Wystawa Znajduję starożytności bardzo piękne. Antyk okiem kolekcjonera obejmuje zbiory pochodzące z trzech krakowskich kolekcji: Muzeum Książąt Czartoryskich, Rodziny Potockich z Krzeszowic i Muzeum Narodowego w Krakowie. Zabytki rozmieszczone w dwóch salach oddają ideę sfery kobiecej i męskiej zarówno w świecie ludzi, jak i bogów. Świat mitologiczny przenika się ze światem doczesnym, tworząc spójną całość.
![„Znajduję starożytności bardzo piękne. Antyk okiem kolekcjonera” (źródło: materiały prasowe organizatora) „Znajduję starożytności bardzo piękne. Antyk okiem kolekcjonera” (źródło: materiały prasowe organizatora)](https://ownetic.com/wydarzenia/wp-content/uploads/2017/09/znajduje-starozytnosc-bardzo-piekna-antyk-okiem-kolekcjonera-muzeum-niepolomickie-2017-09-15-003-576x438.jpg)
Pierwsza sala poświęcona jest ukazaniu różnych aspektów świata mężczyzn. W grupie rzeźb znajdują się marmurowe kopie rzymskie brązowych posągów atletów Dyskoforosa i Doryforosa Polikleta, jednego z najważniejszych rzeźbiarzy greckich okresu klasycznego (V wiek p.n.e.). Towarzyszy im rzeźba Merkurego, przykład XIX-wiecznej działalności rekonstrukcyjnej, oraz zdobiący niegdyś fontannę posąg boga rzeki i chłopca z amforką. Zabytki zgrupowane w gablotach pokazują wyobrażenia bogów egipskich – Amona, Ozyrysa, Serapisa – a także śmiertelników podczas składania ofiary, stojących przed obliczem boga i pełniących funkcje publiczne. W grupie wyobrażeń wojowników znajduje się asyryjski i rzymski relief a także greckie wazy dekorowane scenami walki i tańca wojennego pyrriche. Wątek sportowy i wojenny łączy przedstawienie głowy Heraklesa, najważniejszego herosa greckiego.
Drugi zespół obiektów ma charakter dionizyjski. Są to marionetki i figurki aktorów, wyobrażenia zmarłego ucztującego w zaświatach, fragment reliefu ze sceną składania ofiary. Przedstawienia amorków na sarkofagach rzymskich wiążą się ze sferą dionizyjską, ukazują przemijanie życia ludzkiego i nadzieje na życie wieczne- w symbolicznej scenie z zającem.
![„Znajduję starożytności bardzo piękne. Antyk okiem kolekcjonera” (źródło: materiały prasowe organizatora) „Znajduję starożytności bardzo piękne. Antyk okiem kolekcjonera” (źródło: materiały prasowe organizatora)](https://ownetic.com/wydarzenia/wp-content/uploads/2017/09/znajduje-starozytnosc-bardzo-piekna-antyk-okiem-kolekcjonera-muzeum-niepolomickie-2017-09-15-004-576x608.jpg)
Na tle fragmentu Krajobrazu z antycznymi ruinami i rzeźbami Marca i Sebastiana Ricci (1725–1730) oś wystawy akcentuje rzymski posąg śpiącej nimfy, leśnej półbogini. W sali tej zgromadzono przedstawienia bogiń –Izydy, Afrodyty, Diany oraz portrety Egipcjanek, Greczynek, Rzymianek i Etruski. Prezentują one matczyną opiekę, dbałość o piękno i niezależny aspekt duszy kobiecej. Jedne kobiety trzymają lustro lub wachlarz, inne kosz, tamburyn czy instrument muzyczny sistrum –przedmioty wskazujące na udział w czynnościach kultowych. Piękno kobiety postrzegano jako zadbany wygląd. Przedmioty kosmetyczne wykonywano z różnych materiałów nadając im czasami plastyczną formę. Wykorzystywano je do przygotowywania i przechowywania szminek czy pachnących balsamów. Zabytkom tym towarzyszy biżuteria, zarówno kosztowna – złota, jak i tania – fajansowa. Wśród nich znajduje się bransoleta misternie dekorowana przez rzemieślnika etruskiego metodą filigranu i granulacji oraz powszechnie noszone naszyjniki z masy szklanej, których połączone sznurki tworzyły instrument muzyczny menat. Główka Afrodyty ze złotym kolczykiem jest przykładem zdobienia marmurowych rzeźb elementami metalowymi.
![„Znajduję starożytności bardzo piękne. Antyk okiem kolekcjonera” (źródło: materiały prasowe organizatora) „Znajduję starożytności bardzo piękne. Antyk okiem kolekcjonera” (źródło: materiały prasowe organizatora)](https://ownetic.com/wydarzenia/wp-content/uploads/2017/09/znajduje-starozytnosc-bardzo-piekna-antyk-okiem-kolekcjonera-muzeum-niepolomickie-2017-09-15-005-576x714.jpg)
Wśród zabytków na wystawie znajdują się obiekty najwyższej jakości, ale też kilka falsyfikatów, których obecność w XIX-wiecznych zbiorach muzealnych jest naturalnym efektem rozwoju rynku kolekcjonerskiego,zainteresowania nabywców zabytkami antycznymi i kształtowania się wiedzy o dziełach sztuki. Kopie te ukazują kunszt rzemieślników i jednocześnie trudność wyboru, przed jakim stawał nabywca przedmiotów starożytnych w XIX wieku.
Tekst: dr Dorota Gorzelany
Znajduję starożytności bardzo piękne. Antyk okiem kolekcjonera
Od 20 września 2017 roku do 30 listopada 2019 roku
Muzeum Niepołomickie