Wystawa ma charakter interdyscyplinarny. Analiza wybranych dzieł sztuki (ponad 130 obiektów z muzeów w całej Polsce), obrazów, grafik, plakatów, utworów literackich, filmów, zdjęć, czasopism, haseł propagandowych, pozwoli zmierzyć się na wielu płaszczyznach z uproszczonym wizerunkiem kobiety doby socrealizmu: traktorzystki lub przodownicy trzymającej kielnię w ręce. Ukaże obraz kobiety, którą władza zmusiła do nadludzkiego wysiłku i wykonywania męskich zajęć, wmawiając jej równouprawnienie.
Prezentacja sztuk plastycznych wzbogacona zostanie pokazem archiwalnych materiałów filmowych, dźwiękowych i fotograficznych, które wprowadzą nas w klimat epoki.
Ciekawostką będą proletariuszki na cokołach – wielkoformatowe wydruki rzeźb plenerowych, bądź detali architektonicznych, przedstawiające kobietę w różnych rolach społecznych i zawodowych. Niektóre z tych obiektów już nie istnieją.
Wystawa pomyślana jest jako praktyczna lekcja historii, niekoniecznie tylko dla młodego pokolenia. Obok ciekawości i zdumienia, że coś takiego miało miejsce w kulturze, czas obcowania z oficjalną sztuką PRL-u musi wyzwolić w widzu potrzebę intelektualnej refleksji i poszukiwania odpowiedzi na szereg ważnych pytań. Pokazywane prace są świadectwem czasu, budzą refleksje o wykorzystaniu sztuki do celów propagandowych, więcej mówią o mechanizmach manipulacji niż o ewolucji sztuki.
Wystawa ukazuje dzieła należące do oficjalnie promowanej kultury socjalistycznej. Romansu z władzą i sztuką socrealistyczną nie uniknęli nawet: Wojciech Weiss, Antoni Kenar, czy Alina Szapocznikow. Zwiedzając wystawę będzie wiec można obejrzeć – co, dla wielu może być wielkim zaskoczeniem – prace artystów o bardzo wysokiej, trwałej randze w polskiej sztuce.
Władza także na odcinku sztuki ludowej nakładała na artystów obowiązek popularyzacji nowych idei na wsi. Odtąd tematem licznych wycinanek, rzeźb czy malowideł stała się: praca dla dobra ojczyzny, walka o pokój
Obiekty na wystawie zostały uporządkowane według tematów i problemów które najczęściej się pojawiają: galeria przodownic, kobiet na traktorach i murarek, kobiet w środowisku rodzinnym i domowym, kobiety przedstawione w pracy na roli, kobiety walczące o pokój, a także przedstawicielki organizacji kobiecych, sportsmenki, artystki.
Na wystawie zobaczyć będzie można świat damskiej mody, kanony ówczesnej urody zapracowane włókniarki przy maszynach, kobiecą rzeczywistość ( np.: spieszące z dziećmi na rękach po zakupy, spacerujące z wózkami lub przeładowanymi torbami z zakupami, cierpliwie stojące w kolejce przed sklepem, zrelaksowane u manikiurzystki…) jak również kobiety podczas zwykłych, rutynowych prac domowych.
Wystawa wydobędzie niewidoczną w przestrzeni publicznej kobietę, jej drugoplanowość w stosunku do mężczyzn.
O.pl Polski Portal Kultury objął patronat medialny nad wystawą.
Matki, żony i… traktorzystki – czyli o Polkach w socrealizmie
Muzeum Regionalne w Stalowej Woli
4 marca – 15 maja 2011
Kurator wystawy: Aneta Garanty
