Rzut beretem – popeerelowskie wsie w fotografii Tomasza Tomaszewskiego

Czy można powiedzieć o polskiej wsi coś ponad to, co dotychczas już opowiedziano? Reportaż Tomasza Tomaszewskiego Rzut beretem pokazuje, że tak. Na swych fotografiach uwiecznił popeerelowskie wsie i miasteczka, które funkcjonują na peryferiach naszej pamięci. Ten wyjątkowy zbiór obrazów został doceniony przez centralę National Geographic w Waszyngtonie, która przyznała polskiej redakcji nagrodę Best edit za ten reportaż, opublikowany właśnie na łamach październikowego wydania. W uzasadnieniu napisano: to jeden z najlepszych materiałów, jakie przyszło nam oceniać.

Wystawa zdjęć Tomasza Tomaszewskiego jest wynikiem kilkudziesięciu podróży fotografa po Polsce w latach 2007 – 2008. Zestaw 60 unikalnych fotografii, które autor wybrał spośród wielu tysięcy to swoisty, pulsujący emocjami portret miejsc zapomnianych, to także mądry i czuły zapis rzeczywistości rodzimej wsi, która znajduje się o przysłowiowy rzut beretem od naszego, miejskiego życia. Fotograf przedstawia istotny fragment najnowszej historii Polski w całej jego złożoności, w sposób całkowicie obiektywny i głęboko humanistyczny, zgodnie z intencją, jaka przyświecała jego pracy – uhonorowania ludzi polskiej wsi, których, wbrew oficjalnym deklaracjom, zepchnięto na margines.

Oglądanie zdjęć Tomaszewskiego to przygoda intelektualna i uczta wizualna. To socjologiczny dokument dotyczący przemian na wsi i mocny, poruszający obraz świata, który pozostaje nieznany i wyparty ze zbiorowej świadomości – pisze Beata Łyżwa na popularnym blogu Ćwiczenia z patrzenia – Ten zbiór znakomitych fotografii to także materiał o znacznej wartości socjologicznej i edukacyjnej.

Wystawa była już prezentowana w Warszawie (październik 2008) i Krakowie (grudzień 2008). Kolejne zaplanowane są w Poznaniu (luty 2009) oraz Gdańsku (marzec 2009). Obecnie fotografie można oglądać w Muzeum Miejskim we Wrocławiu. Ponadto na rynku wydawniczym ukazał się wyjątkowy album Rzut beretem w podwójnej, polsko – angielskiej wersji językowej, wydany przez Wydawnictwo G+J RBA (National Geographic Polska). Zaprezentowano w nim 93 czarno-białe fotografie, wydrukowane specjalną techniką duo-ton. W wydaniu znajdzie się również tekst Małgorzaty Niezabitowskiej – specjalnie dedykowany fotograficznemu projektowi oraz obszerne podpisy zdjęć przygotowane przez Roberta Zydla.

Dlaczego prezentowane fotografie są czarno-białe? Właśnie tak widzi Tomaszewski te miejsca: Wieś ma w sobie ogromny poziom dramatu. Poza tym chciałem się skoncentrować raczej na momentach, być mniej wrażliwym na atrakcyjny i elegancki kolor. Zależało mi, by skupić się na treści, na pewnych unikalnych chwilach i sytuacjach, które występują niezależnie od światła. Nie chciałem się ograniczać do miejsc, które dobrze wyglądają tylko w pewnych warunkach.

Tomasz Tomaszewski – Członek Związku Polskich Artystów Fotografików, agencji Visum Archiv w Hamburgu, agencji Image Collection w Waszyngtonie oraz American Society of Magazine Photographers. Zajmuje się fotografią prasową, publikował swoje zdjęcia zarówno w najważniejszych pismach polskich jak i w największych magazynach zagranicznych, między innymi: Stern, Paris Match, GEO, New York Times, Time, Fortune, Vogue, Die Zeit, Elle.

Wydał kilka książek autorskich: Ostatni – Współcześni Żydzi Polscy(tekst Małgorzata Niezabitowska), W poszukiwaniu Ameryki (tekst Małgorzata Niezabitowska), Cyganie Polscy (tekst Jerzy Ficowski), W Centrum, Niezwykła Hiszpania oraz ilustrował swoimi pracami kilkanaście prac zbiorowych.

Autor wielu wystaw indywidualnych w USA, Kanadzie, Wielkiej Brytanii, Izraelu, Japonii, Holandii, Włoszech, Irlandii, Niemczech, Polsce i na Madagaskarze. Laureat polskich oraz międzynarodowych nagród fotograficznych. Od dwudziestu lat współpracuje z magazynem National Geographic, w którym opublikował 18 esejów fotograficznych, a od roku 1999 jest głównym konsultantem jego polskiej edycji. Uczy fotografii w Polsce, USA, Niemczech i we Włoszech.