Międzynarodowe Biennale Architektury w Wenecji jest największym wydarzeniem architektonicznym na świecie. Odbywa się cyklicznie od 1978 roku, na przemian z Międzynarodowym Biennale Sztuki. Biennale składa się z międzynarodowej wystawy głównej oraz kilkudziesięciu wystaw narodowych w pawilonach na terenach wystawowych Giardii di Castello oraz w innych miejscach w mieście. Temat tegorocznej wystawy: Out There. Architecture Beyond Building/Architektura poza budynkiem. Kuratorem wystawy głównej został amerykański krytyk i teoretyk architektury, Aaron Betsky.
W Pawilonie Polskim zaprezentowano wystawę Hotel Polonia. The Afterlife of Buildings/Hotel Polonia. Budynków życie po życiu – projekt kuratorów Grzegorza Piątka i Jarosława Trybusia z udziałem artystów Nicolasa Grospierre’a i Kobasa Laksy. Koncepcja została wyłoniona w konkursie dla kuratorów rozpisanym przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Zachętę Narodową Galerię Sztuki.
Wybrano 6 budynków zrealizowanych w Polsce w ostatnich latach – znanych, lubianych, prestiżowych, zaprojektowanych przez słynnych architektów. Twórcy postanowili zadać pytanie: Co się stanie z dzisiejszymi ikonami, gdy zaniknie ich funkcja, gdy diametralnie zmienią się stosunki społeczne czy ekonomiczne. Zaprezentowane zostały przed i po wielkiej zmianie. Przed – na hieratycznych, uroczystych, nastrojowych zdjęciach Nicolasa Grospierre’a. Po – w hipotetycznej przyszłości, na surrealistycznych fotomontażach Kobasa Laksy. Co stanie się z Biblioteką Uniwersytetu Warszawskiego, gdy książki zostaną zdigitalizowane? Co począć z dwustumetrowym wieżowcem lub biurowcem Metropolitan Normana Fostera, gdy nastąpi załamanie na spekulacyjnym rynku nieruchomości albo zmieni się model pracy biurowej? Co z terminalem lotniczym, gdy pod wpływem wzrostu cen ropy latanie znów stanie się luksusem? Co stanie się z sanktuarium w Licheniu, gdy nawet Polacy przestaną chodzić do kościoła? Jak poradzimy sobie z pochówkiem, gdy zabraknie miejsc na cmentarze? Twórcy stworzyli przewrotną antytezę schematu wystaw promocyjnych (nie tylko architektonicznych), które często są bezkrytyczną wyliczanką najważniejszych osiągnięć kraju/miasta/architekta. Kto wie, może dopiero zakwestionowane budynki staną się naprawdę interesujące?
Swoją funkcję zmieniają nie tylko budynki pokazane na fotomontażach, ale i wenecki pawilon, w którym odbędzie się wystawa. Pawilon z napisem POLONIA na fasadzie, na czas biennale rozszerzy swoją działalność, stając się Hotelem Polonia. Jego oficjalna architektura została wzięta w nawias, wskazując możliwość wykorzystywania go w sposób bardziej odpowiedzialny ekologicznie i społecznie. Dziś, podobnie jak inne obiekty na terenie Giardini di Castello, jest wykorzystywany tylko przez kilka miesięcy w roku. Dzieje się to w mieście cierpiącym od zawsze na dramatyczny deficyt przestrzeni, a współcześnie na deficyt miejsc noclegowych. Hotel Polonia mógłby zaistnieć jako miejsce, do którego trafiają szukający noclegu podróżni. W ten sposób w projekt włączeni zostaliby także przypadkowi turyści, jeśli tylko zaakceptują konieczność opuszczenia łóżka w godzinach otwarcia wystawy oraz niedogodności związane z ubogą infrastrukturą.
Komisja 11. Międzynarodowej Wystawy Architektury w Wenecji 2008 nagrodziła Złotym Lwem ekspozycję HOTEL POLONIA. The Afterlife of Buildings. Po raz pierwszy Pawilon Polski został odznaczony najwyższym laurem dla Najlepszego Pawilonu Narodowego.
Budynki prezentowane w ramach projektu
BIBLIOTEKA UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO
Warszawa / autorzy: Marek Budzyński, Zbigniew Badowski / data ukończenia 1999
MARINA MOKOTÓW
osiedle strzeżone, Warszawa / projekt urbanistyczny i architektoniczny: APA Kuryłowicz & Associates / realizacja od 2003
SANKTUARIU M MATKI BOŻEJ BOLESNEJ
zespół sakralny, Licheń / główna projektantka Barbara Bielecka / data ukończenia 2004
METRO POLITAN
budynek biurowy, Warszawa / autorzy: Foster and Partners, JEMS Architekci, Grupa 5 / data ukończenia 2003
RONDO 1
budynek biurowy, Warszawa / autorzy: Skidmore, Owings & Merrill, AZO, Epstein / data ukończenia 2006
TERMINAL 2
Port Lotniczy im. Fryderyka Chopina, Warszawa / autorzy: Estudio Lamela, Lamela y Asociados / architekci: Antonio Lamela, Carlos Lamela, Pierluca Roccheggiani, Paweł Czaplicki / data ukończenia 2008
Komisarz pawilonu polskiego: Agnieszka Morawińska
Asystent komisarza: Zofia Machnicka
Kuratorzy: Grzegorz Piątek i Jarosław Trybuś
Artyści: Nicolas Grospierre i Kobas Laksa
