Wystawa Miejska rewolta. Awangarda w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie to wybór prac artystów związanych z awangardowymi środowiskami twórczymi w najważniejszych ośrodkach miejskich II Rzeczypospolitej – Warszawie, Krakowie, Lwowie, Poznaniu i Łodzi. Wystawa kreśli mapę relacji, jakie nawiązywali między sobą artyści, a także śledzi narastanie i rozwój awangardowych idei od ekspresjonizmu i formizmu, przez konstruktywizm aż po surrealizm. Na ekspozycji zobaczyć będzie można wybór najcenniejszych prac na papierze ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie – rysunków, grafik, fotogramów i fotomontaży.
Prezentacje tego rodzaju należą do rzadkości, co wynika z wrażliwości podłoża na działanie światła. Ekspozycję uzupełnia zespół czasopism oraz książek zaprojektowanych przez wybitnych reprezentantów nowoczesnej typografii.
Wraz z odzyskaniem przez Polskę niepodległości w 1918 roku, w atmosferze powszechnego fermentu, gorączkowego entuzjazmu, a także niepewności jutra, artyści awangardy pragnęli tworzyć nową sztukę dla nowego człowieka. Życie artystyczne młodego państwa skupiało się w ważnych ośrodkach – w Warszawie, Krakowie, Lwowie, Poznaniu i Łodzi. Wystawa prezentuje awangardowe ugrupowania skupione w tych miastach, przypominając twórczość wybitnych postaci: Leona Chwistka, Tytusa Czyżewskiego, Andrzeja Pronaszki, Stanisława Ignacego Witkiewicza (Witkacego), Henryka Stażewskiego, Władysława Strzemińskiego, Marka Włodarskiego.
Chociaż zazwyczaj wiąże się formizm z Krakowem, konstruktywizm z Warszawą, a surrealizm ze Lwowem, dokładniejsza analiza biografii artystów oraz zmiennych kolei ich praktyki twórczej komplikuje ten obraz. Wpływy ekspresjonizmu pojawiły się w środowisku poznańskich artystów skupionych wokół czasopisma „Zdrój”, ale także w Krakowie, w swoistej wersji formizmu, łączącego elementy ekspresjonizmu, kubizmu i futuryzmu. Z formizmem można łączyć wczesne prace Wacława Wąsowicza (Warszawa) czy Ludwika Tyrowicza (Lwów), a z konstruktywizmem – projekty Aleksandra Krzywobłockiego – związanego z lwowskim Zrzeszeniem Artystów Plastyków Artes.
Awangardowe nurty w Polsce nakładały się na siebie, wzajemnie podważały, formowały zawikłany splot. Przez ten labirynt wpływów i zależności prowadzić widzów będą dzieła zgromadzone na wystawie Miejska rewolta. Awangarda w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie, najlepiej świadczące o skomplikowanych dziejach sztuki awangardowej.
Kuratorki:
Ewa Skolimowska, Zbiory Sztuki Nowoczesnej MNW
Anna Turowicz, Gabinet Grafiki i Rysunku Nowoczesnego MNW
Miejska rewolta. Awangarda w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie
Od 27 października do 21 stycznia 2018 roku
Muzeum Narodowe w Warszawie
