W Polsce po dramaty Iwana Wyrypajewa sięgali m.in. Agnieszka Olsten, Małgorzata Bogajewska i Aleksandra Konieczna (Tlen), Łukasz Kos (Sny), Michał Zadara (Księga Rodzaju 2) czy Agnieszka Glińska (Iluzje). Najbardziej popularne są Walentynki, które doczekały się w Polsce już kilkunastu realizacji. Jego najnowsza realizacja sztuki Iluzje odbędzie się w Krakowie, a w rolę reżysera własnego dramatu wcielił się sam Wyrypajew.
Wspólnie z aktorami mamy przyjemność zaprosić Was na nasz – nie mogę powiedzieć: spektakl – gdyż będzie to raczej po prostu spotkanie. Mamy więc przyjemność serdecznie zaprosić na spotkanie, podczas którego opowiemy Państwu historie z życia dwóch par małżeńskich. W rzeczywistości pary te nigdy nie istniały, wymyśliłem je. Chcemy jednak, abyście Państwo wysłuchali tych opowieści, ponieważ są one bardzo piękne i wzruszające, a poza tym mamy przekonanie, że rozmawianie właśnie na takie tematy jest w dzisiejszych czasach niezwykle ważne. Mamy nadzieję, że zarówno dla Państwa jak i dla nas to spotkanie okaże się bardzo interesującym doświadczeniem.
Iwan Wyrypajew
Po pierwszej lekturze tekstu Iluzji pomyślałam, że to prawdziwe szczęście, że w naszych agresywnych, nerwowych czasach powstają takie sztuki, w których bez agresji i złości możemy mówić o najważniejszych w życiu sprawach, o sensie tego, co nam się przydarza. Podczas pracy nad naszym przestawieniem, nad przywołaniem nastrojów, nazywając ulotne znaczenia, sensy często przywołujemy kadry ze znanych filmów. Jednak mnie opowiadane przez nas historie nie kojarzą się z filmami, ale najczęściej przywołują zdarzenia z mojego własnego życia. (…) Borykamy z tym, aby trafić we właściwy ton. To zupełnie nowe podejście do teatru, ale uważam, że to jest jakiś krok dalej, jakby wyżej. To zupełnie coś innego niż wcielanie się w postać, przeżywanie jej emocji. Cieszę się, że w dzisiejszym teatrze można robić takie rzeczy.
Anna Dymna
Bardzo się cieszę, że spotkałam reżysera, z którym praca sprawia mi taką przyjemność. Podczas prób mamy możliwość rozmowy o bardzo ważnych sprawach, o pewnych ideach w sposób czysty, rzadko dzisiaj spotykany. Wchodzimy w sytuację intymnej rozmowy, podczas której poruszamy tematy, które są istotne i dla nas, i dla widza. To dla mnie bardzo osobiste doznanie. I niebywała radość obcowania z kimś, kto nie szuka teatralnych rozwiązań w brutalny, pokrętny sposób. Tutaj – takie odnoszę wrażenie – przekaz jest czysty i jasny. To bardzo odświeżające doznanie, dzięki pracy z Iwanem Wyrypajewem w jakimś sensie odzyskałam wiarę w piękno świata. Udało mu się zaszczepić we mnie przeświadczenie, że ludzie mogą czysto i jasno myśleć. To chyba najistotniejsze dla mnie doświadczenie na tym etapie prób, w jakim się obecnie znajdujemy.
Katarzyna Gniewkowska
U Wyrypajewa prowokacja polega na tym, że wychodzi czworo aktorów, którzy – znajdując się gdzieś na granicy prywatności i roli – podejmują dialog z widownią, czyli monologują. Nie utrzymują w ogóle kontaktu z partnerami na scenie, tylko starają się nawiązać kontakt z widzem. To dosyć zaskakujące zadanie aktorskie i bardzo trudne, bo nieustannie łapiemy się na tym, że byśmy chcieli jakiegoś kontaktu między sobą, coś byśmy chcieli zagrać, a tego nam nie wolno, bo chodzi przede wszystkim o kontakt wzrokowy z widzem.
Juliusz Chrząstowski
Myślę, że to, co proponuje w swym teatrze Iwan Wyrypajew, jest związane z bardzo długą tradycją teatralną, przychodzi na myśl Brecht i jego efekt obcości. Jak wiadomo, pojawia się on wtedy, gdy aktor jak gdyby relacjonuje to, co się zdarzyło. Najprościej objaśnia to przekład podany przez samego Brechta – gdy byliśmy świadkami jakiegoś wypadku i opowiadamy, co się zdarzyło, cytując jednocześnie w pierwszej osobie wypowiedzi jego uczestników. Równocześnie gram tego człowieka i zachowuję dystans.
(…) Efekt, który chcemy uzyskać, można porównać do najwyższej klasy kabaretu, w którym aktorzy odgrywają postaci, widz się od tego dystansuje, śmieje się, bo wie, że to nie dotyczy tych ludzi na scenie, a jednocześnie rodzi się w nim refleksja, bo to, o czym oni opowiadają, jest tragiczne. Taki rodzaj smutnego kabaretu to kierunek, w którym zmierzamy. Bo tragiczny nie znaczy nieśmieszny.Krzysztof Globisz
Iwan Wyrypajew – dramaturg, reżyser i scenarzysta. Urodził się w 1974 roku w Irkucku. Ukończył wydział aktorstwa Akademii Teatralnej w Irkucku, studiował też reżyserię w Wyższej Szkole Teatralnej im. Szczukina w Moskwie. Jest twórcą studyjnego teatru Przestrzeń Gry w Irkucku. W 2001 roku rozpoczął współpracę z nowo powstałym w Moskwie Teatrem.doc. Jest także współzałożycielem Teatru Praktika, gdzie wyreżyserował swoją ostatnią sztukę Iluzje. Najwięcej nagród do tej pory zebrał wyreżyserowany przez autora dramat Tlen – m.in. Grand Prix festiwalu Kontakt w Toruniu, Złotą Maskę w Moskwie oraz nagrodę rosyjskiego festiwalu Nowy Dramat. Ten ostatni festiwal wyróżnił także jego inscenizacje sztuk Księga Rodzaju nr 2 i Lipiec.
W Polsce do tej pory wyreżyserował swoje dwie sztuki: Lipiec z Karoliną Gruszką oraz Taniec Delhi. Po jego dramaty w naszym kraju sięgali m.in. Agnieszka Olsten, Małgorzata Bogajewska i Aleksandra Konieczna, Łukasz Kos, Michał Zadara, Agnieszka Glińska. Najbardziej popularne są Walentynki, które doczekały się w Polsce już kilkunastu realizacji. Dramaty Iwana Wyrypajewa grane są często za granicą; poza wymienionymi ma jeszcze w swoim dorobku sztuki Miasto, gdzie ja, Komedia oraz Dream Works. W 2005 roku ukazała się jego książka 13 tekstów napisanych jesienią.
Anna Met – scenografka, autorka kostiumów. Ukończyła wydział scenografii Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Współpracuje z Natalią Korczakowską – ich wspólne projekty to m.in.: Pensjonat Madryt (Centrum Artystyczne M25 w Warszawie), Verklärte Nacht (Teatr Narodowy), Smycz (Teatr Polski we Wrocławiu), Strefa działań wojennych i Solaris. Raport na podstawie Solaris Stanisława Lema (Teatr Rozmaitości), Śmierć człowieka-wiewiórki i Elektra (Teatr im. Norwida w Jeleniej Górze), Nelly na podstawie Skrzywdzonych i poniżonych Fiodora Dostojewskiego i Dynastia. Sclerosis multiplex (Teatr Dramatyczny w Wałbrzychu) oraz Pasażerka Zofii Posmysz (Teatr Współczesny we Wrocławiu).
Katarzyna Lewińska – projektantka kostiumów. Absolwentka Wydziału Filmowo-Teatralnego Clark Atlanta University i Wydziału Projektowania Scenicznego Northwestern University. Studiowała także na Wydziale Animacji w Pradze. Debiutowała jako autorka kostiumów do sztuki King Stag realizowanej w ramach Williamstown Theatre Festiwal w USA, pracowała jako asystentka jednego z czołowych amerykańskich scenografów Santo Loquasto. Obecnie współpracuje ze scenami warszawskimi, m.in. Teatrem Polonia, Teatrem Na Woli oraz Teatrem im. Jana Kochanowskiego w Opolu.
Jest autorką kostiumów do produkcji telewizyjnych oraz licznych filmów fabularnych, m.in.: Boisko bezdomnych Katarzyny Adamik, 33 sceny z życia Małgorzaty Szumowskiej, Dom zły Wojciecha Smarzowskiego, Wichry Kołymy Marleen Gorris, W ciemności Agnieszki Holland, Sponsoring Małgorzaty Szumowskiej, Big Love Barbary Białowąs. Obecnie pracuje z Wojciechem Smarzowskim jako autorka kostiumów do filmu Siedem dni (tytuł roboczy, premiera 2013).
Cazimir Liske – aktor, muzyk. Urodził się w 1982 roku w Denver, Colorado. W latach 2001–2004 studiował muzykę elektro-akustyczną u Jona Appletona w Dartmouth College w Stanach Zjednoczonych. Jednocześnie był dyrektorem artystycznym odnoszącej sukcesy grupy wokalnej The Aires. W 2009 roku jako pierwszy amerykański absolwent ukończył Szkołę Studio MChAT-u w Moskwie (uczeń Konstantina Rajkina). Obecnie prowadzi kursy aktorstwa i muzyki w tej samej uczelni.
Obecnie pracuje jako aktor w Wielkiej Brytanii (m.in. Royal Court, Traverse Theatre) i w Moskwie (Teatr Praktika, MChAT). Ostatnio zagrał w prapremierze Iluzji Iwana Wyrypajewa, wyreżyserowanej przez autora w moskiewskim Teatrze Praktika. Liske jest również autorem muzyki do wielu produkcji realizowanych w różnych krajach świata .
Przekład: Karolina Gruszka, Agnieszka Lubomira Piotrowska
Reżyseria: Iwan Wyrypajew
Scenografia: Anna Met
Kostiumy: Katarzyna Lewińska
Muzyka: Cazimir Liske
Asystent reżysera: Damian Dąbek (WRD PWST)
Występują:
Anna Dymna – Pierwsza Kobieta
Katarzyna Gniewkowska – Druga Kobieta
Juliusz Chrząstowski – Pierwszy Mężczyzna
Krzysztof Globisz – Drugi Mężczyzna
Marta Mazurek (PWST) – Dyrygent
27, 28 i 29 kwietnia, godz. 19.15
16, 17, 18 i 19 maja, godz. 19.15
Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej
ul. Jagiellońska 5
Kraków
