WARSZAWA CENTRALNA to międzynarodowy festiwal teatralny, który odbywa się co dwa lata, a organizowany jest przez Teatr Dramatyczny m.st. Warszawy im. Gustawa Holoubka. Program każdej edycji budowany jest wokół konkretnego tematu – w roku 2008: Stygmaty ciała, w 2010 –Migracje, w 2012 – Przestrzeń – sztuka miasta. Nowoczesność projektu przejawia się również w interdyscyplinarności i różnorodności przedstawianych form teatralnych i performatywnych.
Napięcia buduje się poprzez odważne zestawienia spektakli, performance’ów, filmów wideo i innych spotkań ze sztuką. Autorzy festiwalu wykorzystują specyfikę miejsca, w którym się znajdują: Polski, Warszawy i Pałacu Kultury i Nauki – symbolu stolicy. Odpowiadając na zdanie Alfreda Jarry’ego: W Polsce, czyli nigdzie, zapraszają przedstawicieli odmiennych etnicznie, wyznaniowo, gospodarczo, społecznie i politycznie kultur, aby stworzyć w Teatrze Dramatycznym miejsce spotkań wielorakich tożsamości.
IDEA
W Polsce, czyli nigdzie – to tutaj właśnie lokuje swoją krainę absurdu Alfred Jarry, wskazując na dziwnie nieokreśloną formę polskiej tożsamości kulturowej: istnienie gdzieś na wschód od Zachodu i na zachód od Wschodu. Międzynarodowy Festiwal Teatralny WARSZAWA CENTRALNA chce ponownie uczynić Polskę przestrzenią fantasmagorii i terenem działalności eksploratorskiej różnych kultur i narodów.
Może czas konstruktywnie wykorzystać nasze położenie na granicy mitów i stereotypów – między barbarzyńskim Wschodem a cywilizowanym Zachodem, między pogańską Północą a kulturotwórczym Południem. Może czas uczynić z niemożności pełnej identyfikacji z żadną z tych form kulturowego istnienia – walor, a nie dylemat. W Polsce, czyli nigdzie. A może w Polsce, czyli wszędzie?
Do refleksji nad własną kulturą organizatorzy zapraszają przedstawicieli odmiennych etnicznie, wyznaniowo, gospodarczo, społecznie i politycznie kultur, w nadziei, że przez właściwą sobie nierozstrzygalność pogranicza Polska stanie się miejscem spotkania różnorodnych tożsamości, a teatr – przestrzenią, w której ta idea uzyska swój realny kształt.
Festiwal WARSZAWA CENTRALNA lokuje się zatem na przecięciu teatru i rzeczywistości społeczno-politycznej, a każdą z jego edycji określać będą napięcia istniejące w odmiennych obszarach współczesnej kultury:
WARSZAWA CENTRALNA 2008: STYGMATY CIAŁA
WARSZAWA CENTRALNA 2010: MIGRACJE
WARSZAWA CENTRALNA 2012: MISTYFIKACJE
Kalendarium wydarzeń i opisy spektakli Warszawa Centralna 2010: Migracje:
10 – 12 września 2010 r. (projekt pilotażowy)
Turista
Reżyseria: Thomas Harzem
Teatr Dramatyczny m.st. Warszawy im. Gustawa Holoubka, Warszawa, Polska;
Fundacja Rozwoju Teatru Nowa Fala, Warszawa, Polska
Obóz w centrum miasta
Biały Człowiek podróżuje i zdobywa. Oznacza. Wbija flagi. Robi zdjęcia. Trofea. Zasady. Dyscyplina. Regulamin. Odpowiednie mówienie. Odpowiednie patrzenie. Komunikacja. Prawa i obowiązki. Najważniejszą umiejętnością jest orientacja. Żadnych nieoczekiwanych ruchów. Zgubienie się oznacza śmierć. Stoisz w czyjejś przestrzeni, korzystasz z czyjegoś czasu. Wieje ciepły wiatr z Zachodu. Czy spłonie las?
Wypełnić formularz. Wyznaczyć odpowiedni teren. Skonstruować obóz w granicach miasta. Nadać mu kształt. Ustalić język. Wcielić się. Nie czekać. Obóz Turista to stan wyjątkowy, zaproszenie do tymczasowej nieobecności, trwającej dokładnie tyle, ile potrzeba, aby niczego nie opuścić. Do teatru, który uciekając od teatralności, musi ją potwierdzić. To obóz, którego najważniejszym celem jest bycie obozem. Projekt realizowany przy wsparciu Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej, Austriackiego Forum Kultury w Warszawie i Ambasady Niemiec w Warszawie
15 – 16 października 2010 r.
Moja Apokalipsa
Reżyseria: Michael Marmarinos
Teatr Dramatyczny m.st. Warszawy im. Gustawa Holoubka, Warszawa, Polska
Archiwum czasu i przestrzeni
Historia to pamięć na poziomie zbiorowym, pamięć zaś to prywatna percepcja historii – tak zakreśla pole swoich zainteresowań reżyser spektaklu. I pyta: Jak pracuje ludzka pamięć? Czy opowiadanie to jedyny sposób jej przeżywania? A co z ciałem? Czy można poprawiać pamięć? Ile znaczy życie jednego człowieka w historii społecznej kraju? Jak człowiek staje się archiwum czasu i przestrzeni?
Ten przewodnik po pamięci, ciele, społeczeństwie i polityce ma swoje źródło w Małej Apokalipsie Tadeusza Konwickiego i historii bezimiennego bohatera, wybranego przez los na akt samospalenia pod Pałacem Kultury i Nauki. Na miejsce swojego eksperymentu Marmarinos wybiera więc centralny budynek Warszawy oraz Plac Defilad – przestrzeń mniej partykularną, bardziej otwartą na doświadczenie zbiorowe.
Badając prywatne życie – człowieka, aktora, mieszkańca Warszawy, obywatela – pragnie uczynić widzialną historię, ramę, w jakiej żyjemy. Pomóc ma nam w tym chór, ciało zbiorowe, będące podświadomością społeczeństwa. Na ciele chóru odczytywać możemy kody życia zbiorowego – zasady natury, społeczeństwa, historii, polityki.
18 – 31 października 2010 r.
Aernout Mik Communitas
Amsterdam, Holandia; Teatr Dramatyczny m.st. Warszawy im. Gustawa Holoubka, Warszawa, Polska
Inscenizowana wspólnota
Tłum uwięziony w Pałacu Kultury i Nauki. Ludzie w różnym wieku, o różnym statusie społecznym i pochodzeniu. Kobiety i mężczyźni, warszawiacy i przyjezdni, turyści i lokalna mniejszość wietnamska. Tłum jest w stanie wzburzenia, przemieszcza się w napięciu i rozchodzi po przestrzeniach Pałacu. Okupacja obejmuje teatr, korytarze, sale koncertowe i konferencyjne w całym budynku. Nie wiadomo jednak, co wywołało to napięcie, jakie są przyczyny wzburzenia.
Communitas to inscenizowany dokument filmowy, który penetrując pompatyczne wnętrza Pałacu Kultury i Nauki, odsłania uwikłanie polityki w teatr i teatru w politykę. Projekt realizowany jest przy wsparciu The Netherlands Foundation for Visual Arts, Design and Architecture
19 – 20 października 2010 r.
Chór myli się potwornie / Ein Chor irrt sich gewaltig
tekst i reżyseria: René Pollesch
Volksbühne am Rosa-Luxemburg-Platz, Berlin, Niemcy
Konsumpcja filozofii
Napęd świata to seks i pieniądze. Jak w takich warunkach korzystać z wartości, które wyróżniały europejską kulturę przez wieki – z moralności umocowanej w religii, z wielkich fantazji historycznych, utopii społecznych? A może dzisiejsza konsumpcja to tylko zaspokajanie prymitywnych potrzeb i wypełnianie pustki produktami bez treści? Skąd bierze się nasza duchowa nędza? I gdzie leży prawda?
Niemiecki reżyser odrzuca krytykę kapitalizmu. Nie przygląda się jednostce, lecz akcesoriom, które stały się dziś odpowiednikami osobowości. Bada modne teorie, nasze kolejne (również seksualne) wcielenia i sprawdza, jak głęboko można zanurzyć się w powierzchowności. Z właściwym sobie poczuciem humoru René Pollesch i jego kongenialne aktorki z Sophie Rois w roli wielokrotnej, w towarzystwie francuskich szansonistów oraz chóru kobiet w strojach, będących kolażem teatralnych kostiumów i nigeryjskich tkanin, tworzą queerowy teatr w stylu wielkiej lewicowej opery.
