świata.
Każda wystawa pokazana w ramach MoYun Ink Art Expo skupia się na innym temacie przewodnim, a do udziału zapraszani są artyści z Chin oraz z kraju goszczącego. Wielki sukces odniosła m.in. wystawa zatytułowana Dziedzictwo i zmiana, zaprezentowana w październiku 2015 roku w chińskim pawilonie EXPO w Mediolanie. Poza tegoroczną wystawą w Krakowie planowana jest także wystawa w roku 2018 w Niemczech i Holandii, a w roku 2019 – we Francji i Wielkiej Brytanii. Już teraz trwają też prace nad przygotowaniem ogólnej wystawy, która zaprezentowana zostanie w roku 2020 w chińskim pawilonie podczas EXPO w Dubaju.
Zgodnie ze słowami pani Zhao Meng, dyrektorki firmy Juechen Wenhua, wystawy MoYun Ink Art Expo organizowane są z myślą o wielbicielach sztuki na całym świecie. Mają im umożliwić zakosztowanie piękna chińskiego malarstwa tuszem oraz zapoznanie się z chińską teorią sztuki. Ponadto przyczyniają się do zacieśniania wymiany kulturowej oraz umacniania więzów przyjaźni między Chinami a innymi krajami.
Cztery postaci tuszu
Kurator: Peng Feng
Organizacja: Zhao Meng
Koordynacja: Anna Śmiałek
Od 5 do 10 września 2017 roku
Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha w Krakowie
