Nakładem Biura Literackiego ukazał się almanach Powrót Barbarzyńców i nie z piętnastoma komiksami do wierszy Marcina Barana, Miłosza Biedrzyckiego, Darka Foksa, Mariusza Grzebalskiego, Krzysztofa Jaworskiego, Macieja Meleckiego, Marcina Sendeckiego, Andrzeja Sosnowskiego, Dariusza Sośnickiego, Marcina Świetlickiego, Adama Wiedemanna i Grzegorza Wróblewskiego.
Na przełomie roku 1996 i 1997 Artur Burszta zaprosił do współpracy najciekawszych debiutantów końcówki lat 80. i pierwszej połowy lat 90. Wśród pierwszych autorów znaleźli się m.in. kojarzeni z BruLionem Krzysztof Jaworski i Jacek Podsiadło, którzy jesienią 1996 roku odwiedzili Legnicę, Lubin i Polkowice. Wkrótce cykl Barbarzyńcy i nie objął zasięgiem blisko trzydzieści miast Polski.
Wieczorom towarzyszyły specjalnie przygotowywane programy z opracowania twórczości poetów autorstwa Beaty Adamek i Artura Burszty, które następnie stały się punktem wyjścia do czternastu książek bibliofilskiej serii Barbarzyńcy i nie, każdej wydanej w nakładzie 99 egzemplarzy. Teraz seria oraz legendarny cykl powracają w niespotykanej dla poezji formie komiksowej.
Realizacje przybliżają autorów i książki w sposób przekraczający tradycyjne ramy literatury. Wszystko za sprawą towarzyszącego festiwalowi Port Literacki 2013 konkursu Komiks wierszem, w którym rysownicy z Polski i Europy zmierzyli się z zadaniem przeniesienia wiersza na warstwę graficzną. Spektrum technik graficznych jest szerokie: od wycinanek, przez kolaże i grafiki aż po estetykę plakatu.
Dzięki temu powstała publikacja stanowiąca novum na polskim rynku wydawniczym. Cechą charakterystyczną Powrotu Barbarzyńców i nie jest połączenie komiksu i poezji – nie tylko na poziomie realizacji. Czytelnik znajdzie tu bowiem zarówno biogramy finalistów Komiks wierszem, jak również noty o autorach, których wiersze ilustrowali. Oprócz tego w książce zawarto pełną bibliografię serii oraz imprezy z lat 1996-1999.
Dwoistość książki podkreślają również dwa posłowia stworzone przez przedstawicieli każdej ze stron – wiersza i grafiki. Dzięki temu tom staje się zarówno wartościowym źródłem wiedzy o ważnym literackim zjawisku jak również ciekawą prezentacją tego, jak dzisiaj odczytuje się wiersze sprzed niemal dwudziestu lat. O poetyckiej i historycznej warstwie pisze Karol Maliszewski:
Jako krytyk i, przepraszam za słowo, poeta czułem, że znalazłem się między dwiema siłami (…). Jedna była na sposób narodowy, katolicki i historycznoliteracki zachowawcza, druga rwała do przodu, na różne sposoby dbając o wysoki poziom sugestywnej ekspresji własnej, nieskrępowanej i obrazoburczej.
Takiej pewności nie miał Tomasz Broda, juror Komiks wierszem, który w posłowiu skupia się na poszukiwaniu linii od wiersza do formy wizualnej:
Czy przekład poezji na język komiksu ma sens? Wśród nadesłanych prac było wiele takich, które potwierdzały te obawy. Wygrały propozycje, których twórcom za pomocą języka plastycznego udało się przekazać emocje, zbudować klimat, sprawić, że wiersze zaczęły fruwać.
Oficjalna premiera almanachu zaplanowana została w sobotę 20 kwietnia, drugiego dnia tegorocznego Portu Literackiego. Gościem specjalnym wydarzenia będzie uczestnik cyklu Marcin Sendecki i autor niedawno wydanych przez Biuro Literackie wierszy zebranych Błam.
Powrót Barbarzyńców i nie
Wydawnictwo Biuro Literackie
Premiera: 20 kwietnia 2013 roku
Wrocław
