Nakładem wydawnictwa Czarne ukazała się książka Karla-Markusa Gaußa zatytułowana W gąszczu metropolii.
Karl-Markus Gauß w każdym zakątku świata znajduje outsiderów, których fascynujące losy warto wyciągnąć z mroku minionych lat. W czasie i przestrzeni przemierza Europę wygnańców i uciekinierów, w zaułkach miast tropi ślady ich dawnych mieszkańców. W Bukareszcie odnajduje ducha damy rumuńskiej rewolucji, o której już nikt nie pamięta, że była Angielką, a na płótnie uwiecznił ją węgierski Żyd, podobnie jak ona marzący o jedności rumuńskiej ojczyzny. W Pradze wpada na trop Wenzela Aloisa Swobody – lingwistycznego geniusza posługującego się dwunastoma językami, który pragnął uszlachetnić moralnie całe społeczeństwo. W Brnie poznaje historię Františka Listopada, który opuścił ojczyznę, by przez czterdzieści lat uchodzić za rodowitego Portugalczyka. W Wiedniu – Angelo Solimana, afrykańskiego kamerdynera księcia Józefa I Wacława Liechtensteina, intelektualisty i doradcy, który został oddalony, kiedy ośmielił się poślubić wiedeńską mieszczkę.
Zanim powstała ta książka, Karl-Markus Gauß odbył wiele wyimaginowanych i rzeczywistych podróży – podróży po własnym pokoju i przez pół Europy, przez dzieła i krajobrazy. W gąszczu metropolii to fascynująca wyprawa, podszyta niesłabnącą ciekawością, ale i niepokojem o europejski sen.
Karl-Markus Gauß (ur. 1954) to pisarz, eseista, krytyk literacki, wydawca i redaktor naczelny wychodzącego w Salzburgu dwumiesięcznika Literatur und Kritik, współpracuje m.in. z pismami Die Presse, Der Standard i Die Zeit. Znawca środkowoeuropejskich mniejszości narodowych, a także (zapomnianej) literatury Europy Środkowej z czasów monarchii austro-węgierskiej. Autor wielu książek (w Polsce nakładem Wydawnictwa Czarne ukazały się: Psożercy ze Svini, Umierający Europejczycy, Europejski alfabet, Niemcy na peryferiach Europy oraz Mieszkańcy Roany odchodzą pogodnie) i laureat licznych nagród, m.in. Austriackiej Nagrody Państwowej w dziedzinie publicystyki kulturalnej (1994), Europejskiej Nagrody im. Charles’a Veillona w dziedzinie eseistyki (1997), Nagrody im. Brunona Kreisky’ego (1998), Międzynarodowej Nagrody Literackiej Vilenica (2005), Nagrody im. Manèsa Sperbera (2005) oraz Mitteleuropa-Preis (2007). Mieszka i pracuje w Salzburgu.
Na pozór są to zapiski z podróży do względnie cywilizowanych miejsc, gdzie narratorowi nie może przydarzyć się nic z wyjątkiem niestrawności i literackich koincydencji, będących okazją do tysięcznych dygresji. A jednak podczas tych wycieczek do Starej i Nowej Europy – w Brukseli i w Bukareszcie, w Wiedniu, Opolu i Belgradzie – wytrawny reporter i eseista odkrywa te same oznaki rozkładu. Jak na tym pchlim targu w Brukseli, niegdyś eleganckim, dziś zawalonym klamotami, które jeszcze niedawno piętrzyły się na targowisku w Odessie… Niepokojąca książka o końcu europejskiego marzenia.
Aleksander Kaczorowski
Karl-Markus Gauß W gąszczu metropolii
Przekład z języka niemieckiego Sława Lisiecka
Wydawnictwo Czarne