• Start
  • Sztuki wizualne
  • Muzyka
  • Film
  • Teatr
  • Literatura
  • Fotografia
  • Design
  • Architektura
  • Historia
  • Home
  • Magazine
  • Tour
  • Rejestracja
  • Home
  • Magazine
  • Tour
  • Rejestracja
  • Start
  • Sztuki wizualne
  • Muzyka
  • Film
  • Teatr
  • Literatura
  • Fotografia
  • Design
  • Architektura
  • Historia
Tomasz Torbus, „Aksum”, Etiopia, 2001 (źródło: materiały prasowe organizatora)
  • Fotografia
  • Wystawy

Tomasz Torbus i Beata Lejman – Miniuniwersum w MNG

  • Katarzyna Kowalska
  • 2014-11-25

Od 29 listopada w gdańskim Spichlerzu Opackim będzie można oglądać wystawę pt. Miniuniwersum. W ramach ekspozycji Tomasz Torbus zaprezentuje fotografie oraz pamiątki z podróży zebrane wspólnie z Beatą Lejman.

Tomasz Torbus, „Aksum”, Etiopia, 2001 (źródło: materiały prasowe organizatora)
Tomasz Torbus, „Aksum”, Etiopia, 2001 (źródło: materiały prasowe organizatora)

Wystawa prezentuje fotografie wykonane w krajach pozaeuropejskich na przełomie XX i XXI wieku. Głównym motywem tych w większości niepozowanych migawek ze świata jest postać ludzka, zwykle na tle impresjonistycznie uchwyconej budowli. Dziecko widać przed meczetem w Jenne (Mali), sprzedawcę pomarańczy – przed świątynią Księżyca w Ma’ribie (Jemen), ponury strażnik czuwa przed rysującym się w oddali Sfinksem, uczennice mają za plecami Tadż Mahal, a melancholijny fotograf z archaicznym aparatem został uwieczniony w scenerii mogulskiej architektury Dżajpuru (Indie).

Te ujęcia twarzą w twarz nie służą epatowaniu egzotyką, ale mają pokazać świat zmieniający się pod wpływem procesów globalizacji, przez wieki postrzegany z perspektywy Europy jako inny. Z nielicznymi wyjątkami nie są to już nieskalane kontaktem z zachodnią cywilizacją społeczności, jak te badane przez dawnych antropologów. To obrazy świata w trakcie zmian, akulturacji, w wyniku których powstają różne wersje kultury na sprzedaż utrzymywanej przy życiu na kroplówce turystów. Z naszego punktu widzenia ta rzeczywistość może się wydawać pokazem paradoksów i kontrastów, zwłaszcza nowoczesności i tradycji – zjawisko to sygnalizuje wizerunek Libijki ze smartfonem na tle antycznego aktu umieszczony na okładce towarzyszącego wystawie katalogu.

Wybór przedmiotów pamiątkarskich przywożonych z wypraw do odległych krajów stanowi integralną część wystawy. Prezentowany zbiór zawiera między innymi dzwonki i inne instrumenty muzyczne, często różniące się od europejskich, maski, obrazy i rzeźby, ozdobną broń oraz naczynia. Wykonane są z rozmaitych materiałów i różnorodnymi technikami, niektóre bardzo ozdobne, inne całkiem zwyczajne; są tu przedmioty codziennego użytku oraz służące w obrzędach i kulcie. Razem ze zdjęciami tworzą one swoiste wspomnienie z niezwykłej podróży.

Świat, niegdyś arogancko zwany trzecim, próbuje sprostać oczekiwaniom turystów, którzy chcą zabrać choćby jego najmniejszą cząstkę do domu. Jedni lubią nowe, błyszczące wyroby ze sklepów duty free – tzw. sztukę lotniskową. Są i tacy, którzy wkładają w zakupy więcej wysiłku. Kupują maskę i mają nadzieję, że brała udział w ceremoniach rytualnych, a instrument – że niegdyś zapewne dudnił w pagodzie albo naczynko jako służące żonie do noszenia chapati pracującemu w polu mężowi. Sprzedawcy i kupujący wiedzą, że oryginały zostały dawno wykupione, ale to nikogo nie zraża. Tym żądnym staroci i często po prostu naiwnym turystom oferuje się więc fakes – postarzane przedmioty imitujące antyki, czyli produkty tzw. sztuki kurnikowej, które wybrudzono, wyszczerbiono i spatynowano, stylizując je na staroć. Dokonanie transakcji jest ważnym, a dla niektórych wręcz najbardziej interesującym elementem interkulturowej wymiany energii. Momentem styku kultur, rozmowy i akcji psychologicznej. Od starożytności w tej grze ceny miały charakter umowny, a niekiedy nawet wtórny, liczył się sam akt i przekonanie obu stron o jego wadze i wielowymiarowości (nawet jeśli wymieniane kwoty nadawały mu charakter pospolitego oszustwa z jednej lub drugiej strony).

Produkty turystyczne, udające i nieudające starych, oryginalne i multiplikowane są już od dawna przedmiotem badań antropologii kulturowej. Mówią wiele o wymierających i zmieniających się na naszych oczach kulturach. Obrazują też nas samych, nasze niejednoznaczne zainteresowanie egzotyką: zachłanność, chęć posiadania i kolekcjonowania, ale także fascynację, potrzebę zrozumienia i dialogu. Demaskują przy tym trwanie kulturowych stereotypów posługujących się określeniami my i oni – mimo że oni to przecież z innej perspektywy my. Egzotyczne artefakty skłaniają do pytania o to, co w naszym świecie znaczy współistnienie mentalne i materialne różnych kultur. Jak je postrzegamy, jak je chcemy widzieć i w jaki sposób one same reagują na nasze o nich wyobrażenia?

Pokazywane na wystawie pamiątki z podróży – w tym repliki i kopie, są bliższe współczesnej rzeczywistości, aniżeli oryginały z renomowanych kolekcji etnologicznych, które wrosły w naszą kulturę w spreparowanej przez muzea postaci. Są świadectwem glokalizacji (łączenia tego, co globalne i lokalne), dialogu kultur inspirowanego wzajemną ciekawością i turystycznego popytu. Przywiezione z różnych kontynentów przez historyków sztuki składają się na miniuniwersum, w którym świat, bliski i zarazem daleki, został zamknięty w czterech ścianach polskiego domu.

Beata Lejman i Tomasz Torbus

Fotografie były prezentowane na autorskiej wystawie Tomasza Torbusa Twarze świata / Faces of the World w Muzeum Architektury we Wrocławiu w 2012 roku. Ekspozycji towarzyszy katalog ze wstępem Marii Poprzęckiej.

Kurator: Katarzyna Kulikowska (MNG)

Miniuniwersum
Tomasz Torbus – fotografie
Beata Lejman i Tomasz Torbus – pamiątki z podróży
Wystawę będzie można oglądać od 29 listopada 2014 roku do 31 maja 2015 roku
Muzeum Narodowe w Gdańsku / Oddział Etnografii (Spichlerz Opacki)

Tags
  • Beata Lejman
  • Gdańsk
  • Katarzyna Kulikowska
  • Muzeum Narodowe w Gdańsku
  • Muzeum Narodowe w Gdańsku - Oddział Etnografii - Spichlerz Opacki
  • Tomasz Torbus
Poprzedni artykuł
Aleksandra Łukaszewicz Alcaraz, „Pytanie o twarz mężczyzny” (źródło: materiały prasowe organizatora)
  • Fotografia
  • Wystawy

Aleksandra Łukaszewicz pyta o twarz mężczyzny

  • Katarzyna Kowalska
  • 2014-11-25
Wyświetl artykuł
Następny artykuł
BETON BRUTour KRK 2014 (źródło: materiały prasowe organizatora)
  • Aktualności
  • Architektura

BETON BRUTour KRK 2014

  • Ewa Zielińska
  • 2014-11-25
Wyświetl artykuł
Może Cię zainteresować
Wystawa fotografii Mateusza Kowalika: Do raju jeszcze daleko (źródło: materiały prasowe)
Wyświetl artykuł
  • Fotografia
  • Wystawy

Do raju jeszcze daleko – wystawa fotografii Mateusza Kowalika

  • 2019-05-20
Plakat wystawy Fotografia czy antyfotografia? Zdzisław Beksiński, Jerzy Lewczyński, Bronisław Schlabs – 60-lecie Pokazu zamkniętego (źródło: materiały prasowe)
Wyświetl artykuł
  • Fotografia
  • Publikacje
  • Wystawy

Fotografia czy antyfotografia?

  • 2019-05-02
Autor nieznany, Dzieci, Japonia, ok. 1880 (źródło: materiały prasowe)
Wyświetl artykuł
  • Fotografia
  • Wystawy

Chmura – wystawa prac z kolekcji Wojciecha Nowickiego

  • 2019-04-24
fot. Szymon Brodziak, nagrodzone zdjęcie w Konkursie Fotograficznym One Eyeland (źródło: materiały prasowe)
Wyświetl artykuł
  • Fotografia
  • Konkursy i nagrody

Szymon Brodziak najlepszym twórcą fotografii czarno-białej

  • 2019-04-18
Gabriel Orłowski – Czarna magia (źródło: materiały prasowe)
Wyświetl artykuł
  • Fotografia
  • Wystawy

Gabriel Orłowski – Czarna magia

  • 2019-04-10
Zbigniew Libera, Dialog| Kultura zaangażowana przed i po roku 1989, fot. Witek Orski (źródło: materiały prasowe)
Wyświetl artykuł
  • Fotografia
  • Literatura
  • Wystawy

Dialog | Kultura zaangażowana przed i po roku 1989

  • 2019-04-08
Tomasz Sikora, Tribute to colours 02 (źródło: materiały prasowe)
Wyświetl artykuł
  • Fotografia
  • Wystawy

Tomasz Sikora – Tribute to colours

  • 2019-04-05
Wystawa Polska na eksport, Zachęta — Narodowa Galeria Sztuki (źródło: materiały prasowe)
Wyświetl artykuł
  • Fotografia
  • Literatura
  • Sztuki wizualne
  • Wystawy

Polska na eksport w Zachęcie

  • 2019-04-03

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Archiwum News O.pl

© Ownetic 2020 / Polityka Prywatności

O nas

  • Archiwum

Wprowadź słowo kluczowe i naciśnij Enter.