Konteksty 2013

Konteksty 2013 – III Międzynarodowy Festiwal Sztuki Efemerycznej w Sokołowsku to trzecia edycja festiwalu poświęconego szeroko rozumianej sztuce efemerycznej – performance, akcji, happeningu, video, działaniom społecznym, instalacji, pracom site­specific. W 2013 roku Festiwal nosi podtytuł: Powietrze. Sztuka w wymiarze społecznym / The Air. Art For Social Purpose.

Jako kontynuacja dwóch pierwszych edycji projektu, Festiwal wykorzystuje doświadczenia poprzednich lat do dalszego rozwijania programu i współpracy międzynarodowej. Zakres tegorocznej edycji jest kontynuacją poszukiwań artystycznych z lat 2011 i 2012, zestawioną z nowym podejściem i problematyką. Festiwal skupi się m.in. na badanie kwestiach społecznych, oraz relacjami między sztuką a sytuacją społeczną. Ważnym kontekstem będzie społeczność Sokołowska oraz okolic, oraz odczytanie symbolicznej warstwy ikonosfery tego miejsca.

W 2013 roku Festiwal skupia artystów różnych dziedzin – performance, instalacji, happeningu, audio-performance, wideo. Spotkanie wielu mediów i dyscyplin artystycznych będzie sprzyjało powstawaniu interdyscyplinarnych relacji i dialogu prac. Celem Festiwalu jest rozwijanie sztuki współczesnej, tworzenie realizacji artystycznych oraz wydarzenia o poziomie i znaczeniu międzynarodowym.

W tegorocznej edycji Festiwalu wezmą udział między innymi:

Akademia Ruchu (PL), Robert Alda (PL/NO), Ines Amado (PT), Marilyn Arsem (USA), Janusz Bałdyga (PL), Zygmunt Bauman (PL), Adina Bar-On (Il), Ola Bilińska (PL), Bożenna Biskupska (PL), Stuart Brisley (UK), First Movement [Caroline Bagnall, Peter Shelton] (UK), Michał Górczyński (PL), Martin Janíček (CZ), Sandra Johnston (UK/IR), Anna Kalwajtys (PL), Roman Kubicki (PL), Karolina Kubik (PL), Maciej Kurak (PL), Michał Lasota (PL), Alastair MacLennan (UK/IR), Norman Leto (PL), Rita Marhuag (NO), Daniel Pigoński (PL), Joanna Rajkowska (PL), Józef Robakowski (PL), Isabel Rocamora (UK/ES), Eugeniusz Rudnik (PL), Zygmunt Rytka (PL), Maria Lusitano Santos (PT), Yaryna Shumska (UA), Andrew Spira (UK), Paweł Szamburski (PL), David Thomas (USA/UK), Wolodymyr Topiy (UA), Mikołaj Trzaska (PL), Zbigniew Warpechowski (PL), Marta Wengorovius (PT), Patryk Zakrocki (PL), Ewa Zarzycka (PL), Hubert Zemler (PL), Paulina Zielińska (PL), i inni.

Koncepcja programowa: Powietrze. Sztuka w wymiarze społecznym / The Air. Art For Social Purpose. Powietrze jest warunkiem oddychania – podstawowego elementu fizjologii człowieka, posiada też znaczenie metaforyczne – duch, dusza, siła życia, energia uzdrawiającą. Oddech/powietrze; powietrze/ulotność (efemeryczność). III Edycja Festiwalu wykorzystuje bazę geo­polityczną, uwarunkowania kulturowe Sokołowska w aspekcie historycznym i teraźniejszym. Wyróżnikiem tego miejsca od wieku XIX jest fakt istnienia sanatorium leczącego choroby płuc, pierwszego uzdrowiska w Europie, którego kuracjuszami byli ludzie dotknięci gruźlicą. Jedną z cech uzdrowisk miało być szczególne powietrze, którym oddychanie ponoć pomagało w leczeniu. Stąd temat festiwalu łączący powietrze z oddechem i uzdrawianiem.

Nawiązanie do prowadzonej odbudowy zrujnowanego sanatorium­widma, ogromnego gmachu kiedyś służącego uzdrawianiu ciała (układu oddechowego), i transformacji jego funkcji. Nowa funkcja to laboratorium/generator sztuki – uzdrawiania ducha (oddech/duch).

Artyści zaproszeni na Festiwal realizują prace – performance, instalacje, działania w przestrzeni publicznej – związane ze specyfiką miejsca/tematu festiwalu. Sokołowsko to miejsce którego wyznacznikiem jest oddychanie (sanatoria w których pobyt ma przywrócić poprawne oddychanie). Prace zaproszonych artystów dotyczą oddychania i ograniczeń w oddychaniu, w znaczeniu dosłownym (fizycznym), kulturowym, politycznym. Efektem będzie powstanie prac oryginalnych, nasyconych lokalnym kontekstem i spójnych programowo, po raz pierwszy prezentowanych w Sokołowsku.

W Festiwalu weźmie udział w sumie ponad czterdziestu artystów, muzyków, krytyków i teoretyków sztuki, kuratorów oraz badaczy i socjologów z dziewięciu krajów.

Elementy programu III Edycji Festiwalu zostały podzielone na dziewięć powiązanych tematycznie bloków:

1. Blok Performances – w bloku performance wystąpią zarówno klasycy sztuki współczesnej, jak i młodzi artyści – z polski i zagranicy.
2. Seminarium / A Seminar – seminarium naukowe – ideą tej konferencji­ okrągłego stołu myślicieli jest stworzenie dialogu w którym wybitni badacze kultury i świata współczesnego, z różnych dziedzin, przedstawią punkty widzenia na aktualną sytuację relacji jakie zachodzą między kulturą a społeczeństwem. Punktem wyjścia dla seminarium będzie wywiad z profesorem Zygmuntem Baumanem dotyczący relacji sztuki i kwestii społecznych. W seminarium wezmą udział zarówno socjologowie i badacze kultury jak i teoretycy sztuki.
3. Jerzy Bereś Pomnik artysty – wystawa retrospektywna. Konteksty honorują co roku szczególnie jednego z wybitnych polskich artystów ­ nestora. Taką postacią III Kontekstów jest Jerzy Bereś, artysta unikalny na skalę światową, twórca manifestacji i rzeźb, piszący o swojej sztuce i światopoglądzie, niezwykła i silna indywidualność, której nie sposób naśladować, a jedynie czerpać zeń inspirację. We wspólnej ocenie specjalistów z wielu krajów, jest jednym z tych polskich artystów tego pokolenia, którzy najsilniej oddziaływali na innych twórców, również za granicą. Przedstawiona zostanie retrospektywa jego prac – rzeźby i dokumentacje manifestacji, a także pozostałe po jego działaniach artefakty.
4. Performikon – wystawa klasyków polskiej sztuki performance (Jerzy Bereś, Zbigniew Warpechowski, Natalia LL, Jan Świdziński). Wystawy prezentujące kluczowe realizacje czwórki klasyków polskiej szkoły performance, stanowiące przełomowe dzieła w rozwoju tego gatunku w Polsce. Wystawy obejmują fotografie oraz dokumentację wideo. Ich celem jest zobrazowanie kontekstu historycznego i korzeni współczesnej polskiej sztuki performance, jej wpływu na rozwój tego gatunku na świecie, oraz ustanowienie relacji jego polskiego kanonu do prezentowanych prac współczesnych artystów z rożnych stron świata.

1. Park dźwięku / SoundPark –­ blok muzyczny/dźwiękowy. Park Dźwięku to instalacja muzyczna, której struktura składa się z dwóch płaszczyzn dźwiękowych, ożywiających park przed budynkiem sanatorium w Sokołowsku. Pierwsza z nich to miniatury autorstwa Eugeniusza Rudnika, pioniera muzyki elektronicznej, zaaranżowane przestrzennie przez reżysera dźwięku Marcina Lenarczyka, które wybrzmiewać będą na terenie parku dzięki konstrukcji elektroakustycznej. Druga płaszczyzna to improwizowany dialog muzyczny z powyższymi miniaturami, realizowany przez muzyków akustycznych, takich jak Mikołaj Trzaska, Paweł Szamburski, Michał Górczyński, Hubert Zemler, Aleksandra Bilińska czy Patryk Zakrocki. Powstała struktura łącząca elementy elektroniki oraz muzyki powstającej na żywo, to wyjątkowe, nieograniczone rodzajami muzyki, zaskakujące zjawisko dźwiękowe.
2. Sztuka w Wymiarze Społecznym / Art for Social Purpose. Realizacje w przestrzeni publicznej Sokołowska. Kontekst jest wszystkim – decyduje o tym gdzie i dla kogo powstaje dzieło. Społeczność Sokołowska ma unikalny charakter – jest to społeczność wiejska, osiadła na granicy między dwoma krajami, w miejscu, które przywykło do zmian i którego sytuacja i przynależność na mapie podlegała licznym zmianom w biegu historii. Jeszcze stosunkowo niedawno ziemia ta należała do innego kraju. Lokalna społeczność, oraz po prostu ludzie, muszą zostać docenieni, jeżeli artyści mają wciąż pracować w tym miejscu. Program Festiwalu proponuje rozpoczęcie realizacji dzieł sztuki zaangażowanej społecznie wspólnie i w relacji do ludzi, którzy mieszkają i pracują w Sokołowsku, ludzi z Sokołowska. Realizacje z tego bloku odniosą się do tej społeczności oraz miejsca w którym ona żyje i funkcjonuje. W ramach tej części na Festiwalu powstanie m.in. realizacja Forcing a Miracle Joanny Rajkowskiej, oraz nową pracę Maciej Kuraka. Wystąpi również Akademia Ruchu w pełnym składzie, prezentując niezwykłą wizualnie pracę.
3. Program projekcji / Video Programme. Program projekcji przygotowany we współpracy z WRO Art Center zawiera między innymi pokazy video-art i dokumentacji performance
4. Warsztaty Mistrzowskie / Masterclass. Prowadzący: Ines Amado, Marilyn Arsem, Adina Bar-On, Alastair MacLennan.
5. Miejsca w Miejscu / Other Places in One Place – cykl prezentacji (m.in. Galeria Stereo, WRO ArtCenter, Galeria Wymiany)

Kurator: Małgorzata Sady
Koordynacja: Antoni Burzyński, Zuzanna Fogtt
Kurator sekcji młodych artystów polskich: Marta Czyż

Konteksty 2013 – III Międzynarodowy Festiwal Sztuki Efemerycznej 
28 lipca – 1 sierpnia 2013 r.
Sokołowsko