W 2012 roku przypada 120 rocznica urodzin i 70 rocznica śmierci jednego z najwybitniejszych europejskich prozaików Brunona Schulza. Festiwal literacki pod jego patronatem jest formą uczczenia pamięci pisarza i przypomnieniem jego dzieła oraz wielkim świętem literatury. Festiwal ma charakter międzynarodowy i oprócz spotkań i dyskusji poświęconych Schulzowi stanie się także okazją do rozmów o stosunkach polsko-żydowsko-ukraińsko-niemieckich oraz o wizerunku tych relacji w literaturze i sztuce. Idealnym miejscem na obchody rocznicy Schulzowskiej jest właśnie Wrocław, kulturalne miasto pogranicza.
Działając na zlecenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Pana Bogdana Zdrojewskiego oraz Prezydenta Wrocławia, Pana Rafała Dutkiewicza, Wydawnictwo EMG organizuje we Wrocławiu, w dniach od 14 do 18 listopada 2012, Festiwal im. Brunona Schulza. Dyrektorem programowym przedsięwzięcia jest Marcin Baran.
Integralną częścią Festiwalu będą działania plastyczne, teatralne i filmowe – wraz z flashmobem na Rynku we Wrocławiu oraz inscenizacją śmierci Brunona Schulza w Przejściu Świdnickim, 19 listopada 2012, dokładnie w 70 rocznicę śmierci. W czasie Festiwalu odbędzie się około 30 wydarzeń. Będą to spotkania autorskie, panele dyskusyjne, wykłady, lekcje dla licealistów, koncerty, spektakle, wystawy i kiermasze.
Festiwalowi towarzyszy międzynarodowa sesja naukowa pt. Bruno od Księgi Blasku. Będzie to konferencja naukowa współorganizowana przez Instytut Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Katedrę Literatury Współczesnej i Krytyki Literackiej Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie. Badacze zajmą się tym aspektem twórczości Brunona Schulza, który sytuuje się na przecięciu obszarów wyznaczanych przez oddziaływanie motywów księgi i światła. Leżą one w centrum imaginarium Schulza i wolno w nich widzieć dominanty całego dzieła artysty z Drohobycza – pisarza i rysownika. Tytuł konferencji – odwołujący się do tytułów książek Władysława Panasa – przypomina o jednej z możliwych ścieżek lektury dzieła Schulza. W jej ramach brane są na warsztat te regiony artystycznej działalności autora Nocy wielkiego sezonu, w których do głosu dochodzi hermetyczny komponent wyobraźni pisarza – komponent, który Panas opisywał odwołując się do tradycji kabalistycznej i do figur wyobraźni mesjańskiej.
Spotkania będą odbywać się w najpiękniejszych przestrzeniach Wrocławia: w Ossolineum i w synagodze Pod Białym Bocianem.
Wśród gości Festiwalu są przewidziani m.in: Jurij Andruchowycz, Władysław Bartoszewski, Doreen Daume, Jakub Ekier, prof. Michał Głowiński, Jan Gondowicz, Jan Tomasz Gross, Dawid Grossman, Rafał Grupiński, Henryk Grynberg, Józef Hen, Paweł Huelle, Lesław i Wacław Janiccy, prof. Jerzy Jarzębski, Hanna Krall, Ryszard Krynicki, prof. Jacek Kurczewski, Madeline Levine, Wei-Yun Lin, Mirosław Maciorowski, Adam Michnik, Grzegorz Motyka, Jan Nowicki, Uri Orlev, Amos Oz, Piotr Paziński, Wojciech Plewiński, prof. Paweł Próchniak, Stephen i Timothy Quay, prof. Andrzej Romanowski, Tomasz Różycki, Petro Rychło, Erwin Schenkelbach, Alfred Schreyer, Dariusz Tomasz Sikorski, Piotr Sommer, prof. Piotr Śliwiński, prof. Paweł Śpiewak, The Bester Quartet i John Zorn, Krzysztof Varga.
Jednym z wydarzeń wieńczących Festiwal im. Brunona Schulza będzie gra miejska Mesjasz w walizce, która odbędzie się 18 listopada w godzinach od 11.30 do 14.30 na wrocławskim rynku. W grze mogą wziąć udział drużyny od 2 do 4 osób. Przez parę godzin uczestnicy wkroczą na ulice magicznego Drohobycza. Tam na odkrycie czeka niejedna tajemnica.
Tajemnicza walizka nieprzypadkowo trafiła w Twoje ręce. Czy to jakieś dziwne przeczucie, czy może pieczątka na jej boku sprowadziła cię tu, do Drohobycza? To miasto, deszczowe, mgliste i pachnące cynamonem nieufnie podchodzi do obcych. W walizce znajdowało się jedno słowo – Mesjasz i wskazówka. Teraz już wiesz, że chodzi o rękopis mistrza słowa. W nim znajduje się odpowiedź na Twoje najważniejsze pytanie. Musisz go znaleźć zanim przepadnie na zawsze i poznać prawdę. Co stało się z pisarzem? Dlaczego ukryto rękopis? I kto oprócz Ciebie go szuka?
Program Festiwalu:
14 listopada
- 10.00–14.30 Sesja naukowa Bruno od Księgi Blasku-Schulz ezoteryczny, kabalistyczny, mesjański.
Jerzy Jarzębski Światło i ruch. O Schulzowskich obrazach, Paweł Mackiewicz Między Tadeuszem Makowskim a Brunonem Schulzem. Kazimierza Wyki czytanie malarzy, Shalom Lindenbaum Obecność tożsamości żydowskiej Brunona Schulza i elementów judaistycznych w jego twórczości literackiej, Andrzej Tyszczyk O sposobach czytania Schulza przez Władysława Panasa, Brian R. Banks Bruno Schulz in the 21st Century: Portrait, Image or Reflection?, Anna Czabanowska-Wróbel W poszukiwaniu Autentyku: Księga Alfikcji, Piotr Śliwiński Cień, cienie.
Uniwersytet Wrocławski, Instytut Filologii Polskiej, pl. Biskupa Nankiera 15, sala im. Władysława Nehringa
- 13.00–15.00 Lekcje dla licealistów.
Mirosław Maciorowski Polacy i Ukraińcy po II wojnie światowej, Uri Orlev Pisarz nowego, bardzo starego języka.
Kino Nowe Horyzonty, ul. Kazimierza Wielkiego 19A/21
(impreza zamknięta)
- 16.00–17.00 Historia Festiwalu Brunona Schulza w Drohobyczu.
Spotkanie z Wierą Meniok (dyrektor Festiwalu Brunona Schulza w Drohobyczu)
Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kamienica pod Złotym Słońcem, Rynek 6
- 17.30–19.00 Panel Życie literackie Żydów. Warszawa–Czerniowce.
Jan Gondowicz (eseista), Joanna Lisek (Uniwersytet Wrocławski), Petro Rychło (Czerniowiecki Uniwersytet Narodowy), Dariusz Konrad Sikorski (Akademia Pomorska Słupsk), prowadzenie: Piotr Paziński.
Mediateka, pl. Teatralny 5
- 19.30–20.15 Wernisaż wystawy Fotosy Wojciecha Plewińskiego z filmu Sanatorium pod klepsydrą Wojciecha Jerzego Hasa.
Wojciech Plewiński oraz odtwórca roli Józefa Jan Nowicki, prowadzenie: Marcin Baran.
Dolnośląska Biblioteka Publiczna, Rynek 58
- 20.45–22.15 Panel Tłumacząc Schulza.
Jurij Andruchowycz (Ukraina), Doreen Daume (Niemcy), Madeline G. Levine (USA), Wei-Yun Lin-Górecka (Tajwan), Uri Orlev (Izrael), prowadzenie: Adam Lipszyc.
Synagoga pod Białym Bocianem, ul. Włodkowica 7
- 22.15–23.30 Koncert Cynamon.
Jurij Andruchowycz i Karbido z udziałem VJ group CUBE.
Synagoga pod Białym Bocianem, ul. Włodkowica 7
15 listopada
- 10.00–14.30 Sesja naukowa Bruno od Księgi Blasku-Schulz ezoteryczny, kabalistyczny, mesjański.
Marcin Cieński Księga Schulza i czytelność świata (według Hansa Blumenberga), Piotr Paziński Księga materii żywej. Schulza koncepcja stwarzania i formowania, Katarzyna Kuczyńska-Koschan Die Blendung – ciemne epifanie w prozie Schulza, Dariusz Czaja Zmierzch wiosenny. Mitopoezy Schulza, Paweł Próchniak Ptaki nocy, Adam Lipszyc Czerwona Księga Słów Pańskich – Schulza Frankiem, Franka Schulzem, Agata Bielik-Robson Księga Imion. Bruno Schulz a kabała chasydzka.
Uniwersytet Wrocławski, Instytut Filologii Polskiej, pl. Biskupa Nankiera 15, sala im. Władysława Nehringa
- 13.00–15.00 Lekcje dla licealistów.
Piotr Sommer Zdanie u Schulza, Konstanty Gebert Tożsamość żydowska – odkrywana, odzyskiwana, kultywowana.
Kino Nowe Horyzonty, ul. Kazimierza Wielkiego 19A/21
(impreza zamknięta)
- 16.00–17.00 Otwarcie wystawy Bruno Schulz i Drohobycz w zbiorach.
Zakładu Narodowego im. Ossolińskich
oraz panel Schulz i poeci.
Ryszard Krynicki, Wojciech Bonowicz, Tomasz Różycki, prowadzenie: Marcin Baran.
Zakład Narodowy im. Ossolińskich, ul. Szewska 37 (wejście od Zaułka Ossolińskich), Refektarz
- 17.30–19.00 Panel W poszukiwaniu tożsamości.
Konstanty Gebert (publicysta Gazety Wyborczej), Zbigniew Mikołejko (Instytut Filozofii i Socjologii PAN), Piotr Wojciechowski (pisarz i rysownik), prowadzenie: Agata Bielik-Robson.
Zakład Narodowy im. Ossolińskich, ul. Szewska 37 (wejście od Zaułka Ossolińskich), Refektarz
- 20.00–21.30 Panel Drohobyczanie.
Alfred Schreyer (uczeń Brunona Schulza i klezmer), Romuald Kołudzki-Stobbe (prezes ZG Stowarzyszenia Przyjaciół Ziemi Drohobyckiej), prowadzenie: Agata Tuszyńska.
Mleczarnia, ul. Włodkowica 5
- 22.00–23.30 Koncert Alfreda Schreyera z zespołem.
Mleczarnia, ul. Włodkowica 5
(impreza zamknięta)
