Zamek kafkowski stoi w pobliżu zagubionej na peryferiach imperium, odizolowanej od świata wsi. Zamek współczesny znajduje się w samym centrum wielkiego miasta. Dążenie do zamku jest znakiem współczesności: koniecznością, wyzwaniem albo wyborem – może być też przekleństwem. Miasto, jako synonim napierającej rzeczywistości, niejako wymusza na człowieku to dążenie i kusi zarazem obietnicą spełnienia. Kusi perspektywą sukcesu, samorealizacji, wolności. Dziś w powieści istotny wydaje się nie tyle opis biurokratycznej machiny władzy ale jej wymiar egzystencjalny, dotkliwe świadectwo ludzkiego dążenia.
O bohaterze wiemy niewiele, ale nie: nic. Uciekł od swego dawnego życia, zostawił żonę, dzieci i przybył do obcego miejsca, w którym na nowo próbuje układać sobie życie. Szuka pracy, kochanki, domu, przyjaciół; buduje na nowo swoją pozycję. W rodzinnym mieście nie był już bardzo dawno. Ciągle wędruje. Jest wędrowcem poszukującym dla siebie miejsca. Albo raczej: poszukującym miejsca dla swej wolności. Wszak K. wywalczył sobie wolność, której nikt inny zdobyć by nie potrafił. Jest wręcz archetypem wszystkich XX-wiecznych indywidualistów pragnących znaleźć dla siebie miejsce na ziemi – na własnych warunkach.
K. dąży do wolności bo, jak sam mówi: lubi być niezależny. Jednak nie robi tego wcale tak konsekwentnie i bezkompromisowo jakby się wydawało. Wychodzi z oberży z mocnym postanowieniem dotarcia do zamku i zawraca z byle powodu. Walczy z zamkiem ale wie, że na drogę konfrontacji popchnął go jeden przypadkowy telefon, wykonany przez podrzędnego sekretarza. Więcej w nim dryfującego ku wolności samotnika niż ideowego buntownika.
K. dąży do zamku by załatwić sobie posadę geometry i równocześnie od zamku ucieka, nie chce poddać się zasadom obowiązującym innych członków społeczności. Chce być wolny a zarazem pragnie zostać członkiem wiejskiej wspólnoty, żyć w gromadzie. Szczyci się swoim stanem posiadania: dom, praca, narzeczona – wylicza skrupulatnie swoje osiągnięcia. Miłość do Friedy ma potwierdzić jego przynależność do wspólnoty, ma zbudować miejsce, w którym będzie mógł bezpiecznie żyć. Ale związek z drugim człowiekiem wymaga dobrowolnego zrzeczenia się jakiejś części swojej wolności a to przychodzi mu ciężko. K. próbuje godzić to, co wydaje się być nie do pogodzenia.
Lawirując pomiędzy dążeniem do zamku a związkiem z drugim człowiekiem, ostatecznie wybiera wolność, która bez uczestnictwa w zbiorowości okazuje się pusta i zupełnie niepotrzebna. Albo człowiek poddaje się zbiorowości ale za cenę wolności albo odrzuca zasady zbiorowości i zyskuje wolność ale jest ona nieodłączna z samotnością.
Realizatorzy spektaklu:
Marek Fiedor – reżyser teatralny, absolwent teatrologii Uniwersytetu Jagiellońskiego (1986) i reżyserii w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Krakowie (1992). Od 2010 wykładowca na Wydziale Aktorskim w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. Od sezonu 2012/2013 dyrektor naczelny i artystyczny Wrocławskiego Teatru Współczesnego. Zadebiutował w 1990, zrealizował ponad trzydzieści przedstawień na scenach w: Krakowie, Toruniu, Poznaniu, Wrocławiu, Warszawie i Łodzi. Przez kilka lat pracował w Teatrze im. Kochanowskiego w Opolu, gdzie zrealizował m.in. uhonorowane nagrodami spektakle Matka Joanna od Aniołów wg Iwaszkiewicza oraz Baal Brechta. Za pierwszy otrzymał m.in.: Grand Prix za adaptację i inscenizację na Festiwalu Prapremier w Bydgoszczy (2002); Nagrodę im. Konrada Swinarskiego za reżyserię (2002); nagrodę za reżyserię, nagrodę dziennikarzy i Grand Prix Opolskich Konfrontacji Teatralnych (2002); nagrodę dla najlepszego reżysera na Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym Kontakt w Toruniu (2003); nagrodę za najlepsze przedstawienie i za reżyserię na Ogólnopolskim Konkursie na Teatralną Inscenizację Dawnych Dzieł Literatury Europejskiej (2006). Baala wyróżniono w 2007 nagrodą Kanału TVP Kultura w kategorii teatr za reżyserię oraz nagrodą za najlepsze przedstawienie i za reżyserię w Ogólnopolskim Konkursie na Teatralną Inscenizację Dawnych Dzieł Literatury Europejskiej. Paternoster Kajzara przyniósł Markowi Fiedorowi wyróżnienie w Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej (1999), a tryptyk wyspiański wyróżnienie za scenariusz i reżyserię na Opolskich Konfrontacjach Teatralnych (2001). Za Wyszedł z domu Różewicza otrzymał nagrodę dla spektaklu i wyróżnienie za reżyserię w Konkursie na Inscenizację Dawnych Dzieł Literatury Europejskiej (2008). Laureat nagrody im. Bogdana Korzeniewskiego (1997), dwukrotnie nominowany do Paszportu Polityki (2006, 2007). We Wrocławiu, w Teatrze Polskim, wyreżyserował Mewę Czechowa (1995) i Wszystkim Zygmuntom między oczy wg Sieniewicza (2006).
Tomasz Hynek – reżyser teatralny, kompozytor, dyrygent, absolwent Akademii Muzycznej oraz reżyserii w Akademii Teatralnej w Warszawie. Twórca muzyki do blisko trzydziestu spektakli zrealizowanych m.in. przez Macieja Wojtyszkę, Zbigniewa Zapasiewicza. Od 2000 współpracuje jako kompozytor z Markiem Fiedorem. Jako reżyser zadebiutował w 1999 w Teatrze im. Węgierki w Białymstoku inscenizacją Małego księcia de Saint-Exupéry. Skomponował także muzykę do tego spektaklu. Zrealizował kilkanaście przedstawień, wśród nich Nienasycenie Witkacego (2009), God.com na podstawie Czekając na Godota Becketta (2006), Piaskownica Walczaka (2005), Czarujący korowód Schwaba (2002), Spokój w głowie wg Feusette’a (2002), Suburbia Bogosiana (2001). Pracował w teatrach Studio i Współczesnym w Warszawie, im. Kochanowskiego w Opolu, im. Horzycy w Toruniu, Polskim w Poznaniu. Spektakl A ja, Hanna wg Trenów Kochanowskiego opatrzonych muzyką rockową przyniósł mu w 2011 Grand Prix za reżyserię na Opolskich Konfrontacjach Teatralnych, I nagrodę na Wałbrzyskich Fanaberiach Teatralnych, Złotą Maski za najlepsze widowisko roku, a w 2012 Złotą Maskę za muzykę. Z Wrocławskim Teatrem Współczesnym współpracuje po raz drugi, 17 maja 2013 miała miejsce prapremiera dramatu Marka Kocota Pomarańczyk, który wyreżyserował i opatrzył muzyką.
Justyna Łagowska – scenografka, absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie; dyplom w 1998 w katedrze scenografii u prof. Andrzeja Sadowskiego. Stworzyła około trzydziestu scenografii. Współpracowała z następującymi reżyserami: Małgorzatą Bogajewską, Remigiuszem Brzykiem, Markiem Fiedorem, Janem Klatą, Nikołajem Koladą. Jej scenografie zdobywały nagrody na festiwalach w Opolu, Rzeszowie, Zabrzu, Szczecinie, Otrzymała wyróżnienie w Ogólnopolskim Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej za koncepcję wizualną Utwór o Matce i Ojczyźnie Keff w Teatrze Polskim we Wrocławiu.
Franz Kafka Zamek, reż. Marek Fiedor
- tłumaczenie: Krzysztof Radziwiłł, Kazimierz Truchanowski
- scenariusz i reżyseria: Marek Fiedor
- scenografia i reżyseria świateł: Justyna Łagowska
- muzyka: Tomasz Hynek
- asystent reżysera i inspicjent: Marta Giergielewicz
- w nagraniu muzyki wziął udział Krzysztof Szymański [gitara]
- projekt plakatu: Mirek Kaczmarek
Obsada:
- K., geometra – Przemysław Bluszcz [gościnnie]
- Gardena, oberżystka – Elżbieta Golińska
- Frieda, bufetowa – Marta Malikowska
- Olga, klezmerka – Zina Kerste
- Pepi, pokojówka – Anna Błaut
- Giza, urzędniczka – Beata Rakowska
Premiera: 22 czerwca 2013 roku, Scena na Strychu
Kolejne spektakle: 23 czerwca (po tym spektaklu – który rozpocznie się o 18.00 odbędzie się spotkanie z zespołem), 25, 26 i 27 oraz 29 czerwca o godz. 19.00; 30 czerwca o godz. 18.00
Wrocławski Teatr Współczesny
