Soter August Jaxa-Małachowski (1867–1952) był malarzem przez lata związanym z Krakowem, choć tematyka jego prac nie kojarzy się z Grodem Kraka. Jaxa-Małachowski specjalizował się w pejzażach morskich. Dziś uważany jest przez krytyków za jednego z najważniejszych i najlepszych marynistów polskich. Pozostawił po sobie niezwykle bogatą spuściznę, a jego obrazy do dziś zdobią wiele krakowskich domów. W dwudziestoleciu międzywojennym był niezwykle ceniony przez publiczność i krytykę artystyczną, po II wojnie światowej popadł niemal w zupełne zapomnienie. W ostatnich latach prace Sotera Jaxy-Małachowskiego zaprezentowane zostały polskiej publiczności na kliku muzealnych wystawach, pojawiły się także na rynku antykwarycznym, co przyczyniło się do ponownego zainteresowania jego twórczością. Niebagatelny wpływ na wydobycie z niepamięci tak ciekawego twórcy miał kolekcjoner Grzegorz Kudelski, będący obecnie właścicielem największej kolekcji dzieł Jaxy-Małachowskiego. Nieocenioną rolę odegrała także Katarzyna Łomnicka – historyczka sztuki, współkuratorka prezentowanej w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa wystawy, autorka bogato ilustrowanej monografii artysty. Obecnie Soter Jaxa-Małachowski ponownie wzbudza duże zainteresowanie, jednak powszechnie znana jest przede wszystkim jego twórczość marynistyczna, której inspiracją były głównie nadbałtyckie wyprawy w lat 20. i 30. XX wieku.
Solter Jaxa-Małachowski to jednak nie tylko marynista, nim zafascynował się morzem szukał swojej własnej, oryginalnej drogi artystycznej. Muzeum Historyczne Miasta Krakowa zaprasza do wspólnego odkrywania malarskich poszukiwań Jaxy-Małachowskiego. Na ekspozycji można zobaczyć nie tylko jego popularne bałtyckie pejzaże, ale również dzieła, odkrywane na nowo, pochodzące z wczesnego okresu jego twórczości. W salach Pałacu Krzysztofory zaprezentujemy prace z okresu monachijskiego, a także obrazy powstałe w czasie licznych podróży artysty, nie tylko nad Bałtyk. Co przedstawiają? Zostawmy to na razie za zasłoną, która odsłoni się przed zwiedzającymi wystawę.
Obrazy pochodzą głównie z kolekcji Grzegorza Kudelskiego, a także ze zbiorów Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej, Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej w Przemyślu i Muzeum Narodowego w Warszawie. Wystawie towarzyszy folder, który, oprócz zaprezentowania sylwetki Sotera Jaxy-Małachowskiego, stał się pretekstem do nieco szerszego spojrzenia na jego twórczość poprzez podejmowane przez niego gatunki malarskie.
Program towarzyszący wystawie:
Od 6 października 2017 roku do 7 stycznia 2018 roku
Prowadzenie: Elżbieta Lang i Katarzyna Łomnicka
Wykłady:
- Ze stepowca stałem się krakowianinem. O życiu i twórczości Sotera Jaxy- Małachowskiego (1867-1952)
27 października, godz. 17.00–19.00, piątek – spotkanie z okazji 150. urodzin artysty
(Katarzyna Łomnicka) - Malarze krakowscy nad Bałtykiem. Malarstwo marynistyczne w okresie międzywojennym
8 grudnia, godz. 17.00–18.00, piątek
(Katarzyna Łomnicka)
Warsztaty dla dzieci – salki edukacyjne Pałac Krzysztofory:
- Gdy zapada noc, czyli krótka historia pejzaży i nokturnów, dzieci: 6-12 lat
18 listopada, godz. 11.00, sobota
(Elżbieta Lang) - Od morza do Tatr – czyli jak to dawniej artyści po świecie podróżowali, dzieci: 6-12 lat
9 grudnia, godz. 11:00, sobota
(Elżbieta Lang) - Na przekór zimie- czyli morskie wyprawy, dzieci: 4-6
7 stycznia, godz. 11.00, sobota – finisaż
(Elżbieta Lang)
Oprowadzania kuratorskie po wystawie:
- Marynista z Krakowa- Soter Jaxa- Małachowski – z audiodeskrypcją
16 listopada, godz. 14.00, sobota
(Elżbieta Lang) - Pejzaże i nokturny w malarstwie polskim
9 grudnia, 14.00, sobota
(Elżbieta Lang)] - Soter Jaxa- Małachwski- krakLangowianin z wyboru
7 stycznia, godz. 11.00, niedziela – finisaż
(Katarzyna Łomnicka)
7 stycznia, godz. 15.00, niedziela – finisaż
(Elżbieta Lang – z tłumaczem migowym)
Soter Jaxa-Małachowski. W 150. rocznicę urodzin artysty
Kuratorzy wystawy: Elżbieta Lang, Katarzyna Łomnicka
Od 7 października 2017 roku do 7 stycznia 2018 roku
Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, Pałac Krzysztofory
