11 września odbędzie się pokaz filmu niemego Miasto bez Żydów. Pokaz jest częścią Otwockich Dni Dziedzictwa organizowanych w ramach tegorocznej edycji Europejskich Dni Dziedzictwa.
Miasto bez Żydów (Die Stadt ohne Juden) w reżyserii Hansa Karla Breslauer’a z 1924 roku, kręcony w nurcie ekspresjonizmu austriackiego, powstał na kanwie książki o tym samym tytule z 1922 roku napisanej przez Hugo Bettauera, dziennikarza zamordowanego przez austriackich nacjonalistów w 1925 roku.
Bettauer opisywał wymyśloną przez siebie sytuację wypędzenia z Austrii wszystkich Żydów. Czysty rasowo Wiedeń okazał się jednak miastem martwym, pozbawionym życia kulturalnego, z gospodarką w kryzysie. Książka zdobyła ogromną popularność. Sam autor został w 1925 roku zastrzelony przez młodego nazistę, Ottona Rothstocka, chcącego ocalić kulturę niemiecką przed „degeneracją”. Rothstocka okrzyknięto bohaterem i, choć uznano go za winnego zabójstwa, wkrótce uwolniono.
W 1924 roku książka została przetłumaczona na język polski przez polskiego Ormianina Ignacego Nikorowicza i wydana przez wydawnictwo Renesance. W tym samym roku powstała adaptacja filmowa. Jej premiera odbyła się 25 lipca 1924 w Wiedniu. Film cieszył się dużą popularnością, był pokazywany między innymi w Berlinie (premiera w 1926 roku) i w Nowym Jorku (premiera w 1928). Częściowo odbiegał od treści książki, przez co stracił nawiązania do świata rzeczywistego (akcja książki rozgrywa się w Wiedniu, zaś filmu w fikcyjnym mieście). Większość odstępstw od oryginału była efektem próby zmniejszenie politycznego charakteru filmu (chciano uniknąć problemów z cenzurą), mimo to niektórym pokazom towarzyszyły zamieszki inicjowane przez narodowych socjalistów.
Ostatni pokaz odbył się w 1933 roku w Amsterdam Theater Carré jako protest przeciwko dojściu do władzy NSDAP. Od 1933 roku w Niemczech film był zakazany. W 1991 roku w Nederlands Filmmuseum została znaleziona kopia, na podstawie której Bundesarchiv z Koblencji we współpracy z Filmarchiv Austria przeprowadziły renowację i w 2008 roku udostępniły film widzom.
Miasto bez Żydów (1924) reż. Hans Karl Breslauer
11 września 2015 roku
Stowarzyszenie Pracownia Etnograficzna
Muzeum Ziemi Otwockiej