Drążenie miasta to cykliczne święto Rynku Podziemnego. Ideą tego wydarzenia jest pogłębianie wiedzy na temat wybranych zagadnień z życia średniowiecznego Krakowa. Każda edycja to inny temat przewodni. W tym roku jest nim SYMBOL. Ten pojemny termin przedstawiony zostanie z trzech perspektyw: heraldyki, historii sztuki oraz historii antropologicznej.
Program:
Na wszystkie wydarzenia w ramach Drążenia miasta. Święta Rynku Podziemnego wstęp jest bezpłatny. Obowiązuje rezerwacja miejsc w Centrum Obsługi Zwiedzających.
Emblemat:
- 9 stycznia, godz. 17.30 – Czytanie znaków – herb Krakowa, dr hab. Zenon Piech, prof. UJ – wykład
Żyjemy w świecie znaków, starych i nowych, przemawiają do nas, komunikują pewne treści. Czy potrafimy poprawnie je odczytać? Podczas wykładu zaproponujemy odczytanie treści najważniejszego krakowskiego znaku – herbu miasta. Przedstawione zostaną jego geneza, etapy rozwoju, treści i funkcje, a także to, jak mocno przez niemal siedem stuleci był związany z historią miasta i państwa.
- 13 stycznia, godz. 10.00 – W poszukiwaniu herbów i pieczęci z krakowskich Sukiennic, dr hab. Zenon Piech, prof. UJ – spacer (miejsce zbiórki: wieża Ratuszowa)
Krakowskie zabytki, nawet te znane, kryją tajemnie. W hali krakowskich Sukiennic znajduje się duży zespół herbów i pieczęci miejskich i cechowych. Liczy on ponad sto obiektów. Tysiące turystów i krakowian przechodzą codziennie przez Sukiennice, spoglądają na herby. Co wiedza na ich temat? Jest to jeden z największych w Polsce zespołów heraldycznosfragistycznych, wykonany w 1895 roku, dopełniający treści ideowych Sukiennic przebudowanych przez Tomasza Prylińskiego. To manifestacja stołeczności Krakowa zarówno staropolskiego, jak i galicyjskiego – „polskiego matecznika”. W czasie wycieczki będzie można poznać historię tego zespołu, jego pierwotne przesłanie ideowe i zmiany, jakim uległ po II wojnie światowej.
Gest:
- 16 stycznia, godz. 17.30 – Król w mieście. O symbolach monarszej obecności w przestrzeni Krakowa, dr hab. Marek Walczak (UJ) – wykład
Kraków jako królewskie miasto rezydencjonalne, a później stolica Królestwa Polskiego był główną siedzibą monarchów. Nawet pod ich nieobecność, w przestrzeni miejskiej można było napotkać widome znaki i symbole ich panowania. Poprzez wspaniałe fundacje artystyczne starano się podkreślać ciągłość dynastyczną, czemu służyły zarówno dostępne na co dzień dzieła, takie jak nagrobki w katedrze na Wawelu z wizerunkami dawno zmarłych monarchów, jak i dekoracje okolicznościowe przygotowywane z wielką starannością z okazji koronacji i królewskich pogrzebów. Zwierzchność króla nad Krakowem symbolizowały „miejsca władzy”, czyli budowle związane z władzą wkomponowane w przestrzeń miejską, jak domniemany pałac królewski przy Rynku Głównym 17 albo kaplica „królewska” po południowej stronie fasady kościoła Dominikanów. Zwierzchność ta była akcentowana nawet w ratuszu, gdzie w izbie pańskiej wymalowany był poczet władców Polski, i w kościele Mariackim, gdzie herby miasta znajdowały się niemal zawsze w towarzystwie Orła Białego.
- 20 stycznia, godz. 20.00 – W świecie symboli i gestów średniowiecznych tańców dworskich, Romana Agnel, Dyrektor Baletu Dworskiego Cracovia Danza – wykład połączony z warsztatami tanecznymi
Etykieta:
- 23 stycznia, godz. 17.30 – Czytanie średniowiecznego miasta: tożsamość i pamięć, prof. Halina Manikowska, dr Piotr Okniński (PAN) – wykład
W poświęconym ideologii miasta komunalnego wykładzie będziemy poznawać narzędzia, jakimi ono dysponowało, budując swoją tożsamość. Będziemy sięgać m.in. do wielkiej księgi przywilejów Krakowa – Kodeksu Behema, by zagłębić się w lekturze symbolicznej przestrzeni i topografii miejskiej i uchwycić fundamenty ładu ustrojowego i społecznego średniowiecznego miasta.
- 27 stycznia, godz. 10.00–19.00 – Drążenie miasta. Turniej szachowy z okazji święta Rynku Podziemnego organizowany we współpracy z Krakowskim Klubem Szachistów
W średniowieczu znano wiele zajęć towarzyskich, ale szachy stały się czymś znacznie ważniejszym, niż zwykła gra, jako że tworzyły swój własny świat. […] graczom, którzy zasiadali do gry, niejednokrotnie wydawało się, że na szachownicy sterują losami bitwy czy swego ludu, że są królami, którzy potrafią zapanować nad rzeczywistością – Robert Bubczyk, Szachy i Rycerze, o grach planszowych w angielskiej kulturze wyższej późnego średniowiecza
- 28 stycznia, godz. 10.30 – Blazonujemy, czyli poznajemy tajniki języka heraldyki! Katarzyna Winiarczyk, Justyna Kutrzeba (MHK) – projektowanie herbów, warsztaty dla rodzin
Wspólne projektowanie herbu to nie tylko dobra zabawa, ale także okazja do przekazania dzieciom informacji o historii rodziny, na przykład o tym, gdzie mieszkali, jakie zawody wykonywali nasi przodkowie lub jakimi cechami się wyróżniali.
Kuratorka wydarzenia: Katarzyna Winiarczyk
Drążenie miasta. Symbol. Święto Rynku Podziemnego
Od 9 do 28 stycznia 2018 roku
Podziemia Rynku, Rynek Główny 1
Muzeum Historyczne Miasta Krakowa
