Biografia

Realizacje artystyczne profesora Jana Berdyszaka obejmują szeroki wachlarz dziedzin i technik,  m.in. malarstwo, grafikę, rzeźbę, instalację i fotografię.  Jest także autorem scenografii do przedstawień teatralnych. Interdyscyplinarnej działalności artysty towarzyszy pogłębiona refleksja teoretyczna. Analityczna postawa, naukowy charakter prac, konsekwentnie realizowana koncepcja stanowią wyróżniki jego twórczości. Artysta zamyka swoje poszukiwania i realizacje w cykle, w których obrębie rozważa różne warianty danego zagadnienia. Podejmowane wątki niekiedy opracowuje  na nowo i znajduje dla nich rozwinięcie w kolejnych seriach.

Charakter otwartej na poszukiwanie metody twórczej oddają zanotowane w szkicowniku artysty słowa, w których analizuje jedno z kluczowych dla siebie pojęć: przemiana to jakby rodzaj pomostu, który nie tylko łączy dwa brzegi, ale i prowadzi do jeszcze innego brzegu.

Konstatacje Berdyszaka koncentrują się wokół zagadnień przestrzeni, określanej przez niego jako byt pierwszy, ale również gęstości, ciemności, pustki, przezroczystości i potencjalności.

W latach 1962 – 1964 artysta pracował nad cyklem Koła podwójne, w którym podjął próbę przezwyciężenia tradycyjnego sposobu konstruowania obrazu.  Rozwinięciem tej problematyki jest rozpoczęty w 1963 r. cykl Kompozycje kół, których otwartą formę twórca określił mianem formatu integralnego. W 1965 r. powstał Obraz strukturalny z otworem  III, który wyznaczył etap poszukiwań wiążących się z wprowadzeniem do obrazu przestrzeni rzeczywistej. Równolegle z cyklami obrazów powstały realizacje rzeźbiarskie (Rysowane) i prace scenograficzne.  Refleksją nad nurtującymi artystę problemami są Pokazy plastyki animowanej (1966 – 1970), które były szeregiem  efemerycznych działań ze światłem, słowem i ruchem.  Kolejna dekada lat 70-tych przyniosła penetrację zagadnień związanych z przestrzenią. Wówczas rozważania Berdyszaka koncentrowały się wokół pojęcia sacrum, czasoprzestrzeni i nieskończoności. Powstały wówczas m. in. cykle Przezroczyste (1970 – 1979),  Ramy Wschodu (1972), Milczenie, (1972 – 1975), Miejsca rezerwowane (1973 – 1976), Nieskończoność (1975 -1977), Belki krzyża (1977 – 1988). Z lat 80-tych pochodzą projekty: Fragmenty jako całości radykalne (1982 – 1984), Inne do baz (1982  – 1984), Stany moralności (1985 – 1987), U kamienia (1986 – 1988), Ani konieczność, ani możliwość (1987 – 1995), Belki (1988 – 2001). Od 1990 r. artysta pracuje nad cyklem  Passe-par-tout, którego rozwinięciem  jest realizowany od 2000 r.  Après passe-par-tout. Twórca wykorzystuje tu klasyczne rozwiązanie, jakim jest  rodzaj malarskiego obramowania, które kieruje widza ku pustemu wnętrzu. Obecnie artysta realizuje również cykle: Reinstalacje fotograficzne (kontynuowany  od 1992), Powłoki ( kontynuowany  od 1995) i  Popowłocza.

Jan Berdyszak (ur. w 1934 r.) w latach 1952 – 1958 studiował na Wydziale Rzeźby w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu (obecnie Akademia Sztuk Pięknych), w której obecnie jest wykładowcą. Uczestniczył w licznych wystawach w kraju i za granicą. Jego dorobek był eksponowany w galerii Foto-Medium-Art w latach 1980, 1986, 1995 oraz 2007.

Prace artysty znajdują się w zbiorach muzealnych i kolekcjach prywatnych (m.in. w Muzeach Narodowych: w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu; Muzeum Sztuki w Łodzi, Staatliches Museum w Berlinie, zbiorach Unesco w Paryżu, The Kościuszko  Fundation w Nowym Jorku, Museum of Fine Art  w Bostonie, Muzeum Puszkina w Moskwie).

Artysta w dowód zasług dla kultury został wyróżniony m.in. Krzyżem Kawalerskim (1988) i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2001) oraz Doktoratem Honoris Causa Akademii Sztuk Pięknych w Bratysławie (1999).

Próby analizy jego twórczości były podejmowane w licznych publikacjach. Wśród ich autorów wymienić można m.in. Bożenę Kowalską, Alicję Kępińską, Annę Grzegorczyk, Grzegorza Dziamskiego, Jana Kurowickiego, Dorotę Folgę-Januszewską.