Po raz pierwszy w Muzeum Pana Tadeusza we Wrocławiu zostanie zaprezentowanych 18 zachowanych kart wraz z manuskryptem „dzikowskim” oraz rękopisem Objaśnień poematu Adama Mickiewicza. Wystawa Inne strony rękopisu „Pana Tadeusza” nie tylko będzie opowiadała o losach rękopisu, lecz także ukaże zmiany dokonane przez samego autora w trakcie powstawania epopei oraz przypomni jej szczególną rolę w kulturze polskiej.
Zarysowane w utworze „rozległe widnokręgi” stanowią panoramę społeczeństwa polskiego przełomu XVIII i XIX wieku – mówi kuratorka wystawy Małgorzata Orzeł. – Wzrok poety nakierowany na przyszłość sięga jednak poza ich krańce. Horyzont nie rysuje się wyraźnie, ale duchowa siła wierszy epopei otwiera przyszłość. Otwiera ją niezmiennie dla kolejnych pokoleń Polaków.
Autograf epopei, zwany „rękopisem dzikowskim”, jest chlubą ossolińskich zbiorów rękopiśmiennych. Jako jeden z najważniejszych zabytków piśmiennictwa polskiego został wpisany na Polską Listę Krajową Programu UNESCO Pamięć świata. Traktowany jak relikwia, przetrwał w stanie niemal kompletnym, stanowiąc klejnot kolekcji Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Poza obrębem „manuskryptu dzikowskiego” zachowały się pojedyncze karty brulionu i czystopisu, przechowywane obecnie w: Bibliotece Polskiej w Paryżu, Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie, Muzeum Narodowym w Krakowie oraz w Ośrodku Dokumentacji i Studium Pontyfikatu Jana Pawła II w Rzymie.
Wystawie będą towarzyszyć grafiki przygotowane przez ilustratorkę i tatuażystkę Annę Szejdewik (Coxie) oraz przestrzeń ze stanowiskami interaktywnymi. Pozwoli to w nietypowy sposób zaznajomić się z problematyką interpretacji Pana Tadeusza oraz procesu twórczego; wieszcz bowiem wielokrotnie zmieniał i poprawiał tekst poematu, co można zauważyć, porównując brudnopis, czystopis i tekst znany ze szkoły.
W programie towarzyszącym zaplanowano wiele wydarzeń, m.in. oprowadzenie kuratorskie, warsztaty rodzinne, warsztaty z grafologiem czy zajęcia pisarskie. Zostanie również wydana publikacja przybliżająca losy kart rękopisu wraz z ich wizerunkami, a także kopia zeszytu zawierającego czystopis Ksiąg I, II i III oraz początek Księgi IV Pana Tadeusza.
29 września (piątek)
- 18.00 | Wernisaż wystawy
30 września (sobota)
- 10.00–16.00 | Warsztaty grafologiczne dla dorosłych i młodzieży wokół rękopisu Pana Tadeusza (poprowadzi Magdalena Deuar)
- 16.00–18.00 | Mądrość musisz sam z siebie własną dobyć pracą. Jak pracować mądrze? O perfekcjonizmie i pracoholizmie. Wykład z cyklu Współcześni romantycy (poprowadzi Adriana Bernady)
1 października (niedziela)
- 12.00 | Oprowadzanie kuratorskie (poprowadzi Małgorzata Orzeł)
7 października (sobota)
- 12.00–14.00 | typoTadeusz. Warsztaty dla rodzin z dziećmi od 5 do 12 lat (poprowadzą Magdalena Kreis i Natalia Romaszkan)
8 października (niedziela)
- 10.00–16.00 | Warsztaty twórczego pisania dla dorosłych i młodzieży inspirowane twórczością Adama Mickiewicza (poprowadzi Daniel Odija)
22 października (niedziela)
- 16.00 | Stwarzanie świata słowem. O Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza (poprowadzi Krzysztof Rutkowski)
25 października (środa)
- 16.30 | Oprowadzanie kuratorskie (poprowadzi Małgorzata Orzeł)
Na wszystkie wydarzenia wstęp bezpłatny. Wykłady i warsztaty będą prowadzone w języku polskim.
Muzeum Pana Tadeusza Zakładu Narodowego im. Ossolińskich to miejsce w samym centrum Wrocławia, w którym łączą się historia i współczesność. Misją placówki jest pokazanie rangi dzieła Adama Mickiewicza w zmieniającej się rzeczywistości historycznej i kulturalnej Europy na przestrzeni ostatnich dwustu lat. W Muzeum ukazujemy arcydzieło oraz jego autora w kontekście społeczno-kulturowym epoki jako mocno osadzonych w realiach ówczesnej Europy i kluczowych dla kształtowania się polskiej tradycji walki o niepodległość. Tradycja ta wiąże się ściśle z życiorysami Władysława Bartoszewskiego i Jana Nowaka-Jeziorańskiego, których wkład w odzyskanie przez Polskę wolności przedstawiony został w części wystawy zatytułowanej Misja: Polska. Dzięki najnowocześniejszej technologii, przyjaznej zarówno dla młodego, jak i starszych pokoleń, w sposób przystępny i wieloaspektowy prezentujemy nasze zbiory i przekazujemy wiedzę. Na 1500 m2 powierzchni wystawienniczej, w 18 salach, zgromadziliśmy 700 eksponatów, zainstalowaliśmy ponad 100 gier, interaktywnych aplikacji i prezentacji multimedialnych.
Inne strony rękopisu „Pana Tadeusza”
Kuratorka: Małgorzata Orzeł
Od 29 września do 5 listopada 2017 roku
Muzeum Pana Tadeusza we Wrocławiu
