Liudas Parulskis przyswaja miasto, skupia się na rodzinnym Wilnie, będącym skrzyżowaniem różnych kultur i religii. Wilno – kolebka wierszy Adama Mickiewicza, miejsce dawnego getta, swoista Jerozolimy Litwy – nadal mówi wieloma językami i skrywa historie wpisane w jego architektoniczny pejzaż.
Od dawna miasto jest źródłem inspiracji i przedmiotem prac wielu malarzy i fotografów. Na jego obecny wygląd składają się dziesiątki warstw kulturowych, a także subiektywnych wizji, pozostających w sferze pamięci. Wilno Jana Bułhaka – przeszyte barokowym światłem; Wilno Sofiji Urbanaviciute-Subaciuviene – zrujnowane w czasie wojny; Wilno Algimantasa Kunciusa – statyczne, wyjałowione niedostatkiem czasów sowieckich; Wilno archiwalne Antanasa Sutkusa; Wilno Gintautasa Trimakasa – fotografowane z perspektywy rowerzysty.
Fotograficzny projekt Liudasa Parulskisa zaprasza do spojrzenia na wileńskie widoki poprzez pryzmat stworzonej osobistej mapy percepcji. Zdjęcia stanowią kronikę fizycznych i wirtualnych zmian w mieście, artysta podsumowuje historie czasami usuwając części przeszłości, a czasami projektując utopijną przyszłość w realistyczny sposób. Projekt Parulskisa można by określić jako wizualne metabadanie miasta. Nie bazuje ono jednak na skupieniu i analizie; to (de)konstrukcja własnego postrzegania Wilna, które istnieje nie tylko w konkretnym czasie i przestrzeni, ale także w polu semantycznym dzieł sztuki. Podobnie jak w snach i wizjach – należy mieć na uwadze, że Wilno narodziło się w śnie Giedymina, wielkiego księcia litewskiego, transformacje i metafory są głęboko zakorzenione w jego kodzie genetycznym.
Paradoksalny związek między architekturą a fotografią w pracach Liudasa Parulskisa, urzeczywistnia znaczenie twórczej wyobraźni. Jako absolwent Wydziału Architektury, artysta tworzy budynki-centaury, „edytując” barokową architekturę fragmentami betonowych bloków z wielkiej płyty lub dekorując standardową betonową architekturę barokowymi elementami. Te konceptualne puzzle odzwierciedlają wielogłosowość czasu, oddziaływanie architektury i ideologii. Te transformacje fizycznego i wirtualnego krajobrazu miejskiego aktywują proces patrzenia i myślenia.
„Wilno Nieskończone” – tak autor nazywa swoje prace. Nieskończone – bo nie możliwym jest dokończenie tworzenia miasta. Dopóki jest żywe, zachodzą w nim ciągłe zmiany: jego futurystyczne wizje nie koniecznie muszą zostać zrealizowane, a teraźniejszość może zawsze zafałszować przeszłość. Projekt artysty analizuje zatem nie tylko samo miasto, ale także jego obraz (tworzenie i niszczenie) oraz zmiany mentalności. Jakie znaczenia nadajemy ważnym budynkom; co dzieje się gdy znikają lub inne obiekty zostają umieszczane w ich miejscu? Fotomontaże (oraz ich negatywy – kiedy budynki są usuwane, a nie dodawane) Liudasa Parulskisa stanowią wizualizację architektonicznych przekształceń Wilna a także naszych lęków, obaw i oczekiwań, które mamy wobec otaczającej nas przestrzeni.
Architektura, atmosfera miejsca, wyobraźnia i rzeczywistość rozbrzmiewają szczególnie mocno, kiedy najbardziej symboliczne zabytki zostają, np.: Plac Katedralny, Ostra Brama, dzwonnica Kościoła Św. Jana. Dwóch graczy – autor i czas – spotyka się w jednym obrazie, przekształcając rzeczywistość na swój własny sposób. Plac Katedralny w montażu Parulskisa wygląda obco nie tylko dlatego, że brakuje tam dzwonnicy. Wygląda obco, ponieważ bezlitosny czas wymazał stare płytki, betonowe kwietniki, wygląda, jakby wichura powyrywała drzewa z korzeniami na wzgórzu zamkowym Giedymina. Nie ma jeszcze śladu Pałacu Wielkich Książąt Litewskich. Poprzez dodawanie i usuwanie obiektów artysta dokonuje przeskoków w czasie – do przodu i do tyłu. Widzowie nigdy nie mogą być pewni czy obserwują miasto z przeszłości, teraźniejszości czy przyszłości.
Miejskie foto-transformacje Liudasa Parulskisa zachęcają do innego spojrzenia na miasto i jego przyszłych scenariuszy – pożądanych i tych, których wolelibyśmy uniknąć. Prace artysty zapraszają do refleksji na temat historii Wilna, jego architektury, symboli sakralnych i przestrzeni życia codziennego. Prezentowana na wystawie seria obrazów 3D pobudza proces oglądania, wpływa na zanikanie granicy między rzeczywistością, a tym, co wirtualne. Wystawa Barok i Beton urzeczywistnia wymyślony, odtworzony w pamięci obraz Wilna; jest poszukiwaniem dialogu nie tylko z architekturą, ale również jej fotograficzną i artystyczną interpretacją.
Kuratorka Laima Kreivyte
Liudas Parulskis. Barok i Beton
Wystawa odbywa się w ramach Festiwalu Wilno w Gdańsku
Kuratorka: Laima Kreivyte
Od 2 września do 30 października 2016 roku
Wernisaż 2 września 2016 roku, godz. 18.00
CSW Łaźnia 2 w Gdańsku
