9 lutego Dom Wydawniczy PWN opublikował książkę Joanny Jurgały-Jureczki Kobiety Kossaków. Autorka przedstawia w niej galerię kobiet z tego krakowskiego rodu: nie tylko znane pisarki, takie jak Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Magdalena Samozwaniec i Zofia Kossak, ale też matrony ze starszych pokoleń.
Piękne, ambitne, nieodgadnione. Kobiety Kossaków żyły w cieniu artystów malarzy, chociaż to one były majętne i dobrze urodzone i to za ich posag Kossakowie kupowali swoje siedziby. Dostojne matrony i matki, które same siebie nazywały kurami domowymi; buntowniczki, malarki i literatki, chcące za wszelką cenę wyjść z cienia, by pokazać swój własny talent.
Autorka przedstawia pełną galerię kobiet z kilku rodów Kossaków. Ma świadomość, że chcąc o nich opowiedzieć, trzeba odpowiedzieć na kilka pytań, np. czy ma rację Magdalena Samozwaniec, mówiąc, że kobiety z pokolenia jej matki i babci prowadziły próżniacze życie? Czy teściową Juliusza Kossaka rzeczywiście coś nosiło po świecie i na liczne podróże roztrwoniła majątek? Czy żona Juliusza cierpiała na depresję i próbowała popełnić samobójstwo? Dlaczego jedna z jego córek, Zofia, której szczęśliwie i bez posagu udało się wyjść za bogatego Kazimierza, była niespełniona i nieszczęśliwa? Jakie okoliczności sprawiły, że utalentowana malarka zajęła się hodowlą drobiu?
Nie są to jednak wszystkie pytania dotyczące tego niezwykłego rodu, a odpowiedzi na nie rzadko kiedy bywają jednoznaczne.
Autorka z dużą precyzją i dokładnością opisuje kolejne Kossakówny, każdej z nich przypisując atrybut, niejako znak rozpoznawczy. Kolor srebrny i srebrna koronkowa suknia przypisane są teściowej Juliusza Kossaka – Anieli z Kurnatowskich Gałczyńskiej. Tykający miarowo zegar jest atrybutem Zofii z Gałczyńskich Juliuszowej Kossakowej. Kwiat kasztanowca zilustruje opowieść o Marii z Kisielnickich Wojciechowej Kossakowej, która wychowała Marię Pawlikowską-Jasnorzewską, Magdalenę Samozwaniec, jej córkę Teresę i Jerzego – malarza. Róża, kojarząca się z pięknymi kolorami i kwiatami, a jednocześnie z kolcami, jest atrybutem Anny z Kisielnickich Tadeuszowej Kossakowej.
Dla lepszego zrozumienia powiązań rodzinnych między kobietami Kossaków książka zawiera drzewo genealogiczne.
Głównymi bohaterkami opowieści są:
- Aniela z Kurnatowskich Gałczyńska – teściowa Juliusza,
- Zofia z Gałczyńskich Kossakowa – żona Juliusza i seniorka rodu,
- Zofia z Kossaków Romańska i Jadwiga z Kossaków Unrużyna – córki Zofi i i Juliusza,
- Maria z Kisielnickich Kossakowa – żona Wojciecha, synowa Juliusza,
- Anna z Kisielnickich Kossakowa – żona Tadeusza, synowa Juliusza,
- oraz najmłodsze pokolenie: Jadwiga Witkiewiczowa, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Magdalena Samozwaniec i Zofia Kossak – wnuczki Juliusza.
W książce wykorzystano niepublikowane materiały, wśród których znalazły się między innymi: Pamiętniki Anieli z Kurnatowskich Gałczyńskiej, Zapiski z okresu wojny Magdaleny Samozwaniec, korespondencja Marii Kossakowej, listy jej syna Jerzego i zięciów (mężów Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej i Magdaleny Samozwaniec), listy Marii do wnuczki Teresy Starzewskiej, córki Magdaleny Samozwaniec, a także bogate archiwum Zofii Kossak.
Joanna Jurgała-Jureczka – z wykształcenia historyk literatury, autorka książek i opracowań dotyczących przede wszystkim okresu dwudziestolecia międzywojennego i czasów PRL-u. W kręgu jej zainteresowań znajdują się Zofia Kossak, Gustaw Morcinek i inni literaci związani ze Śląskiem Cieszyńskim. Pracowała jako nauczycielka, dziennikarka i kierownik Muzeum Zofii Kossak w Górkach Wielkich.
Joanna Jurgała-Jureczka Kobiety Kossaków
Premiera: 9 lutego 2015 roku
PWN
